ii rp

O antyżydowskich akcjach w polskiej nacjonalistycznej prasie pisano z nieskrywaną dumą. Czytałem dziesiątki relacji, w których opowiadano o tym, jak nacjonalistyczne bojówki robiły "porządek" z - cytuję oryginalną nomenklaturę - "Żydziakami". Podziwiano zdecydowanie, z jakim naziści tępili Żydów. Po "kryształowej nocy", podczas której doszło w Niemczech do fali antyżydowskich wystąpień, prasa polskich narodowców rozpływała się w zachwytach - mówi dr hab. Piotr Osęka, historyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN. Według relacji z lat 30. nacjonaliści bili żydowskich studentów, cięli im twarze żyletkami, a nawet oblewali kwasem - również kobiety.

Zdrady dopuściły się nasze mniejszości. Wszystkie mniejszości. We wsiach, w których dominował żywioł białoruski i ukraiński, Sowieci byli tak samo witani jak w miasteczkach, w których dominowali Żydzi. Uważanie wszystkich Żydów za zdrajców jest skrajnie głupie. Oczywiście, że byli Żydzi - wśród nich także byli legioniści - którzy dobrze się Polsce przysłużyli - mówi prof. Krzysztof Jasiewicz.

• Starożytność przedchrześcijańska była podzielona w sprawie dopuszczalności aborcji
• Zdecydowanie negatywne stanowisko w tej sprawie od początku zajmowało chrześcijaństwo
• Wczesny Kościół dopuszczał pewne ustępstwa, ale z czasem zaostrzał swoje stanowisko, aż do kategorycznego zakazu
• Jako pierwszy w Europie na aborcję zezwolił Związek Radziecki w 1920 r., Stalin jednak zniósł to prawo
• W PRL przez większą część historii możliwa była aborcję niemal "na życzenie"

Największe straty w czasie II wojny światowej, proporcjonalnie do wielkości populacji, poniosła Polska - zginęło 17,1 proc. obywateli naszego kraju. III Rzesza, mimo że była głównym przegranym konfliktu, jest w tym zestawieniu dopiero na czwartym miejscu. Ze wszystkich krajów koalicji antyhitlerowskiej, to Związek Radziecki dźwigał największy ciężar walki. W liczbach bezwzględnych, Sowieci ponieśli największe straty. W czasie wojny stracili 27 mln ludzi.

• Ponad 50 tys. żołnierzy słowackich zaatakowało Polskę we wrześniu 1939 r.
• Do Słowacji włączono Spisz i Orawę zamieszkane przez 34,5 tys. ludzi
• Słowaccy żołnierze brali udział m.in. w okupacji Zakopanego
• Na czele słowackiego rządu we wrześniu 1939 r. stał katolicki ksiądz Józef Tiso

Polska zrujnowana najgorszą wojną w dotychczasowej historii, potrafiła pokonać na polach bitew największe mocarstwo Europy - Rosję. Dlatego od początku istnienia II RP znaczna część obywateli i polityków była przekonana, że Polska jest mocarstwem. Tak twierdzili m.in. członkowie Ligi Morskiej i Kolonialnej - przedwojennej organizacji, do której w 1939 r. należał milion Polaków, domagającej się zdobycia kolonii dla Polski.

Kamerun, Madagaskar, Angola, Mozambik, Gambia, Gwinea Francuska, Liberia, Rodezja, Togo, Brazylia i Argentyna. Lista potencjalnych polskich kolonii jest długa. Czy II RP mogła zdobyć terytoria zamorskie i stać się potęgą?

Pod koniec lat 30. do Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie masowo spływały zgłoszenia od ochotników, którzy chcieli zginąć walcząc za ojczyznę. Tam starannie katalogowano wszystkie listy, a także pisano odpowiedzi, w których potwierdzano przyjęcie deklaracji i z uznaniem wypowiadano się o kondycji patriotycznej ich autorów. Według szacunków historyka Narcyza Klatki, ogólna liczba ochotników była nie mniejsza niż 4700 osób. Polska Marynarka Wojenna nie dysponowała jednak "żywymi torpedami" do samobójczych misji - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Inwazja sowiecka uruchomiła masowy bunt na ziemiach wschodnich. Białorusini, Ukraińcy, Żydzi i polscy komuniści witali bolszewików kwiatami. Zdezorientowane Wojsko Polskie było atakowane przez obywateli własnego kraju. W skrajnych przypadkach dochodziło nawet walk i palenia wsi, w których ostrzeliwano Polaków. Szybko okazało się, że mniejszości narodowe wschodniej RP popełniły dramatyczny błąd. Ukraińców, Białorusinów i Żydów wywieziono na wschód w tych samych bydlęcych wagonach, co znienawidzonych Polaków.

Mimo ogromnej sensacji, jaką w 1944 roku wywołała w USA książka Jana Karskiego, po wojnie szybko o nim zapomniano. - W czasie wojny w Ameryce wychodził miesięcznik "Soviet Russia Today". Ukazywał się w ogromnym nakładzie, ok. 200 tys. egzemplarzy. Zaczęto o Karskim pisać, że to jest agent niemiecki, który kręci się po Ameryce, opowiada jakieś historie po to, żeby zantagonizować wielki naród amerykański z wielkim narodem sowieckim, który niesie ciężar wojny i czeka aż alianci otworzą drugi front, ale na razie to sowieccy żołnierze giną w milionach. Amerykanie mogli bardzo łatwo wyeliminować kwestię książki Karskiego, żeby nie antagonizować sobie "wujka Joe" - Stalina. Karski się... zdezaktualizował - mówi w rozmowie z WP Waldemar Piasecki, autor książki "Jan Karski. Jedno życie".

W styczniu 1920 roku weszła w życie ustawa, na podstawie której każdy urzędnik państwowy (od 21 roku życia) mógł zostać rozstrzelany za "przestępstwa popełnione z chęci zysku". Kwotą, która mogła zdecydować o surowej karze było 2 tysiące marek polskich, czyli niecałe 60 dolarów amerykańskich - pisze Artur Krasicki w artykule dla WP.

Ofiarami Wielkiego Głodu na Ukrainie padło 60 tys. Polaków. Rząd II RP odmówił im wpuszczenia do kraju - odrzucono 98 proc. wniosków, w praktyce legalnie do Polski przyjechały zaledwie 3 osoby. Pozostali byli skazani na śmierć głodową. Dochodziło nawet do aktów kanibalizmu.

Nasze archiwa, szyfry i nasi agenci znaleźli się w rękach wroga z winy oficerów Oddziału II Sztabu Głównego. Za błąd polskiego wywiadu najwyższą cenę zapłacili Polacy i Niemcy zbierający i przekazujący informacje o III Rzeszy dla II RP - zostali skazani na śmierć. Wielu z nich ścięto głowy gilotyną.

Strzelanie na wiwat, bójki, awantury, rozboje i... odgryzione części ciała. Demolowanie witryn, kradzieże i krwawe rękoczyny. W okresie międzywojennym alkohol był - podobnie jak dziś - powodem wielu nieszczęść i tragedii, ale też zabawnych, groteskowych wręcz sytuacji - pisze Artur Krasicki dla Wirtualnej Polski.

W Katowicach odbyła się uroczystość zjednoczenia Górnego Śląska z Polską przez symboliczne przejęcie ziemi śląskiej przez rząd RP, podpisano wówczas Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.

Zarzucany mu jest cały szereg "tranzakcyj" jak sprzedaż kolumny Króla Zygmunta lub wagonów tramwajowych - pisał w listopadzie 1930 r. "Goniec Polski" o warszawskim oszuście Adolfie Cynjanie. W przedwojennej Polsce na pomysłowych przestępców można było natknąć się w niemal każdej branży. W Łodzi 400 żądnych sławy adeptów aktorstwa wpłaciło w sumie 100 tys. zł oszustom podającym się za producentów filmowych. Nie brakowało też oszustów matrymonialnych, wyłudzających pieniądze od romansujących z nimi mężatek.

Mimo że przedmiotem uwielbienia w II RP byli przystojni aktorzy, atrakcyjne tancerki i piosenkarki, wśród kandydatów na mężów i żony poszukiwano cech zupełnie innych, niż uroda. Do jakich mężczyzn wzdychały nasze prababcie? O jakich kobietach marzyli pradziadkowie? Kto był najlepszym kandydatem na męża oraz idealną wybranką na żonę? Odpowiedź można znaleźć w pożółkłych dziś czasopismach, w których ogłoszenia matrymonialne stanowiły dość istotną treść - pisze w artykule dla Wirtualnej Polski Artur Krasicki.

Międzywojenne Kresy, tak jak cała II Rzeczpospolita, kojarzą się głównie z odzyskaną niepodległością, budowaniem państwa, dorobkiem i spokojnym życiem. Tymczasem Kresy pełne były niepokojów społecznych, politycznych i etnicznych. Jak mogło być inaczej kiedy do miasta daleko, żyje się w ziemiance, a Warszawa to drugi koniec świata. Władza nie radziła sobie również z falą przestępczości. W 1924 r. ok. 100 uzbrojonych bandytów napadło na pociąg z najważniejszymi ludźmi w regionie. Podróżnych okradziono ze wszystkiego, co przedstawiało jakąś wartość. Biskup stracił swój krzyż, a wojewodę i komendanta okręgowej policji bandyci rozebrali i zabrali im ubrania.