rocznica śmierci(strona 5/6)

Zmarł Grzegorz Przemyk, syn działaczki opozycyjnej Barbary Sadowskiej. Dwa dni wcześniej, 12 maja, został ciężko pobity w komisariacie na warszawskim Starym Mieście, po tym, jak z kolegami świętował maturę. Jego pogrzeb na Powązkach zgromadził tłumy i stał się wielką manifestacją przeciw władzy komunistycznej.

Na emigracji w Londynie zmarł generał Władysław Anders, polityk, twórca pierwszej Armii Polskiej w ZSRR. Był dowódcą Drugiego Korpusu Polskiego, który w 1944 roku brał udział w walkach o Monte Cassino i Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-1945. Pozostając na emigracji kontynuował działalność polityczną, ukierunkowaną na zachowanie ciągłości konstytucyjnej Rządu Emigracyjnego w Londynie. W 1946 roku władze komunistyczne Polski odebrały mu stopień generała i polskie obywatelstwo, które przywrócono mu pośmiertnie w 1989 roku. Urodził się 18 sierpnia 1892 roku.

Zmarł Mieszko II Lambert z dynastii Piastów, król Polski w latach 1025-1031, książę Polski 1032-1034, drugi syn Bolesława Chrobrego; za jego czasów od Polski odpadły nabytki terytorialne Bolesława Chrobrego: Milsko, Łużyce, Grody Czerwieńskie, Morawy i Słowacja.

Zginął Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski, jeden z przywódców opozycji przeciwko Bolesławowi II Śmiałemu. Według przekazu Wincentego Kadłubka, został zamordowany na stopniach ołtarza na Skałce w Krakowie. Kanonizowany w 1253 roku. Urodził się ok. 1030 r.

Zmarł Stanisław Pyjas, działacz opozycyjny okresu PRL, student filologii polskiej i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego śmierć w tajemniczych okolicznościach kilka dni przed juwenaliami wstrząsnęła środowiskiem akademickim Krakowa i Polski, pogrzeb studenta stał się okazją do wielkiej politycznej demonstracji, której następstwem były liczne aresztowania.

Zmarł Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów w latach 1804 -1815. W wieku 24 lat został nagrodzony za zasługi wojenne awansem na stopień generała. W 1799 roku przejął władzę we Francji jako pierwszy konsul, a od 1804 roku - jako cesarz. W ciągu kilkunastu lat niemal cała Europa znalazła się pod jego wpływami. Kres potędze Napoleona położyła wyprawa przeciwko Rosji w 1812 roku, która zakończyła się zagładą Wielkiej Armii. Po klęsce w bitwie narodów pod Lipskiem w 1813 roku cesarz abdykował i został zesłany na Elbę. Próba odzyskania władzy - tak zwane sto dni Napoleona - zakończyła się klęską pod Waterloo i zesłaniem na Wyspę świętej Heleny. Uważany za jednego z najwybitniejszych strategów i reformatorów ustroju państwowego i prawa. Urodził się 15 sierpnia 1769 r.

Filipinach zginął Ferdynand Magellan, portugalski żeglarz i podróżnik w służbie hiszpańskiej. W latach 1519-21 kierował pierwszą wyprawą dookoła świata. Odkrył między innymi cieśninę między Ameryką Południową a Ziemią Ognistą, łączącą Atlantyk z Pacyfikiem. Urodził się około 1480 roku.

Zginął, rozstrzelany przez partyzantów, Benito Mussolini, włoski polityk, początkowo socjalistyczny, główny założyciel i przywódca ruchu faszystowskiego, premier Włoch w latach 1922 -1943. W 1925 roku przyjął tytuł "duce", sprawował rządy dyktatorskie oparte na rozbudowanym systemie policji politycznej, w 1940 roku przystąpił do wojny po stronie Niemiec. W 1943 roku jego reżim został obalony, a on sam utworzył satelicki względem Niemiec reżim rezydujący na północy kraju. W 1945 roku został on schwytany przez partyzantów antyfaszystowskich i rozstrzelany. Urodził się 28 lipca 1883 r.

Zginął w czasie walki powietrznej Manfred von Richthofen, niemiecki lotnik, największy as myśliwski okresu I wojny światowej, nazywany "Czerwonym Baronem", odniósł 80 zwycięstw powietrznych. Urodził się 2 maja 1892 r.

Zginął zamordowany na krakowskich Plantach Narcyz Wiatr "Zawojna", radykalny działacz ruchu ludowego, komendant Okręgu VI Małopolska-Śląsk Batalionów Chłopskich.

Zmarł Julisz Słowacki, poeta, dramatopisarz. We wczesnej twórczości naśladował Byrona, Szekspira i Mickiewicza. W Powstaniu Listopadowym był jednym z najważniejszych pisarzy politycznych, autorem popularnej "Ody do wolności". W dramatach stworzonych po powstaniu: "Kordian", "Balladyna", "Lilla Weneda", skrystalizował formę polskiego dramatu romantycznego. Był też nowatorem w zakresie środków artystycznych w liryce. Urodził się 23 sierpnia 1809 roku.

Ten pontyfikat wywarł szczególny wpływ na losy Kościoła katolickiego i całego świata. 9 lat temu, 2 kwietnia 2005 roku zmarł Jan Paweł II. Postawa papieża w obliczu cierpienia i choroby stała się źródłem nadziei dla milionów ludzi. Później, podczas uroczystości pogrzebowych wierni wołali "Santo subito", czyli "Święty natychmiast".

Zmarła Hanka Bielicka - aktorka teatralna, filmowa i kabaretowa, nazywana "królową estrady i kabaretu" oraz "mistrzynią monologu". Związana z warszawskimi teatrami - Współczesnym i Syreną, występowała na estradzie między innymi w kabaretach: "Szpak", "U Lopka", U Kierdziołka". Jako Dziunia Pietrusińska w radiowym "Podwieczorku przy mikrofonie" bawiła słuchaczy przez 25 lat. Zagrała w ponad 20 filmach, między innymi: "Zakazane piosenki", "Celuloza", "Pan Wołodyjowski". Urodziła się 9 listopada 1915 roku.

Zmarł Wincenty Kadłubek (ur. po 1150 lub około 1160 r.) - kronikarz, biskup krakowski, autor spisanej po łacinie "Kroniki polskiej", obejmującej okres od czasów legendarnych do 1202 roku. Został beatyfikowany w 1764 roku.

Zmarł Zbigniew Religa, kardiochirurg i polityk, minister zdrowia w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. W latach 90. był krajowym specjalistą do spraw kardiochirurgii i rektorem Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. 15 sierpnia 1985 roku przeprowadził pierwszą operację na sercu, a 5 listopada tego samego roku zespół lekarzy pod jego kierownictwem przeprowadził pierwszy udany zabieg przeszczepu w Polsce. Napisał ponad 160 prac naukowych, w tym podręcznik "Zarys kardiochirurgii". Urodził się 16 grudnia 1938 roku.

Zmarła Agnieszka Osiecka - poetka, prozaik, dziennikarka, znana przede wszystkim jako autorka tekstów blisko 2 tysięcy piosenek. Pisała również sztuki, musicale i dramaty muzyczne. Autorka utworów: "Diabeł i raj", "Damą być", "Kobieta po przejściach", "Sing-sing", "Niech żyje bal", "Wielka woda" oraz sztuk scenicznych: "Oskarżeni", "Przesądy", "Niech no tylko zakwitną jabłonie", "Biała bluzka", a także wspomnień - "Szpetni czterdziestoletni", "Rozmowy w tańcu".

W Sokołówce koło Lwowa zmarł wskutek ran bitewnych, hetman polny koronny Stefan Czarniecki, uczestnik wyprawy Władysława IV na Smoleńsk, bohater wojny ze Szwedami.

Zmarł ostatni król Rzeczypospolitej, współtwórca Konstytucji 3 Maja 1791 roku, mecenas nauki i sztuki, w pierwszych latach swego panowania inspirator zmian mających wzmocnić kraj, między innymi powołał Szkołę Rycerską, Komisję Dobrego Porządku, rozpoczął reformę monetarną. Przystępując do konfederacji targowickiej, zdradził Konstytucję. Umarł jako "zdrajca narodu".

Zmarł pułkownik Ryszard Kukliński. W latach 70. i na początku 80. pułkownik przekazał Amerykanom między innymi strategiczne plany wojskowe Związku Radzieckiego i Układu Warszawskiego. Pracował w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. W 1981 r. uprzedził Amerykanów o stanie wojennym w Polsce i przekazał plany tej operacji oraz inne tajemnice Układu Warszawskiego. W 1981 r. uciekł do USA. Za działalność szpiegowską został zaocznie skazany na śmierć. Polskie sądy zwróciły mu honor i stopień oficerski w 1995 r. Do kraju mógł przyjechać dopiero w 1998 r.

Urodził się Jan Heweliusz, gdański astronom, uważany za twórcę nowoczesnej nauki o Księżycu. Opracował katalog gwiazd i pierwsze mapy Księżyca, odkrył 9 nowych komet. Jeden z gwiazdozbiorów nazwał Tarczą Sobieskiego. Założył obserwatorium astronomiczne w Gdańsku. Zmarł 28 stycznia 1687.