holokaust(strona 2/3)

To był wstęp do czegoś, co niecałe dwa lata później przybrało kształt tzw. ''ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej''. Ten urzędniczy termin był w swej perwersyjnej istocie eufemizmem. Skrywał przerażającą rzeczywistość: dzieci i starców umierających w gettach z głodu i chorób, martwe matki tulące w masowych grobach jeszcze żywe niemowlęta, kolumny nagich ludzkich istot pędzone do komór gazowych. Ale Holokaust zaczął się od tej jednej rzeczy: nakazania Żydom noszenia identyfikujących ich opasek.

• Władze Szwecji w poniedziałek formalnie uznały Raoula Wallenberga za zmarłego
• W czasie drugiej wojny światowej ten szwedzki dyplomata ratował Żydów
• W 1945 r. został aresztowany przez Armię Czerwoną i ślad po nim zaginął

• 28 października 1942 r., przed Ścianą Straceń w Auschwitz, Niemcy rozstrzelali ok. 280 Polaków
• Była to największa masowa egzekucja w historii obozu
• Zdaniem historyka z Muzeum Auschwitz była ona odwetem za działania ruchu oporu na Lubelszczyźnie

• W Krakowie zmarł Jerzy Bogusz, były więzień Auschwitz; miał 94 lata
• Deportowano go do obozu w pierwszym transporcie Polaków - miał nr 61

Takich jak on było z pozoru wielu. Różnica polegała na tym, że komendant Amon Göth nie uważał się za urzędnika, czerpiąc satysfakcję z zadawanego cierpienia. W obozie koncentracyjnym urządzał rutynowe ''polowania'' na ludzi.

• Historyk Alfredas Rukszenas: w Holokauście na Litwie uczestniczyło około 6 tys. osób
• Dotychczas na Litwie podawano liczbę 2055 osób uczestniczących w mordowaniu Żydów

Jesteśmy mistrzami świata w przepraszaniu. Jeśli dzisiaj na świecie wprost mówi się o Polakach jako współarchitektach Holokaustu, to na nasze własne życzenie. Niezliczone zastępy intelektualistów i polityków pracowały na ten obraz, historię składając na ołtarzu politycznej poprawności. Tymczasem o przeszłość trzeba walczyć, jako broni używając faktów. A te są następujące: to nie Polska powinna czuć wstyd, ale reszta Europy, która z nazizmu nigdy się nie rozliczyła - pisze Marcin Makowski dla WP.

• Sugihara Chiune w 1939 r. był japońskim dyplomatą w Kownie na Litwie
• Na własną rękę masowo wydawał Żydom wizy, co kilku tysiącom z nich uratowało życie
• Istnieje podejrzenie, że działał w porozumieniu z polskim wywiadem
• Za swoją działalność został uhonorowany medalem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata

• Niemcy zmuszali najsilniejszych więźniów obozów koncentracyjnych do udziału w ludobójstwie
• Sonderkommando miało zacierać ślady po zbrodniach, wykonywało najgorsze zadania
• Grupy były regularnie mordowane, Niemcy chcieli pozbyć się świadków
• W Auschwitz-Birkenau Sonderkommando zorganizowało bunt, w których zabiło niemieckich strażników

Od stycznia 1939 r. Żydom w III Rzeszy wydano zakaz odpoczywania na ławkach w parkach, używania autobusów, opuszczania miejsc zamieszkania, leczenia się u niemieckich lekarzy lub dentystów. Wydano też nakaz rozwodów w małżeństwach mieszanych. W tym kontekście jeszcze trudniejsza i bardziej heroiczna wydaje się opieka medyczna nad Żydami podjęta już po rozpoczęciu wojny. Opiekę oraz warunki odejścia i godnej człowieka śmierci zawdzięcza franciszkance troje bezbronnych, chorych i prześladowanych Żydów opolskich - pisze Janusz Oszytko w artykule dla WP.

Mimo ogromnej sensacji, jaką w 1944 roku wywołała w USA książka Jana Karskiego, po wojnie szybko o nim zapomniano. - W czasie wojny w Ameryce wychodził miesięcznik "Soviet Russia Today". Ukazywał się w ogromnym nakładzie, ok. 200 tys. egzemplarzy. Zaczęto o Karskim pisać, że to jest agent niemiecki, który kręci się po Ameryce, opowiada jakieś historie po to, żeby zantagonizować wielki naród amerykański z wielkim narodem sowieckim, który niesie ciężar wojny i czeka aż alianci otworzą drugi front, ale na razie to sowieccy żołnierze giną w milionach. Amerykanie mogli bardzo łatwo wyeliminować kwestię książki Karskiego, żeby nie antagonizować sobie "wujka Joe" - Stalina. Karski się... zdezaktualizował - mówi w rozmowie z WP Waldemar Piasecki, autor książki "Jan Karski. Jedno życie".

Holiszów to niewielka czeska miejscowość położona w pobliżu Pilzna. W 1945 roku znajdował się tam niemiecki obóz koncentracyjny, w którym pod strażą SS-manów przebywało około 1000 więźniarek - Polek, Francuzek, Belgijek, Holenderek, ale przede wszystkim Żydówek. Los tych ostatnich - mimo że wojna dobiegała końca - był przypieczętowany. Komendant obozu Gerhard Lichtenau zamierzał wykonać ostatni rozkaz z Berlina i eksterminować nieszczęsne kobiety. Wyzwolenie obozu w Holiszowie to jeden z najwspanialszych polskich epizodów II wojny światowej. Za tę akcję wszyscy żołnierze NSZ powinni dostać tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - pisze Piotr Zychowicz w artykule dla WP.

W czerwcu 1943 roku do USA przybył emisariusz polskiego podziemia Jan Kozielewski "Witold" (Jan Karski) z misją uzyskania wsparcia dla Armii Krajowej oraz eksterminowanej ludności żydowskiej. Jego relacje wywołały prawdziwą burzę wśród opinii publicznej w Ameryce. Spotykał się z najważniejszymi osobami w państwie, z prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem na czele. O tragedii Żydów informował przywódców organizacji żydowskich. Jednak jego apele były głosem wołającego na pustyni. AK nie otrzymała oczekiwanego wsparcia ze strony aliantów, Polska została oddana Sowietom, a Żydzi zgładzeni - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

Rząd USA nie przyjął statku z 937 żydowskimi uchodźcami z III Rzeszy. Franklin Delano Roosevelt okazał się nieugięty, mimo że żydowscy uchodźcy napisali do niego wstrząsającą prośbę o łaskę. Roosevelt uznał ich za "element niepożądany". Wielu z nich trafiło później do komór gazowych.

- W 1933 roku Watykan podpisał konkordat z nazistami, uznając istnienie III Rzeszy. Hitlerowi bardzo podobała się ta umowa. Za oznakę lojalności do Watykanu przez wiele lat płynął podatek w wysokości 8-10 proc. dochodów niemieckich katolików. To oznaczało wzrost przychodów i bardzo zbliżyło Watykan z III Rzeszą - twierdzi amerykański dziennikarz śledczy Gerald Posner, autor książki o Banku Watykańskim "Bankierzy Boga". Według Posnera, Watykan utrzymywał relacje zarówno z Aliantami, jak i nazistami, aby zabezpieczyć swoją pozycję niezależnie od tego, kto wygra wojnę. Amerykański dziennikarz mija się jednak z prawdą.

Cyganie nie chcieli pokornie umierać. Ukrywali się, zapierali, a nawet atakowali strażników. Nad obozem unosiło się wycie wściekłości, przerażenia i rozpaczy. Po wszystkim, jeden z SS-manów powiedział, że była to najtrudniejsza likwidacja w historii KL Auschwitz-Birkenau - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.