historia(strona 44/100)

Eksplozja pierwszej francuskiej bomby atomowej na atolu Fangataufa.

Urodził się Cyprian Kamil Norwid, poeta, dramatopisarz, malarz i rzeźbiarz, jeden z najważniejszych twórców polskiego Romantyzmu, nazywany także "czwartym wieszczem". Autor między innymi wiersza "Bema pamięci żałobny rapsod", dramatu "Kleopatra i Cezar", a także poematów, nowel i prozy - "Czarne kwiaty", "Białe kwiaty". Zmarł 23 maja 1883 roku w Paryżu.

24 września nieprzyjaciel zacieśnia pierścień wokół trzech walczących jeszcze ośrodków powstańczego oporu: Żoliborza, Śródmieścia i Mokotowa. Głównym celem ataku staje się Mokotów. W godzinach porannych rozpoczyna się generalne natarcie oddziałów niemieckich. Atak piechoty wspierają artyleria, lotnictwo i oddziały pancerne. Po zaciętych walkach na odcinkach południowym i południowo-wschodnim, Niemcy opanowują Królikarnię. Niszczą wysuniętą placówkę powstańczą przy Puławskiej 162 i docierają do linii ul. Ksawerów. Nocne natarcie oddziałów AK w celu odzyskania tego terenu kończy się niepowodzeniem.

Hetman polny litewski Jan Karol Chodkiewicz pokonał wojska szwedzkie w bitwie pod Białym Kamieniem.

Konwent Narodowy we Francji podjął uchwałę o zniesieniu monarchii i proklamowaniu republiki oraz wprowadził kalendarz republikański. Kalendarz funkcjonował do 1806 roku.

W Namysłowie zawarto pokój polsko-czeski kończący wieloletnie zmagania o Śląsk: Kazimierz Wielki zrzekł się tej dzielnicy na rzecz Czech, a Karol IV Robert w zamian zobowiązał się popierać polskie żądania zwrotu ziem, zgłaszane wobec Brandenburgii i zakonu krzyżackiego.

Ponad dziesięć tysięcy osób zginęło w Hondurasie w wyniku powodzi spowodowanej przez huragan "Hifi".

Armia Czerwona po przełamaniu obrony oddziałów polskich zajęła Grodno.

Podczas obrony mostu na granicy polsko-rumuńskiej na Czeremoszu zginął Tadeusz Dołęga-Mostowicz, powieściopisarz, autor powieści obyczajowo-satyrycznych i sensacyjnych. Do najbardziej znanych należą: "Kariera Nikodema Dyzmy", "Znachor", "Profesor Wilczur". Urodził się 10 sierpnia 1989 roku.

23 września Pada Przyczółek Czerniakowski. W nocy z 22 na 23 września obrońcy Czerniakowa podejmują próbę przebicia się do Śródmieścia. Jedynie niewielkiej, pięcioosobowej grupce z kpt. Ryszardem Białousem "Jerzym" na czele udaje się dotrzeć do obsadzonego przez Powstańców gmachu YMCA przy Konopnickiej. Reszta oddziału dostaje się do niewoli. Niemcy pacyfikują dzielnicę.

Żołnierze por. Tadeusza Kuncewicza "Kmicica" przestali wierzyć, że wybuchnie III wojna światowa, więc postanowili uciec z komunistycznej Polski. Prawie im się udało. Zdradzili ich Amerykanie.

Oddziały Armii Czerwonej po dwudniowych walkach zajęły Wilno. Starty po stronie polskiej są nieznane, natomiast po stronie rosyjskiej według oficjalnego raportu, zginęło 13 żołnierzy rosyjskich, a 24 zostało rannych.

22 września obrońcy Przyczółka Czerniakowskiego bezskutecznie próbują przebić się na Saską Kępę. Kpt. Ryszard Białous "Jerzy" i mjr Stanisław Łatyszonek decydują się na przebicie do Śródmieścia Południe. Oddziały gen. Heinza Rohra przygotowują się do generalnego natarcia na Mokotów.

21 września trwa nieprzerwany napór nieprzyjaciela na Przyczółek Czerniakowski. Powstańcy pod dowództwem kpt. Ryszarda Białousa "Jerzego", wraz z żołnierzami 1. Armii WP pod dowództwem mjr. Stanisława Łatyszonka utrzymują już tylko skrawek wybrzeża oraz dwa domy - Solec 53 i Wilanowska 1 na rogu ul. Solec.

20 września odcięci, zdziesiątkowani obrońcy Przyczółka Czerniakowskiego odpierają ataki nieprzyjaciela. Trwają zacięte walki o poszczególne domy przy Wilanowskiej, Idźkowskiego i Solcu.

Wojska polskie poniosły klęskę w bitwie z Krzyżakami pod Chojnicami.

Początek obrad Kongresu Wiedeńskiego, na którym uporządkowano mapę polityczną Europy, po rewolucji francuskiej i wojnach napoleońskich. Kongres trwał do czerwca 1815 roku.

W nocy z 17 na 18 września na Czerniaków przeprawiają się posiłki zza Wisły - ok. 60 żołnierzy z 9. Pułku Piechoty. Obrońcy Przyczółka Czerniakowskiego odpierają kolejne ataki wroga. Stopniowo tracą teren. Do wieczora Niemcy opanowują całą ul. Czerniakowską.

17 września 1944 r. rozpoczęła się największa operacja powietrzno-desantowa II wojny światowej. Nadano jej kryptonim Market Garden. Brali w niej udział polscy żołnierze, między innymi 1. Samodzielna Brygada Spadochronowa generała Stanisława Sosabowskiego. Celem Market Garden było umożliwienie aliantom przełamania niemieckiej obrony w Holandii, atak z północnego zachodu i tym samym szybsze zakończenie wojny.