historia(strona 22/100)

Gigantyczne armaty wykorzystane w wojnach światowych potrafiły ostrzeliwać kilkusetkilogramowymi pociskami cele oddalone o ponad 100 kilometrów. Niemcy bombardowali nimi m.in. wybrzeże Anglii. Pociski przelatujące nad kanałem La Mache okazały się jednak stosunkowo niegroźne. Doświadczenia wojenne - nie tylko pierwszej i drugiej wojny światowej - wyraźnie wskazują, że olbrzymie działa mają niewielką wartość bojową. Wielkie armaty mogą służyć najwyżej do okazywania źle rozumianego prestiżu państwa i leczeniu kompleksów dyktatorów - pisze dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla WP.

Krew chrześcijan miała służyć do wypiekania mac, leczenia ran po obrzezaniu i przemywania oczu niemowląt. Legendy o rzekomych rytualnych mordach dokonywanych przez Żydów na chrześcijanach stały się przyczyną pogromów w różnych częściach Europy. Na tych mitach oparty jest również kult kilku świętych. Niektóre elementy antysemickich legend funkcjonują do dzisiejszych czasów.

Archeolodzy, którzy weszli do piramidy w Rapie - jednego z najbardziej osobliwych zabytków na Mazurach - zastali wstrząsający widok. - Na ziemi porozrzucanych było ponad 60 fragmentów ludzkich ciał, m.in. urwana noga, czy ucho. Niektóre trumny były mocno uszkodzone - mówi Janusz Janowski z Pracowni Skanerów 3D Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. W piramidzie znajdują się zwłoki, część z nich uległa mumifikacji. Grobowiec od lat był demolowany, części ciał jeszcze w latach 70. oderwano głowy. Piramida została zbudowana prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku.

Aleksander Wielki, król Macedonii, zwyciężył Persów pod dowództwem króla Dariusza III. Armia perska uległa rozbiciu, a król ratował się ucieczką. Aleksander został władcą Mezopotamii.

Gdy z Rosji zaczęły przedostawać się doniesienia mordowaniu tysięcy ludzi - również Polaków, część zachodnich komunizujących intelektualistów zaczęła usprawiedliwiać bolszewicki terror. Feliksa Dzierżyńskiego chwalono za szybkie i humanitarne pozbywanie się więźniów, za które "sami skazańcy musieli być mu wdzięczni". Kultem otoczono rewolucyjną przemoc, której depozytariuszem była radziecka policja polityczna - GPU. Zachodni "pożyteczni idioci" - jak określał ich Lenin, uwierzyli, że im szybciej zabije się wszystkich wrogów, tym prędzej będzie można odłożyć pistolety - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Edmund Tarantowicz "Albin" został schwytany podczas przypadkowej strzelaniny. Po torturach zdradził carskiej Ochranie tożsamość kilkudziesięciu członków Organizacji Bojowej PPS. Uprzedził również o planowanym napadzie na pociąg. Dzięki temu Rosjanie wiedzieli o przygotowaniach do akcji już na kilka miesięcy przed jej przeprowadzeniem. Nie powstrzymali jej, mimo że w miejscu napadu miał przejeżdżać również pociąg z carem - pisze Mateusz Staroń.

Ukraińscy nacjonaliści bestialsko spacyfikowali polską miejscowość. 17 kwietnia 1945 r. uderzyli na wieś Wiązownica w powiecie jarosławskim w dawnym województwie lwowskim. W masakrze zginęło co najmniej 76 osób, a około 150 gospodarstw spłonęło. Dzień później oddziały podziemia narodowego dokonały odwetu w zamieszkanej w większości przez Ukraińców wiosce Piskorowice. Śmierć poniosło tam około 100 ludzi. Te dwa tragiczne i wciąż nieznane szeroko wydarzenia stanowiły kulminację krwawych starć ukraińsko-polskich i rzezi w centralnej części ziemi lwowskiej w ostatnich dniach wojny.

Pod koniec lat 30. do Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie masowo spływały zgłoszenia od ochotników, którzy chcieli zginąć walcząc za ojczyznę. Tam starannie katalogowano wszystkie listy, a także pisano odpowiedzi, w których potwierdzano przyjęcie deklaracji i z uznaniem wypowiadano się o kondycji patriotycznej ich autorów. Według szacunków historyka Narcyza Klatki, ogólna liczba ochotników była nie mniejsza niż 4700 osób. Polska Marynarka Wojenna nie dysponowała jednak "żywymi torpedami" do samobójczych misji - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Oficerowie Wojska Polskiego, w mundurach i z bronią, wtargnęli do redakcji "Dziennika Wileńskiego" i skatowali dziennikarzy. Powód? Na łamach gazety ukazał się tekst, w którym nazwano Józefa Piłsudskiego kabotynem. Generał Stefan Dąb-Biernacki, który wydał rozkaz pobicia i oficerowie, którzy go wykonali, nie ponieśli żadnej kary. Do aresztu trafiły za to ofiary. Jeszcze w czasie ich procesu Sejm uchwalił ustawę, zgodnie z którą za jakąkolwiek krytykę Piłsudskiego groziło do pięciu lat więzienia.

Jestem pewna, że Piłat bardzo by się zdziwił, gdyby ktoś mu powiedział, że po dwóch tysiącach lat ogromna część ludzkości będzie znać jego nazwisko. A jeszcze bardziej by się zdziwił, gdyby się dowiedział, dlaczego przeszedł do historii - mówi dr Ann Wroe, brytyjska historyk, autorka książki o namiestniku Judei.

Inwazja sowiecka uruchomiła masowy bunt na ziemiach wschodnich. Białorusini, Ukraińcy, Żydzi i polscy komuniści witali bolszewików kwiatami. Zdezorientowane Wojsko Polskie było atakowane przez obywateli własnego kraju. W skrajnych przypadkach dochodziło nawet walk i palenia wsi, w których ostrzeliwano Polaków. Szybko okazało się, że mniejszości narodowe wschodniej RP popełniły dramatyczny błąd. Ukraińców, Białorusinów i Żydów wywieziono na wschód w tych samych bydlęcych wagonach, co znienawidzonych Polaków.

Pierwsza część polskich wychodźców 12 marca 1942 roku dotarła do północno-wschodniego Iranu. W ciągu następnych sześciu miesięcy dołączyły do nich - głównie morzem - trzy kolejne grupy. Łącznie Persowie przyjęli blisko 120 tysięcy Polaków. Jedną trzecią stanowili cywile. Gdy Sybiracy nabrali sił, rząd RP na uchodźstwie zaczął szukać im innego schronienia. W 1945 roku na perskiej ziemi pozostawało już tylko - lub aż - 3,5 tysiąca polskich obywateli. Żołnierze walczyli w Europie, a cywile odnaleźli azyl w Libanie, Palestynie, Afryce Wschodniej, RPA, a nawet w Meksyku i Nowej Zelandii (tamtejszy premier zaprosił ponad 700 polskich dzieci z opiekunami) - pisze Michał Staniul w artykule dla WP.

1 maja 1943 roku amerykańskie oddziały wylądowały na Attu - wyspie należącej do USA okupowanej przez Japończyków. Fatalna pogoda spowodowała, że Amerykanie nie mieli wsparcia lotnictwa. Na wyspie nie było dróg dla ciężarówek. Najbardziej jednak cierpieli sami żołnierze - otrzymali letnie mundury, ponieważ według dowództwa, miało to przyspieszyć ofensywę. W konsekwencji więcej więcej amerykańskich żołnierzy zginęło z powodu odmrożeń i chorób, niż od kul Japończyków.

W 1964 roku komuniści opanowali 40 proc. terytorium południowego Wietnamu. - Administracja USA zrozumiała, że jeśli nie zaczniemy działać, to południe upadnie - wyjaśnia płk Gregory Daddis z West Point. 2 sierpnia zdarzył się incydent, który Stany Zjednoczone wykorzystały, aby włączyć się do otwartej wojny z Wietnamem Północnym. W Zatoce Tonkińskiej doszło do wymiany ognia między niszczycielem USS Maddox, który prowadził działania wywiadowcze kilkadziesiąt kilometrów od wybrzeży Wietnamu Północnego, a wietnamskimi kutrami torpedowymi. Nalot amerykańskich samolotów zabił czterech wietnamskich marynarzy.

23 września 1922 roku Sejm przegłosował ustawę, która dała początek jednemu z najbardziej spektakularnych przedsięwzięć w historii Polski. Gdynia wyrosła w miejscu, gdzie przez wieki znajdowały się jedynie rybackie wioski. W 1921 roku polskie władze przeprowadziły tutaj pierwszy spis powszechny. Wynikało z niego, że Gdynię zamieszkuje 1268 mieszkańców. Pięć lat później, kiedy miejscowość uzyskała prawa miejskie, było ich już 12 tys. Krótko przed wybuchem II wojny światowej Gdynię zamieszkiwało 127 tys. osób.

Ciężko ranny w twarz przeprowadził swój oddział "górą" ze Starówki do Śródmieścia, co nie udało się nikomu innemu. Pułkownik Jan Mazurkiewicz "Radosław" powiedział o nim, że to najbardziej utalentowany dowódca kompanii jakiego znał, z kolei gen. Tadeusz Bór-Komorowski uznał jego oddział za najlepszy w powstańczej Warszawie. Andrzej Romocki "Morro" zginął 15 września 1944 roku, trafiony kulą w serce, broniąc przyczółka Czerniakowskiego. Miał wtedy 21 lat - pisze Anna Rygielska.

We wczesnym średniowieczu klasztory stawały się coraz zamożniejsze. Rozluźniała się też przez to mnisia dyscyplina. Otoczeni zbytkiem zakonnicy bardziej niż o rozwój duchowy dbali o zaspokajanie swoich rozlicznych pragnień, wśród których chuć nie zajmowała wcale ostatniego miejsca. Mnisi z włoskiego opactwa Farfa publicznie uznali swoje konkubiny. We Francji, niemal każdy zakonnik z klasztoru w Trosly miał żonę, a w opactwie Ruits prawie wszyscy braciszkowie utrzymywali oficjalnie swoje konkubiny i dzieci. W całej Europie działali reformatorzy, których marzeniem i zadaniem było przywrócenie życiu monastycznemu jego pierwotnej czystości, również celibatu - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Po amerykańskiej interwencji wojskowej Maunel Noriega - wojskowy przywódca Panamy schronił się w ambasadzie Watykanu. Budynek został otoczony przez amerykańskich żołnierzy. 3 stycznia 1990 r. Noriega nieoczekiwanie pojawił się przed budynkiem ambasady, trzymając w rękach Biblię. Amerykańscy żołnierze rzucili go na ziemię i związali jego ręce taśmą. Przywódca Panamy został skazany na 40 lat w amerykańskim więzieniu za handel narkotykami, pranie brudnych pieniędzy i wymuszanie okupu.

Okręt zatonął dwukrotnie już podczas prób w Zatoce Charleston - po raz pierwszy w sierpniu 1863 r. Jego dowódca, porucznik Payne przypadkowo nadepnął na ster głębokości przy otwartych włazach. Okręt poszedł na dno, topiąc pięciu członków załogi. Po raz drugi zatonął w październiku tego samego roku, podczas ćwiczenia ataku na przeciwnika. Tym razem utonęła cała ośmioosobowa załoga, wraz z twórcą okrętu Horacym Hunleyem. Jego wynalazek nie wybaczał błędów - pisze Grzegorz Janiszewski.