historia(strona 6/100)

- Rok 1956 to początek upadku PRL. Po pierwsze dlatego, że robotnicy – których w komunistycznej ideologii uważano za sam rdzeń państwa – w tak wyraźny sposób zaprotestowali przeciwko niegodziwości tego systemu. Po drugie, społeczeństwo polskie wyzwoliło się z gorsetu, w który wciśnięto je we wczesnych latach 50. Poczuło w sobie siłę, że jednak może coś zmienić, że ma na coś wpływ. Zniknął też wszechobecny strach przed władzą bezpieki – mówi Piotr Bojarski, autor zbioru reportaży historycznych ''1956. Przebudzeni''. - Władza zaczęła też przywracać honor żołnierzom AK. Oni stali się fundamentem, na którym można było budować kontrpropozycję do oficjalnie obowiązującej ideologii. To wszystko to były takie małe ziarenka, które rzucone na polską glebę zaczęły rosnąć, aż w końcu rozsadziły komunizm w Polsce.

• Dom, w którym urodził się Adolf Hitler, ma zostać zburzony lub przebudowany
• Nie wiadomo jaka instytucja będzie mieściła się w miejscu urodzin Hitlera, wśród propozycji jest m.in. urząd skarbowy
• Mieszkańcy Braunau narzekają na neonazistów i turystów regularnie odwiedzających miejsce urodzin zbrodniarza
• Turyści zdrapują tynk z budynku, aby przywieźć do domu "darmowe dewocjonalia po Hitlerze"
• Dyktator nie był zainteresowany domem, próbował ukryć swoje drobnomieszczańskie pochodzenie
• Do dziś na bramie z kutego żelaza widnieją inicjały Martina Bormanna

• Władze Austrii zdecydowały, że dom rodzinny Adolfa Hitlera zostanie zburzony
• Budynek stał się "obiektem kultu" dla neonazistów

- Na placu 1 Maja, jednym z głównych placów miasta niemal codziennie leżał ktoś zastrzelony. I Polacy, i Niemcy. Nie pytaliśmy kto to, nawet nie podchodziliśmy do niego – mówi Antoni Wojtaszek, powojenny konspirator niepodległościowy, w reportażu Doroty Niedźwieckiej.

• Znanych jest 39 prób zamachu na Adolfa Hitlera
• Za jedną z nich stał Georg Elser, stolarz o lewicowych poglądach
• Elser chciał zabić Hitlera w rocznicę tzw. puczu piwiarnianego
• Skonstruował bombę z zapalnikiem czasowym, która jednak wybuchła za późno
• Został aresztowany i poddany brutalnemu śledztwu
• Został zabity na osobisty rozkaz Hitlera w kwietniu 1945 r.

• Wyspy Normandzkie były jedynym obszarem Korony brytyjskiej, który był okupowany przez Niemców
• Okupacja nie była uciążliwa, a jej warunki były nawet lżejsze, niż we Francji
• Mieszkańcy - poza nielicznymi - nie stawiali Niemcom oporu

• Za szybkość niemieckiego Blitzkriegu odpowiadała... metamfetamina
• Podawano ją żołnierzom, by zwiększyć ich wydajność
• Masowe spożycie narkotyków w niemieckiej armii szybko doprowadziło do uzależnień
• Pod koniec wojny Niemcy eksperymentowali z jeszcze jednym stymulantem: D-IX

• Weterani powstań śląskich przed 1939 r. tworzyli najbardziej wpływową grupę kombatantów na Śląsku
• We współpracy z Wojskiem Polskim powstańcy tworzyli bataliony ''samoobrony powstańczej''
• Te formacje - w liczbie dotąd nieustalonej - walczyły w kampanii wrześniowej w 1939 r.
• Pod klęsce Polski część powstańców rozpoczęła działalność konspiracyjną
• Przez cały okres okupacji powstańcy byli prześladowani i mordowani przez niemieckie władze

• W lasach pod Suchedniowem żołnierze AK zamordowali w 1944 r. grupę Żydów
• Do dziś nie wiadomo, dlaczego to zrobili
• Po wojnie dwóch z żołnierzy skazano na wyroki śmierci

- Ukraina gloryfikuje OUN i UPA za ich walkę z Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich (ZSRS), niestety pomija przy tym ludobójczą czystkę etniczną popełnioną na Polakach w latach 1943-1945 - mówi PAP historyk prof. Grzegorz Motyka, którego książka "Wołyń '43" właśnie ukazała się w księgarniach.

- Mieszko był bardzo ambitny i chciał poszerzyć swoje władztwo. Uwierzył, że chrześcijański Bóg skuteczniej mu pomoże w jego doczesnych zamiarach. Jego nawrócenie wynikało z pobudek religijnych, a nie z chłodnej kalkulacji politycznej - mówi amerykański historyk Philip Steele w rozmowie z magazynem Historia Do Rzeczy. - Nie chodziło tylko o geopolitykę i socjotechnikę, lecz przede wszystkim o pytanie, który bóg ''skuteczniej wyjednuje łaskę niebios''. Jego decyzja była autentycznie religijna, tyle że z kategorii ''religijności empirycznej'', która dotyczy bardziej zapewnienia sobie doczesnych korzyści, a mniej zbawienia i nagrody w niebie – dodaje.

• 10 grobowców z kamiennymi obstawami odkopali archeolodzy w Sasinach (woj. podlaskie)
• Znalezisko pochodzi sprzed blisko tysiąca lat
• Pochowano w nich chrześcijan, choć formą przypominają neolityczne grobowce

Połączone siły zbrojne Rzeczpospolitej, Francji i Wielkiej Brytanii były silniejsze niż armia III Rzeszy. W związku z tym, Polska była zdecydowana bronić swojej suwerenności za wszelką cenę. Wojsko Polskie miało przetrwać niemieckie uderzenie, wycofać się na wschód, a gdy nad Renem uderzą Francuzi, przejść do kontrofensywy i wyzwolić Polskę. Bez sojuszników Polska nie miała szans na wygraną. W nowym odcinku z serii "Historica" pokazujemy, dlaczego ten plan się nie powiódł.

• Według oficjalnych danych Michael Wittmann zniszczył 117 sowieckich czołgów
• Po starciu w miasteczku Villers-Bocage Niemiec zameldował, że w 20 minut w pojedynkę zniszczył 21 angielskich czołgów
• Legenda Wittmanna była w dużym stopniu wytworem propagandy III Rzeszy
• Za zniszczenie czołgu niemieckiego rekordzisty odpowiadają prawdopodobnie Polacy

• Głównym rywalem Ala Capone był Earl Weiss, który urodził się na terytorium obecnej Polski jako Henryk Wojciechowski
• Weiss kierował gangiem North Side zajmującym się nielegalnym handlem alkoholem w czasach prohibicji
• Media podawały, że Weiss nigdy nie ruszał się z domu bez dwóch rzeczy: pistoletu i różańca, po to, by "udzielić wrogowi ostatniego namaszczenia"

Apple, Google, ExxonMobil – wszyscy znamy te nazwy. Choć każda z nich jest warta setki miliardów dolarów, to w rankingu największych firm w historii nie znalazłyby się nawet na podium. Łącznej wartości jednej z nich nie da się nawet oszacować. Czym zajmowały się przedsiębiorstwa, przy których obecni giganci wydają się być mali?

Koniec ze zmową milczenia w sprawie ludobójstwa na Wołyniu. Film Smarzowskiego zmieni polską pamięć historyczną – pisze Piotr Zychowicz, publicysta historyczny i redaktor naczelny magazynu ''Historia Do Rzeczy''.

''Czasami zamiast narażać swoich ludzi na niebezpieczeństwa walki z wrogiem, można wysłać do walki inne organizmy. Współczesnym pomysłem na broń biologiczną są listy z przetrwalnikami wąglika. W paleolicie sposób był prostszy - podrzucano do jaskini wroga gniazdo z pszczołami'' - opowiada Maciej Trzaskowski z Politechniki Warszawskiej.

• Około czterdzieści kopców odkryto na terenie Nadleśnictwa Sarbia w północnej Wielkopolsce
• Usypano je ok. 2,5 tys. lat temu