rocznica śmierci(strona 3/6)

Po śmierci Józefa Piłsudskiego Adolf Hitler ogłosił żałobę narodową w III Rzeszy, wziął również udział we mszy żałobnej, która odbyła się w Berlinie. Na pogrzeb marszałka przyjechał do Polski Hermann Göring. Piłsudskiego upamiętnili również Żydzi z Palestyny. - Ciekawym, choć ostatecznie niezrealizowanym pomysłem był plan zbudowania miasta o nazwie Tel Piłsudski, który pojawił się w czerwcu 1935 roku - pisze w artykule dla WP prof. Janusz Cisek, były dyrektor Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Zmarł Kazimierz Wielki, król Polski, syn Władysława Łokietka, ostatni król z dynastii Piastów. Doprowadził do konsolidacji państwa polskiego i reformy monetarnej. Był fundatorem Akademii Krakowskiej, drugiego po Pradze uniwersytetu w Europie Środkowej. Zyskał przydomek "Króla chłopów", zaś o jego panowaniu mówi się, że "zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną". Urodził się 30 kwietnia 1310 roku.

Zmarł Bolesław Krzywousty, od 1102 roku władca Polski. W walkach z bratem Zbigniewem przywrócił jedność państwa. W 1116 roku opanował Pomorze Gdańskie, a później narzucił zwierzchnictwo Pomorzu Zachodniemu. W licznych wojnach obronił niezależność Polski od Czech i Niemiec. W 1138 roku podzielił kraj między trzech pełnoletnich synów, co rozpoczęło długotrwały okres rozbicia feudalnego. Urodził się 20 sierpnia 1085 roku.

Zginął podczas antyfrancuskiego powstania w Egipcie Józef Sułkowski, oficer, adiutant Napoleona Bonapartego. Był uczestnikiem wojny polsko-rosyjskiej i powstania kościuszkowskiego. U boku Napoleona uczestniczył w opanowaniu Wenecji i Malty. W 1798 roku wyruszył wraz z nim do Egiptu. Brał udział w kilku bitwach, między innymi w Aleksandrii i pod Piramidami. Zginął w walce z Arabami w Kairze. Aby uczcić jego pamięć Napoleon nazwał imieniem Sułkowskiego jeden z fortów pod Kairem. Jego nazwisko zostało też wpisane na kolumnie południowej Łuku Triumfalnego w Paryżu. Sułkowski był autorem "Historii rewolucji polskiej w roku 1794". Został także bohaterem dramatów Stefana Żeromskiego i Romana Brandstaettera. Urodził się 17 lub 18 stycznia 1773 roku.

W sowieckim więzieniu w Butyrkach zmarł Stanisław Jasiukowicz, zastępca Delegata Rządu na Kraj, jeden z oskarżonych w moskiewskim "procesie szesnastu", skazany 21 czerwca 1945 roku na 5 lat więzienia. W 2006 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 8 grudnia 1882 roku.

Flota brytyjska, pod dowództwem admirała Horatio Nelsona, który zginął w końcowej fazie bitwy, odniosła zwycięstwo u przylądka Trafalgar, nad połączonymi flotami francuską i hiszpańską. Umocniła brytyjską przewagę na morzu i uniemożliwiła Napoleonowi inwazję na wyspy brytyjskie.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko został uprowadzony, a następnie zamordowany przez funkcjonariuszy SB. Był związany ze środowiskiem robotniczym, aktywnie wspierał "Solidarność". W stanie wojennym w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie organizował słynne msze za ojczyznę, 19 maja 1983 roku prowadził pogrzeb Grzegorza Przemyka. Działalność Jerzego Popiełuszki komunistyczne władze PRL uznały za krytykę i sprzeciw wobec systemu komunistycznego. Ciało księdza odnaleziono w wodach Zalewu Włocławskiego 30 października 1984 roku. Beatyfikowany 6 czerwca 2010 roku, jako męczennik za wiarę. 20 września 2014 rozpoczął się jego proces kanonizacyjny. Urodził się 14 września 1947 roku.

Zmarł Fryderyk Chopin, kompozytor i pianista, o indywidualnym stylu, łączącym narodowe i ludowe tradycje muzyki polskiej ze zdobyczami muzyki romantyzmu, autor dwóch koncertów fortepianowych, 58 mazurków, 17 polonezów, 21 nokturnów, preludiów, ballad, sonat i pieśni. Po śmierci jego serce wmurowano w warszawskim kościele Świętego Krzyża. Od 1927 roku w Warszawie odbywa się Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina, najstarszy na świecie monograficzny konkurs muzyczny. Odbywają się także festiwale muzyki Chopina, między innymi w Valldemossie, Genewie, Dusznikach, Paryżu i Gandawie. Uważany za największego polskiego kompozytora. Urodził się 22 lutego lub 1 marca 1810 roku.

Mata Hari była holenderską tancerką, która pod takim pseudonimem zdobyła sławę w Europie Zachodniej początku XX wieku. Pierwsza w Europie występowała na scenie niemal całkowicie obnażona. Nazywała się Margaretha Geertruida McLeod. Zgodziła się szpiegować na rzecz Niemiec. Urodziła się 7 sierpnia 1876 roku.

Zmarł Tadeusz Kościuszko, generał, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku i wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, naczelnik insurekcji 1794 roku. Został ranny w bitwie pod Maciejowicami i dostał się do niewoli, z której w 1796 roku oswobodził go car Paweł I. Ostatnie lata życia spędził we Francji i Szwajcarii. Autor broszury "Czy Polacy mogą wybić się na niepodległość". Urodził się 4 lutego 1746 roku.

Zmarł Jan Žižka, czeski wódz, przywódca i strateg taborytów w czasie wojen husyckich. Uczestnik bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku - Jan Matejko uczynił go jedną z głównych postaci obrazu "Bitwa pod Grunwaldem". W czasie wojen husyckich przyłączył się do husytów i stanął na czele ich oddziałów. Opracował nowy sposób walki, od nazwy głównego ośrodka taborytów zwany taborem. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych dowódców w historii, nie przegrał żadnej bitwy. Czeski bohater narodowy. Urodził się ok. 1360 r.

Zmarł Jacek Malczewski, malarz, jeden z głównych przedstawicieli Młodej Polski, symbolista, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Początkowo malował sceny rodzajowe i szkice inspirowane utworami Juliusza Słowackiego: "Mazepa", "Dwunastu harfiarzy z Lilli Wenedy", "Śmierć Ellenai". W dojrzałej twórczości dominowała refleksja nad życiem i śmiercią. Dał temu wyraz w obrazach: "Wiara, nadzieja, miłość", "Błędne koło", "Melancholia". Urodził się 15 lipca 1854 r.

Zmarła Maria Konopnicka, poetka i pisarka, krytyk literacki, publicystka, tłumaczka. Związana ze środowiskiem liberalnej inteligencji warszawskiej. Autorka poematu "Pan Balcer w Brazylii", wierszy: "A jak poszedł król na wojnę", "Wolny najmita", "Rota", nowel - "Na drodze", "Ludzie rzeczy", i opowieści dla dzieci - "O krasnoludkach i sierotce Marysi", "Na jagody". Urodziła się 23 maja 1842 roku.

Podczas obrony mostu na granicy polsko-rumuńskiej na Czeremoszu zginął Tadeusz Dołęga-Mostowicz, powieściopisarz, autor powieści obyczajowo-satyrycznych i sensacyjnych. Do najbardziej znanych należą: "Kariera Nikodema Dyzmy", "Znachor", "Profesor Wilczur". Urodził się 10 sierpnia 1989 roku.