II wojna światowa

"W getcie było miejsce na 'normalność'. Elastyczność i ludzka umiejętność do dostosowania się do nawet najbardziej skrajnych sytuacji jest niezwykła. Możemy obserwować to również dzisiaj. Po czterech tygodniach kwarantanny jakoś się odnaleźliśmy. Także w getcie ludzie potrafili, musieli się adaptować" - mówi prof. Barbara Engelking, badaczka Zagłady, w rozmowie z WP Opinie z okazji 77. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Nie trzeba być dyplomatycznym geniuszem, żeby wiedzieć, gdzie uderzyć w Polskę, aby zabolało. Z perspektywy Kremla jest to wręcz dziecinnie łatwe - raz gra się wrakiem Tupolewa, innym razem historią. Brakiem jedności i konfliktem wewnętrznym nasi politycy dali Putinowi to, czego oczekiwał. Przykrycie własnych problemów.

To już nie są różnice, które we własnym gronie mogą rozstrzygnąć historycy. To nie spór o interpretacje źródeł i strategiczne niuanse II wojny światowej. W 80. rocznicę jej wybuchu Rosja mówi Polsce prosto w twarz: "sami po części odpowiadacie za jej wybuch i nie potraficie docenić, że Związek Radziecki was wyzwolił". Tak się nie da rozmawiać.

Najtragiczniejsza wojna XX wieku wciąż odciska swoje piętno na polityce. A jaki jest jej wpływ na stosunki między narodami, między obywatelami państw, które stały po dwóch stronach frontu. Sprawdziliśmy.

Ciekawe co powiedzieliby major Henryk Sucharski albo komandor Franciszek Dąbrowski, komendanci Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, widząc jak 80 lat po jej rozpaczliwej obronie przed hitlerowskimi Niemcami, to Polacy sami ze sobą toczą kolejną wojnę. Tym razem polityczną.

Polska powinna systemowo zadośćuczynić spadkobiercom mienia pożydowskiego, utraconego w wyniku II wojny światowej? Nawet w sytuacji, w której legalnych dróg dziedziczenia nie ma? Nie widzę problemu, o ile najpierw Niemcy wypłacą Polsce reparacje wojenne. A nie wypłacą nigdy. Berlin właśnie wysłał czytelny sygnał.

Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, świat zamarł w oczekiwaniu. Nikt nie był całkiem pewien reakcji Francji i Wielkiej Brytanii. Hitler liczył na to, że podobnie jak rok wcześniej agresja ujdzie mu na sucho. I przez chwilę wydawało się, że właśnie tak będzie.

Nigdy nie zostawimy za sobą, jako społeczeństwo, traumy wojny i okupacji, jeśli Niemcom nie wybaczymy. Zwłaszcza, że nasze chrześcijańskie dziedzictwo kulturowe mówi nam, iż nie ma większego zwycięstwa ofiary nad oprawcą niż przebaczenie.

Zimą i wiosną 1945 r. posuwające się w głąb III Rzeszy odziały Armii Czerwonej dopuściły się masowych gwałtów na niemieckich kobietach. Ofiarami były zarówno 12-latki, jak i 70-letnie staruszki. Szacuje się, że w całych Niemczech zgwałcono wówczas ponad 2 miliony kobiet.

Dieter Bingen pisze na łamach Frankfurter Allgemeine Zeitung, że większość Niemców nie ma pojęcia o zbrodniach popełnionych na Polakach w czasie drugiej wojny światowej.

Brytyjczycy już nawet nie próbowali odczytywać niemieckich depesz. Inni, zniechęceni niepowodzeniem tradycyjnej kryptologii, także składali broń. Polacy podeszli do problemu od zupełnie innej strony… i skrócili wojnę o dobrych kilka lat.

Brytyjczycy już nawet nie próbowali odczytywać niemieckich depesz. Inni, zniechęceni niepowodzeniem tradycyjnej kryptologii, także składali broń. Polacy podeszli do problemu od zupełnie innej strony... i skrócili wojnę o dobrych kilka lat.

Komórki wywiadowcze Armii Krajowej sięgały w głąb Niemiec. Na terenie wroga nasi prowadzili bezkompromisową akcję propagandową. Ale nie tylko. Zaraz pod nosem Hitlera organizowali też spektakularne zamachy bombowe.

Owszem, Polska 78 lat po wybuchu II wojny światowej nie ma właściwie żadnych szans na uzyskanie od Niemiec reparacji wojennych. Niemniej warto było podnieść ten temat. Choćby po to, aby dowiedzieć się co naprawdę o naszych ”partnerskich relacjach” myśli część niemieckiego społeczeństwa oraz elit politycznych. A te w najbardziej opiniotwórczych mediach z pełną troską deklarują pomoc w obronie polskiego społeczeństwa przed… jego własnym awanturniczym rządem. Natomiast o reparacjach mamy zapomnieć. Było, minęło.

Kwieciste sukienki, na głowie loki, zalotny uśmiech i czerwona szminka. Taki stereotypowy wizerunek morowych panien kreują w ostatnich latach media. Dziewczyny nie strzelały do wroga, nie wysadzały pociągów, nie walczyły na barykadach, raczej pomagały dzielnym żołnierzom. Wkład kobiet w działalność Armii Krajowej wciąż jest niedoceniany.

Na silnie ufortyfikowane niemieckie stanowiska we wsi Borujsko nacierają polskie czołgi i piechota. Wróg jednak zaciekle broni swoich pozycji. Po kolejnych bezskutecznych atakach do walki zostaje rzucona 1. Warszawska Brygada Kawalerii. 1 marca 1945 roku ułani przeprowadzają ostatnią szarżę w historii Wojska Polskiego.

Niedobrze się stało, że tak ważne i symboliczne dla wszystkich Polaków uroczystości jak rocznica wybuchu II wojny światowej na Westerplatte, stały się również areną politycznego spięcia. Tracimy na tym wszyscy.

Węgry w czasie II wojny światowej były jednym z państw satelickich współpracujących z hitlerowskimi Niemcami. Stało się to za rządów Miklósa Horthyego, byłego admirała austro-węgierskiej floty.