historia(strona 43/100)

Bombardowana przez Luftwaffe, ostrzeliwana przez artylerię, atakowana przez pancerne dywizje Wehrmachtu stolica Polski broniła się cztery tygodnie. Symbolem bohaterskiej walki stał się prezydent Stefan Starzyński. 28 września mija 75 lat od kapitulacji Warszawy.

1 października gen. Tadeusz Komorowski "Bór" wyznacza komisję do prowadzenia rokowań kapitulacyjnych. W jej skład wchodzą: przewodniczący - płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki "Heller", ppłk dypl. Zygmunt Dobrowolski "Zyndram", ppłk Franciszek Herman "Bogusławski" i kpt. Alfred Korczyński "Sas" - tłumacz. W nocy opracowany zostaje, z udziałem gen. Antoniego Chruściela "Montera", polski projekt umowy o zaprzestaniu działań bojowych w Warszawie. Ma on stanowić podstawę do rozmów ze stroną niemiecką. Po godz. 19, po upłynięciu terminu rozejmu, Niemcy wznawiają gwałtowny ostrzał artyleryjski Śródmieścia.

30 września o świcie, bez wcześniejszego ostrzału artyleryjskiego, wykorzystując zaskoczenie, nieprzyjaciel obsadza duży blok Spółdzielni "Zgoda" przy ul. Słowackiego na Żoliborzu. Po silnym przygotowaniu ogniowym rusza dalsze natarcie wroga na ulice Słowackiego i Gdańską oraz Plac Wilsona.

29 września rano rozpoczyna się generalny szturm na Żoliborz. Przeważające siły wroga kilkakrotnie nacierają od południa i zachodu. Pozycje powstańcze atakuje piechota 19. Dywizji Pancernej nieprzyjaciela, wsparta ogniem kilkudziesięciu czołgów i dział szturmowych.

W świecie obozów koncentracyjnych więźniowie byli dla swoich oprawców jedynie numerami. I często tylko religia pozwalała im zachować wiarę w to, że są czymś więcej. Szczególnie okrutnie obchodzono się z duchownymi. Tak stało się w przypadku ks. Piotra Dańkowskiego, który w Wielki Piątek 1942 roku usłyszał od kapo: "dziś będziesz ukrzyżowany jak twój mistrz". Na plecy zarzucono mu ciężką kłodę, którą musiał dźwigać jak Jezus krzyż w drodze na Golgotę - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.PL.

Białostocki oddział IPN planuje ekshumację ofiar pogromu Żydów w Wąsoszu. Sprzeciwia się temu część społeczności żydowskiej, m.in. naczelny rabin Polski Michael Schudrich - pisze dziennik "Rzeczpospolita". Według relacji świadków, mord na Żydach w Wąsoszu został zainicjowany przez gestapo, ale dokonali go Polacy.

W akcji T4 niemieccy lekarze wymordowali 100 tys. ludzi, w tym 30 tys. Polaków. Niepełnosprawni zostali uznani przez Niemców za "niewartych życia". - Pierwszymi ofiarami byli pacjenci zakładu psychiatrycznego w Kocborowie. W ciągu niespełna półtora roku wymordowano niemal wszystkich z 1700 pacjentów. Wywożeni do lasów Szpęgawskich mężczyźni i kobiety sami musieli kopać swoje groby. W drugiej turze mordowano dzieci: pół setki małych pacjentów zostało uśmierconych już za szpitalnym murem poprzez podanie im końskich dawek środka nasennego, luminalu - pisze Aneta Wawrzyńczak w artykule dla WP.PL.

Niemieccy naziści chcieli zastąpić chrześcijaństwo nową świecką wiarą, której istotą był kult führera i narodu niemieckiego. Co zaskakujące, znaleźli licznych sprzymierzeńców w kościołach chrześcijańskich. - W 1927 roku wewnątrz rodzimego protestantyzmu powstał ruch, który określał się mianem Niemieckich Chrześcijan (Deutsche Kristen). Była to dziwna i odrażająca postać chrześcijaństwa, która nie miała nic wspólnego z jego pierwotnym duchem. Niemieckie Chrześcijaństwo dążyło do przekształcenia ewangelickiego Kościoła w strukturę podobną do III Rzeszy. Kościoły chrześcijańskie w okresie istnienia III Rzeszy nie zrobiły wiele, by się jej przeciwstawić - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.PL.

Jaka jest najgroźniejsza broń na świecie? Bomba atomowa? Broń biologiczna? Śmiercionośne substancje chemiczne? A może - jak w 1957 roku stwierdził Norman Cousins - żadna z nich nie dorównuje kontroli umysłu, konkretnie: przekazowi podprogowemu? O próbach zawładnięcia nad ludzkimi umysłami pisze dla Wirtualnej Polski Aneta Wawrzyńczak.

Słowianie od początku swojej aktywności politycznej, czyli od VI wieku, byli znani jako najeźdźcy, którzy w ciągu dwóch stuleci zajęli wielkie obszary Europy od Bałtyku po Kretę. Nie zawsze jednak zwyciężali, dlatego po przegranych bitwach wielu z nich trafiało na targi niewolnicze, których nie brakowało w Bizancjum, Italii czy państwie Franków. Jeńcy słowiańscy pojawili się wówczas na rynku w takiej ilości, że (jak twierdzi jedna z teorii językoznawczych) od razu powstało nowe łacińskie określenie niewolnika - sclavus, identyczne z nazwą Słowianina - Sclavus. Od tego słowa pochodzą dzisiejsze francuskie esclave czy angielskie slave - pisze Artur Szrejter w artykule dla WP.PL.

- Hipotetycznych polskich faszystów, którzy poszliby na kolaborację z Niemcami z pobudek ideologicznych, należałoby po wojnie powiesić. Ale konserwatywnemu politykowi, który dzięki ugodzie z Berlinem doprowadziłby do złagodzenia kursu okupacyjnego i uratował setki tysięcy rodaków, należałoby dać medal - mówi w wywiadzie dla WP.PL Piotr Zychowicz, autor książki "Opcja niemiecka". Historyk twierdzi, że Delegatura Rządu na Kraj w czasie rzezi wołyńskiej zabroniła Polakom przyjmowania broni od Niemców w obawie o opinie sojuszników.

Bombardowana przez Luftwaffe, ostrzeliwana przez artylerię, atakowana przez pancerne dywizje Wehrmachtu stolica Polski broniła się cztery tygodnie. Symbolem bohaterskiej walki stał się prezydent Stefan Starzyński. 28 września mija 75 lat od kapitulacji Warszawy.

- Zwycięstwo w tej wojnie będzie należeć do tego z walczących, który pierwszy umieści armatę na pojeździe będącym w stanie poruszać się po wszystkich rodzajach terenu - stwierdził w pierwszych tygodniach I wojny światowej francuski pułkownik Jean Baptiste Eugène Estienne. Nie pomylił się. Czołgi miały istotny wpływ na zmianę sposobu prowadzenia wojny.

Polskie Państwo Podziemne, działające w latach 1939 -1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w ogarniętej wojną Europie. Jego początkiem było utworzenie 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową.

Polskie Państwo Podziemne, działające w latach 1939 -1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w ogarniętej wojną Europie. Jego początkiem było utworzenie 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową.

W nocy z 26 na 27 września utworzono konspiracyjną organizację wojskową Służba Zwycięstwu Polski, przemianowaną w styczniu 1940 roku na Związek Walki Zbrojnej, a w lutym 1942 roku - na Armię Krajową. Została ona rozwiązana w styczniu 1945 roku, rozkazem dowódcy generała Leopolda Okulickiego.

W Bezdanach na Wileńszczyźnie grupa PPS-Frakcja Rewolucyjna, pod kierownictwem Józefa Piłsudskiego, dokonała napadu na pociąg pocztowy, konfiskując 200 tysięcy rubli należących do rosyjskiej kasy rządowej.

Odbyła się koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego.

26 września, zgodnie z rozkazem ppłk. Józefa Rokickiego "Karola", ok. godz. 4. rano rozpoczyna się ewakuacja kanałami oddziałów powstańczych z Mokotowa do Śródmieścia. Niemcy piętrzą w kanałach wodę, przez włazy wrzucają granaty, chemikalia i worki z piaskiem.

25 września od wczesnych godzin porannych nieprzyjaciel kontynuuje natarcie na Mokotów z południa i zachodu. Trwają zacięte walki na odcinku południowym. Szkoła przy ul. Woronicza siedmiokrotnie przechodzi "z rąk do rąk".