historia(strona 30/100)

Przesłuchania ciągnęły się dniami i nocami, bez snu. - Potrafili trzymać człowieka na górze cztery, pięć dób - wspomina w rozmowie z WP mjr Waldemar Nowakowski, ps. Gacek, były żołnierz AK, powstaniec warszawski. Stalinowscy oprawcy polewali więźniów lodowatą wodą, sadzali odbytem na nodze od krzesła. - Koledzy, którzy przeżyli Oświęcim, a potem przechodzili komunistyczne tortury, mówili, że niemieckie były łagodniejsze. To było jak makabryczny sen - mówi rozmowie z WP Witalis Skorupka ps. Orzeł, były żołnierz Kedywu.

Niezwykłe odkrycie archeologów z Argentyny. Głęboko w dżungli odkryli ruiny trzech budynków, które najprawdopodobniej służyły jako schronienie niemieckim nazistom, którzy zbiegli do tego kraju po II wojnie światowej. Na tym terenie mógł przebywać jeden z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera i twórca SS, Martin Bormann.

W styczniu 1920 roku weszła w życie ustawa, na podstawie której każdy urzędnik państwowy (od 21 roku życia) mógł zostać rozstrzelany za "przestępstwa popełnione z chęci zysku". Kwotą, która mogła zdecydować o surowej karze było 2 tysiące marek polskich, czyli niecałe 60 dolarów amerykańskich - pisze Artur Krasicki w artykule dla WP.

Winę za Wielki Głód ponosi cały system komunistyczny z jego nierealnymi założeniami, pogardą dla ludzi, terrorem, propagandą i cenzurą - mówi Stephen Wheatcroft, australijski naukowiec zajmujący się historią gospodarczą Związku Sowieckiego. Wskazuje, że w czasie Wielkiego Głodu zmarło 5,5 do 6,5 mln ludzi. W opinii Wheatcrofta nie było to jednak ludobójstwo, ponieważ kryteria, według których odcinano dostęp do żywności dla poszczególnych regionów, nie były etniczne, ale klasowe.

Generał Francisco Franco był jedynym przywódcą, który pokonał Stalina. Odmówił Hitlerowi i nie przystąpił do II wojny światowej po stronie Niemiec. Uratował swój kraj przed rewolucją komunistyczną, ale ofiary egzekucji przeprowadzonych pod jego rządami liczy się w dziesiątkach tysięcy.

Ja przywarłem do niego, a on odepchnął mnie od siebie, żeby mieć miejsce do strzału. Wtedy ja pierwszy wyrwałem ten swój pistolet i bach! Bach! Strzeliłem dwa razy, broń zadziałała. On przewrócił się i charczał, kopał nogami, a ja padłem na ziemię. Podczołgałem się do Żubryda i złapałem jego broń, a potem latarkę. I wtedy poczułem zwycięstwo. Widziałem, że on żyje i dlatego strzeliłem jeszcze raz ze swojego pistoletu, dokładnie celując - mówił Jerzy Vaulin w niepublikowanym dotąd wywiadzie, który przeprowadził z nim Szymon Nowak.

Jednym z największych sukcesów Aliantów w Norwegii było przechwycenie Enigmy i zniszczenie fabryki ciężkiej wody wykorzystywanej do badań nad bronią atomową. W akcjach brały udział polskie niszczyciele "Krakowiak" i "Kujawiak". Przez operacje specjalne Brytyjczyków, Niemcy utrzymywali w Norwegii gigantyczne siły okupacyjne - ok. 400 tys. ludzi. Nie mogli zatem użyć tych wojsk na innych frontach. Hitler przez lata był przekonany, że desant Aliantów w Norwegii to tylko kwestia czasu.

29 sierpnia 1914 dziennikarz Arthur Machen opublikował na łamach "Evening News" tekst "Łucznicy". Opisał w nim, jak na froncie wojny z Niemcami miało dojść do cudu - na niebie pojawili się aniołowie, którzy ostrzelali z łuków żołnierzy wroga, ratując brytyjski oddział. Tekst Machena cieszył się taką popularnością, że był wielokrotnie przedrukowywany. Co więcej, do Wielkiej Brytanii zaczęły napływać z Europy listy od żołnierzy, którzy też widzieli zjawy. Nie miało znaczenia, że sam autor szybko przyznał się, że cały sprawa to jego wymysł i fikcja literacka. Mit zaczął żyć własnym życiem.

17-letni harcerz Kazimierz Chmielewski "Gryf" chciał za wszelką cenę odbić z więzienia przyjaciela schwytanego przez NKWD i UB. Tak zrobiły dwa lata wcześniej Szare Szeregi w Akcji pod Arsenałem. Wymyślił plan, który zakładał przejęcie kontroli nad więzieniem w Łowiczu bez jednego wystrzału. Udało się. 8 marca 1945 r. dziewięcioosobowy oddział uwolnił 70-80 przetrzymywanych przez NKWD, głównie żołnierzy AK. Zajęło im to 40 minut - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

Jedna z osób rozpracowywanych przez Izabellę została zlikwidowana przed wejściem do kościoła, inna zginęła otwierając jej drzwi własnego mieszkania. Irena i Leta osobiście zastrzeliły konfidenta, który przyczynił się do śmierci ich koleżanek. Kobiety zapisały piękną kartę historii polskiego podziemia nie tylko jako łączniczki i sanitariuszki, były wśród nich także uczestniczki akcji likwidowania zdrajców i agentów Gestapo - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

- Kampania antysyjonistyczna to był temat zastępczy. Zamiast mówić o istocie buntu, o protestach intelektualistów, których przyczyną były przede wszystkim ograniczenia cenzuralne, polityka kulturalna i zdjęcie "Dziadów" ze sceny Teatru Narodowego, mówiono o temacie zastępczym, czyli o "zagrożeniu syjonistycznym" w Polsce - mówi prof. Jerzy Eisler, dyrektor oddziału IPN w Warszawie, w programie "Tajemnice PRL". Wyjaśnia w ten sposób antysemicką nagonkę zapoczątkowaną przez PZPR w marcu 1968 roku.

Niemcy w brutalny sposób wypędzili z domów 110 tys. cywilów. Dzięki heroicznemu oporowi Polaków operacja zakończyła się kompromitującą porażką SS. W efekcie deportacje te okazały się jedyną próbą wprowadzenia w życie zbrodniczego Generalnego Planu Wschodniego, który zakładał germanizację wschodniej części Europy. Stało się tak dzięki rzeszom Polaków z Zamojszczyzny, którzy stawili okupantowi zdecydowany opór.

Potwierdziły się wcześniejsze nieoficjalne informacje Wirtualnej Polski: badacze z IPN zidentyfikowali ciało Danuty Siedzikówny "Inki". W Pałacu Prezydenckim wręczono noty identyfikacyjne rodzinom zamordowanych żołnierzy, których szczątki zostały znalezione przez IPN. Jest ona związana z obchodzonym dziś Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych".