historia(strona 27/100)

Badania osadów zgromadzonych na dnie japońskiego jeziora zwiększyły wiarygodność historycznych relacji o dwóch wielkich klęskach mongolskiego imperium. Armie mongolskie miały zostać zniszczone przez tajfun, co dwukrotnie uchroniło Japonię przed inwazją.

Kilkanaście tysięcy lat temu w jednej z brytyjskich jaskiń urządzano kanibalistyczne biesiady. Zdaniem badaczy do podobnych praktyk dochodziło wówczas w wielu innych miejscach w Europie.

Wytrwały przeciwniki komunizmu i faszyzmu, bohater wojenny i mąż stanu - w taki sposób w międzywojennej Polsce zapamiętano króla Aleksandra I, wybitnego przedstawiciela dynastii Karađorđeviciów. Dla serbskich poddanych był ukochanym władcą, a przyjaciele mówili mu po prostu Kara. Wśród licznych odznaczeń miał m.in. Order Orła Białego i Virtuti Militari. Wkrótce po zamachu na króla Belgrad dał się wciągnąć w układy z Rzymem i Berlinem, czym skompromitował i pogrążył ideał polityczny zamordowanego monarchy - pisze dr Konrad Sebastian Morawski.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej we Francji narodziła się koncepcja superciężkiego czołgu o masie ponad 100 ton. Projekt nie został zrealizowany przez atak Niemiec. Gdyby maszyna powstała, byłby to największy czołg w tym czasie na świecie.

16 maja 2015 w historycznym budynku Dworca Morskiego w Gdyni, z którego tysiące Polaków wypłynęło w świat, zostanie otwarte jedno z najnowocześniejszych muzeów w Polsce. Przedstawi ono historię milionów naszych rodaków żyjących poza ojczyzną.

Polscy matematycy, którzy przyczynili się do rozszyfrowania Enigmy, po wojnie żyli w zapomnieniu. - Marian Rejewski wrócił w 1946 roku do Polski. Władze PRL-u wiedziały, że w przeszłości zajmował się łamaniem szyfrów, ale nie miały pojęcia o jego związku z Enigmą. Pracował w różnych państwowych firmach w rodzinnej Bydgoszczy, między innymi w Związku Branżowym Spółdzielni Drzewnych i Wytwórczości Różnej. On, wybitny matematyk - mówi Marcin Ochman, kustosz w Dziale Historii Wojskowości Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Pierwsza próba podporządkowania części terytorium Jugosławii przez Benito Mussoliniego zakończyła się kompromitująca porażką włoskiego dyktatora. - Niebywale amatorski i głupi plan został w przeciągu pół godziny rozbity przez lokalną policję jugosłowiańską. Zamachowcy nie zdobyli nawet skrawka ziemi, o którą się ubiegali. Propaganda uprawiana przez ustaszy została zlekceważona przez miejscową ludność chorwacką, jeden ze zwerbowanych oficerów armii jugosłowiańskiej okazał się agentem policji, a wsparcie ze strony Włoch nie dotarło w rezultacie błyskawicznego stłumienia akcji - pisze dr Konrad Sebastian Morawski w artykule dla WP.

W nocy z 16 na 17 maja odbędzie się otwarcie jednego z najnowocześniejszych muzeów w Polsce - Muzeum Emigracji w Gdyni. Termin został wybrany ze względu na noc muzeów, która przypada w sobotę 16 maja.

Po śmierci Józefa Piłsudskiego Adolf Hitler ogłosił żałobę narodową w III Rzeszy, wziął również udział we mszy żałobnej, która odbyła się w Berlinie. Na pogrzeb marszałka przyjechał do Polski Hermann Göring. Piłsudskiego upamiętnili również Żydzi z Palestyny. - Ciekawym, choć ostatecznie niezrealizowanym pomysłem był plan zbudowania miasta o nazwie Tel Piłsudski, który pojawił się w czerwcu 1935 roku - pisze w artykule dla WP prof. Janusz Cisek, były dyrektor Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Po zakończeniu II wojny światowej Polacy walczący u boku zachodnich aliantów administrowali częścią brytyjskiej strefy okupacyjnej. Do 1947 r. część terytorium Niemiec kontrolowali żołnierze generała Maczka.

7 maja 1765 roku Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Świętego Stanisława. Nadał Orderowi dewizę "nagradzając, zachęcaj", która okazała się uniwersalną i ponadczasową. Oficjalne uroczystości związane z rocznicą odbędą się 10 maja w Warszawie.

O plemieniu Galindów wiemy bardzo niewiele, gdyż przed przybyciem Krzyżaków zostało najprawdopodobniej poddane eksterminacji przez sąsiednich Polaków, Jaćwingów oraz Skandynawów. Galindowie mieli często atakować położone na południe ziemie, znajdujące się pod władzą Piastów, przy czym jedna z takich wypraw, według legendy, zakończyła się w konsekwencji zagładą całego plemienia. Chociaż to Krzyżacy ostatecznie podbili ziemie pruskie, Polacy oddali im przysługę, wyniszczając Prusów w czasie cyklicznych wypraw - pisze dr Mirosław Rudnicki w artykule dla Wirtualnej Polski.

Decyzja o wywołaniu Powstania Warszawskiego była aktem nieodpowiedzialności, który doprowadził do największej tragedii narodowej. To gwóźdź do trumny polskiej niepodległości - pisze dla Wirtualnej Polski Piotr Zychowicz. I choć zwykle mówi się o jednomyślności dowództwa AK, które miało być zgodne co do wybuchu Powstania, również wśród najwyższych oficerów znaleźć można było przeciwników insurekcji. Jednym z nich był płk. Janusz Bokszczanin, który już wtedy przekonywał, że wiara w to, że Sowiety przyjdą na pomoc walczącej Warszawie jest absurdem.

W 1944 roku na terenie Wileńszczyzny działała grupa antykomunistycznych egzekutorów. Byli to żołnierze AK, którzy zawarli taktyczny układ z Niemcami. Do najbardziej spektakularnej akcji komanda "Cecylii" doszło 4 czerwca 1944 roku. Polacy do wykonania operacji dostali od Abwehry dwa samochody osobowe razem z niemieckimi, umundurowanymi kierowcami - pisze Piotr Zychowicz w artykule dla WP.

Holiszów to niewielka czeska miejscowość położona w pobliżu Pilzna. W 1945 roku znajdował się tam niemiecki obóz koncentracyjny, w którym pod strażą SS-manów przebywało około 1000 więźniarek - Polek, Francuzek, Belgijek, Holenderek, ale przede wszystkim Żydówek. Los tych ostatnich - mimo że wojna dobiegała końca - był przypieczętowany. Komendant obozu Gerhard Lichtenau zamierzał wykonać ostatni rozkaz z Berlina i eksterminować nieszczęsne kobiety. Wyzwolenie obozu w Holiszowie to jeden z najwspanialszych polskich epizodów II wojny światowej. Za tę akcję wszyscy żołnierze NSZ powinni dostać tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - pisze Piotr Zychowicz w artykule dla WP.

Bito się z fanatyzmem o każdą ulicę, każdy budynek i każde mieszkanie. Twierdza Wrocław (Festung Breslau) broniła się przez prawie trzy miesiące - najdłużej ze wszystkich miast III Rzeszy. - Niemcy stawiali niebywale zacięty opór. Duża część obrońców pochodziła bowiem z miasta. Walczyli nie za Führera i Rzeszę, ale za swoje domy i rodziny. Matki, żony i siostry, które chcieli uchronić przed gwałtami zdobywców - mówi brytyjski historyk Richard Hargreaves.