historia(strona 25/100)

Kubański dyktator Fulgencio Batista popełnił serię błędów, które doprowadziły kubańską armię do katastrofy. Mimo ogromnej przewagi liczebnej i znacznie lepszego uzbrojenia, 12 tysiącom żołnierzy nie udało się pokonać kilkuset rewolucjonistów dowodzonych przez Fidela Castro. 31 grudnia 1958 roku Batista uciekł z Kuby zabierając ze sobą 300 milionów dolarów.

W ciągu dwóch dni od rozpoczęcia Operacji Uran, milion żołnierzy Armii Czerwonej przerwał niemieckie linie i okrążył wojska Hitlera oblegające Stalingrad. Niemcy stracili główne linie zaopatrzenia, szybko zaczęło im brakować jedzenia, paliwa i amunicji.

B-17 zestrzeliły więcej wrogich samolotów niż wszystkie inne amerykańskie maszyny, mimo że ich głównym przeznaczeniem było wykonywanie ataków bombowych. Pierwszym krajem, który użył B-17 do nalotów na terytorium wroga była Wielka Brytania. Strategiczne bombowce dalekiego zasięgu dały aliantom ogromną przewagę, umożliwiając atakowanie celów w głębi III Rzeszy.

- Wszyscy chcieliśmy trafić na front - wspomina Ludwig Bauer, który jako 18-latek wstąpił do niemieckiej armii. Dostał się do wojsk pancernych. Na początku 1941 roku wraz z tysiącami innych czołgistów wysłano go na wschód, gdzie III Rzesza przygotowała potężną ofensywę. Za wyjątkową odwagę w największych pancernych bitwach uhonorowano go Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego - jednym z najwyższych odznaczeń III Rzeszy.

Sowieci zgromadzili na terenie PRL 168 ładunków nuklearnych, z tego 90 proc. było większej mocy od tych, które zostały zrzucone na Nagasaki i Hiroszimę. Miały one utorować Sowietom drogę na Zachód. Czekano tylko na odpowiedni moment, na szczęście ten jednak nie nadszedł.

Pierwsze kościoły kraju Piastów powstawały najpierw w najznaczniejszych grodach Wielkopolski, potem w większych ośrodkach pozostałych ziem państwa, później w mniejszych grodach, zaś we wsiach pojawiły się dopiero od drugiej połowy XII wieku. Działo się tak dlatego, że w pierwszej fazie chrystianizacji liczyło się przede wszystkim nawrócenie grupy ludzi najważniejszych dla funkcjonowania państwa (drużynników, możnych), ci zaś przebywali u boku władcy, albo zamieszkiwali grody. Inaczej podchodzono do ludzi prostych - nimi niewiele się przejmowano, więc przez pierwsze dwa wieki mało kogo z rządzących obchodziło, w co wierzą - pisze Artur Szrejter w artykule dla WP.

Zaledwie kilka miesięcy po wstąpieniu na tron św. Piotra papież Franciszek przyjął na audiencji prywatnej ojca Gustavo Gutiérreza, jednego z ideologów tzw. teologii wyzwolenia, którego w czasach Jana Pawła II spotkały kościelne kary. Dziś heretyckie dzieło Gutiérreza - "Teologia wyzwolenia. Historia, polityka i zbawienie" - chwali nawet "L'Osservatore Romano", a on sam swoimi teoriami zatruwa "katolickie" uczelnie, w tym papieski Angelicum w Rzymie. Jeden ze zwolenników "teologii wyzwolenia" i rewolucji w Nikaragui abp Oscar Romero 23 maja został beatyfikowany jako męczennik za wiarę. W kolejce są już następni podobni mu "męczennicy". Również ostatnie spotkanie Franciszka z komunistycznym dyktatorem Kuby Raulem Castro jest elementem nowego spojrzenia Rzymu na latynoski bolszewizm - pisze Sławomir Cenckiewicz.

Tolerancja, poszanowanie praw, obyczajów i religii przypisywane państwu jagiellońskiego mają znacznie starszą tradycję. Były obecne już w polityce Kazimierza Wielkiego wobec włączonych ziem Rusi, którą zaczęto nazywać Czerwoną. "Będąc rozumnym i dalekowzrocznym politykiem, polski król wykorzystał cały arsenał dostępnych środków dla przeciągnięcia na swoją stronę miejscowej elity. Zdecydował więc, by zadeklarować chęć zawarcia unii i zachowania praw Królestwa Rusi, bicia odrębnej monety, nadawania lub potwierdzania magdeburskich praw i majątków ziemskich halickiemu bojarstwu oraz wsparcie dla odnowienia prawosławnej halickiej metropolii" - pisał Leontij Wojtowycz.

- Kwestia Szczecina była sporna i to ostatecznie Stalin przesądził, że zarówno Szczecin pozostanie w granicach Polski, jak i to właśnie Nysa Łużycka będzie granicą polsko-niemiecką - mówi w programie "Tajemnice PRL" prof. Paweł Machcewicz, dyrektor powstającego w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej.

W odpowiedzi na podwyżki cen, 25 czerwca 1976 roku robotnicy z kilkudziesięciu zakładów pracy w całej Polsce rozpoczęli strajk. Protestujący z Radomia zajęli i częściowo zniszczyli Komitet Wojewódzki PZPR. Po kilku godzinach milicja rozpoczęła brutalną pacyfikację. Władze odpowiedziały na protesty biciem, akcją propagandową i represjami.

Oliver North należy do najpopularniejszych prawicowych publicystów w USA. Prowadził swój program w telewizji Fox News, stacja regularnie zaprasza go do swoich programów jako eksperta i bohatera. W lipcu 1989 roku skazano go łącznie na pięć lat więzienia w zawieszeniu i 1200 godzin prac społecznych. Jednak po dwunastu miesiącach werdykt całkowicie anulowano z powodu proceduralnych uchybień w procesie. North był oskarżony o udział w sprzedaży broni do Iranu i wspieranie prawicowych bojówek Contras z Nikaragui, które mordowały cywilów i handlowały narkotykami - pisze Michał Staniul w artykule dla WP.

Polityka przez kilka godzin torturowano i opluwano, a w makabrycznym, symbolicznym geście tuż przed egzekucją odcięto mu rękę. Później zamachowcy przy użyciu siekiery odrąbali zamordowanemu premierowi głowę, którą w pudełku po ciastkach odesłano na dwór cara do Sofii. Egzekucję wykonał prawdopodobnie osobiście Weliczko Weljanow, przywódca macedońskich rewolucjonistów. Po śmierci premiera w dziennikach urzędowych Bułgarii opublikowano informację, że Stambolijski utrzymywał stosunki z żonami ministrów, których uległość miała być czynnikiem decydującym w sprawie powołania ich mężów na stanowiska ministerialne - pisze dr Konrad Sebastian Morawski.

15 lipca mijają 604 lata od bitwy pod Grunwaldem stoczonej w 1410 roku pomiędzy wojskiem polsko-litewskim, a Zakonem Krzyżackim. Polsko-litewskie zwycięstwo na polach pod Grunwaldem było spektakularne. Zdobyto wszystkie nieprzyjacielskie chorągwie, zginęła niemal cała elita Zakonu Krzyżackiego i około 8 tysięcy rycerzy. Była to jedna z największych bitew średniowiecznej Europy, a zarazem starcie dwóch najpotężniejszych armii tamtych czasów.

Tysiące czołgów, samolotów, dział artyleryjskich i żołnierzy. T-34 w desperackim ataku szarżujące na pozycje Tygrysów, pojedynki z odległości kilkunastu metrów, żołnierze rzucający się na pancerze Ferdinandów z wiązkami granatów. Krzyk płonących żywcem czołgistów słyszany w słuchawkach ich kompanów, niebo czarne od dymu i ziemia, która drży od eksplozji. Bitwa na Łuku Kurskim nie ma sobie równych. Tak pod względem znaczenia strategicznego, jak również skali. W lipcu mijają 72 lata od największego starcia pancernego w dziejach - pisze Marcin Makowski w artykule dla WP.

- Chodzi o ratowanie Niemiec. I o nic więcej - powiedział ze śmiertelną powagą pułkownik Claus von Stauffenberg do dr. Carla Goerdelera, który po zabiciu Adolfa Hitlera miał zostać kanclerzem III Rzeszy. To zdanie dokładnie oddaje motywy, którymi kierował się Stauffenberg dokonując dwa miesiące później zamachu na Führera. 21 maja 1944 roku młody pułkownik nie chciał słuchać o przekonaniach Goerdelera. Ratowanie Niemiec oznaczało dla niego m.in. utrzymanie Poznania i Gdańska w granicach Rzeszy. Dziś jest bohaterem Niemiec, a jego imię nosi ulica w centrum Berlina.

Wojna rosyjsko-turecka, kojarzona głównie z ludobójstwem Ormian, miała wiele innych dramatycznych, ale często kuriozalnych epizodów. Jednym z nich jest bitwa stoczona między dwoma tureckimi dywizjami piechoty. Przez fatalne dowodzenie i łączność, oddziały wpadły na siebie we mgle i walczyły przez cztery godziny. Zginęły 2 tysiące żołnierzy.

W okolicach Kircholmu mieszczanie ryscy pochowali 8983 ciała. Straty Szwedów były jednak wyższe, gdyż niektórzy z nich utonęli w Dźwinie i zmarli od ran po bitwie. Na jednego poległego w armii Chodkiewicza przypadało około 100 zabitych w armii szwedzkiego księcia Karola. Gratulacje polskiemu królowi złożyli m.in. sułtan Ahmed I i szach perski Abbas I - pisze dr Radosław Sikora w artykule dla WP.

W obronie Wielkiej Brytanii stanęło 144 polskich pilotów - stanowili 5 proc. powietrznych obrońców Anglii. Poległo 29 spośród nich, ale zestrzelili 170 samolotów wroga i uszkodzili 36, co stanowiło 12 proc. strat Luftwaffe. Najskuteczniejszym oddziałem broniącym Wielkiej Brytanii był 303. Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki - pisze dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla WP. Wyjaśniamy również, kim jest każda z postaci widocznych na słynnym zdjęciu dywizjonu.

Kpt. Antoni Jabłoński był wśród polskich żołnierzy zdobywających Berlin u boku Armii Czerwonej. 2 maja 1945 roku jego oddział wywiesił na Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie polską flagę. Zmarł 6 lipca w Surażu na Podlasiu - podaje RMF RM.

Annę, drugą żonę Władysława Jagiełły oskarżono o cudzołóstwo z arcybiskupem gnieźnieńskim Mikołajem Kurowskim. Dostojnik został wezwany do króla w celu złożenia wyjaśnień, po drodze jednak zasłabł, spadł z konia i wyzionął ducha. Do dziś nie wiadomo, co tak naprawdę łączyło go z królową. Mimo kolejnych nieudanych małżeństw, które w dodatku nie dały Władysławowi męskiego potomka, król nie rezygnował. W wieku 71 lat poślubił 17-letnią córkę własnej bratanicy.