II wojna światowa(strona 7/1)

Nienawidził Hitlera i dyscypliny wojskowej. Po bazie chodził w rozpiętej kolorowej koszuli, okularach przeciwsłonecznych i sandałach, a jego najlepszy przyjaciel był czarnoskóry. - Marseille wpadał w sam środek alianckiego szyku i zestrzeliwał maszyny jedną po drugiej. Brytyjczycy byli całkowicie zdezorientowani, nie mogli uwierzyć w to, co widzą. Stawiał im czoło nawet, gdy dysponowali miażdżącą przewagą liczebną. Wkrótce stał się słynny i jego messerschmitt z żółtą "14" na kadłubie budził wśród nieprzyjaciół przerażenie - mówi Colin D. Heaton, amerykański historyk wojskowości.

Stałam na krawędzi wykopanego rowu i wraz z kilkunastoma innymi osobami czekałam na strzały. Jakimś cudem nie padły. Ktoś podszedł do dowódcy, coś mu szepnął i zostaliśmy uratowani. Tych kilkudziesięciu sekund nigdy jednak nie zapomnę. Można powiedzieć, że przeżyłam własną śmierć - mówi Westyna Gójska, która jako 19-latka wzięła udział w powstaniu warszawskim.

To jedna z największych zagadek II wojny światowej. W Górach Sowich, w miejscowości Ludwikowice Kłodzkie (gmina Walim), miały powstać potężne fabryki zbrojeniowe, w których naziści zamierzali produkować wunderwaffe, czyli cudowną broń dzięki której Adolf Hitler chciał wygrać II wojnę światową. Przy budowie kompleksu Riese (Olbrzym) pracowali robotnicy przymusowi i więźniowie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Dramatyczne wydarzenia sprzed ponad 70 lat pokazano podczas widowiska historycznego. Wśród widzów był Jan Latański (numer obozowy 1277) - jedyny żyjący więzień tajnej fabryki zbrojeniowej Molke. Do Ludwikowic Kłodzkich przyjechał po raz pierwszy od zakończenia wojny.

8 sierpnia w czasie Powstania Warszawskiego zginął Juliusz Kaden-Bandrowski, pisarz i adiutant Józefa Piłsudskiego. W czasie okupacji stracił dwóch synów, sam został zabity z ręki tych, których w 1920 r. szedł wyzwalać. Tragiczną historię polskiego bohatera przybliża prof. Janusz Cisek.

Cudowna marchewka, śmiertelnie groźna marihuana i mit boskiego przywódcy - decydenci, którzy zdają sobie sprawę z potęgi propagandy, są w stanie nie tylko wykorzystać do niej nawet najbardziej absurdalne zagadnienia, ale także sprawić, że szerokie rzesze ludzi uwierzą w niedorzeczny przekaz. W artykule dla Wirtualnej Polski Michał Staniul przeanalizował kilka przypadków, które z całą mocą ukazują, jak ogromną siłę miała propaganda w XX wieku.

1 sierpnia 1944 r. na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora" w Warszawie wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

Można odnieść wrażenie, że niektóre dokumenty dotyczące II wojny światowej mogą nie być odtajnione nigdy, a przynajmniej jeszcze przez kilkadziesiąt lat. Dotyczy to tylko tych stworzonych nie przez służby wywiadowcze, lecz także przez tajne komórki ministerstw spraw zagranicznych i obrony. Powodem tego bywa ochrona wątpliwego dobrego imienia rządów i polityków, którzy z różnych przyczyn - a nie zawsze był to interes państwa - dopuszczali się zdrady sojusznika, a nawet zbrodni.

Winston Churchill obawiał się, że niemieckie rakiety V2, które spadały na Londyn, wywołają panikę, dlatego Brytyjczycy zdecydowali się na cenzurowanie informacji o atakach. Alianci nie chcieli dawać Hitlerowi przewagi psychologicznej. - Zobaczyłem coś w rodzaju małego atomowego grzyba - mówi John Malin, który w wieku 15 lat był świadkiem eksplozji rakiety.

Latem 1940 roku, po szybkim pokonaniu Francji, III Rzesza rozpoczęła przygotowania do inwazji na Wielką Brytanią. Aby było to możliwe, Niemcy musieli najpierw zdobyć panowanie w powietrzu. Marszałek Hermann Göring rzucił do walki całe siły Luftwaffe. Naprzeciw nich, u boku Brytyjczyków, stanęły Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii, które liczyły 9 tys. ludzi.

Wiadomość o napaści Polski na III Rzeszę trafiła do gazet na całym świecie. W taki właśnie sposób konflikt z Polską próbowała przedstawić propaganda III Rzeszy. - To klasyczny przykład podstępu obliczonego na zyskanie międzynarodowego poparcia. Pomógł on też Hitlerowi uwiarygodnić atak w oczach żołnierzy - mówi gen. Wesley Clark, były naczelny dowódca Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie.

W ciągu dwóch dni od rozpoczęcia Operacji Uran, milion żołnierzy Armii Czerwonej przerwał niemieckie linie i okrążył wojska Hitlera oblegające Stalingrad. Niemcy stracili główne linie zaopatrzenia, szybko zaczęło im brakować jedzenia, paliwa i amunicji.

- Wszyscy chcieliśmy trafić na front - wspomina Ludwig Bauer, który jako 18-latek wstąpił do niemieckiej armii. Dostał się do wojsk pancernych. Na początku 1941 roku wraz z tysiącami innych czołgistów wysłano go na wschód, gdzie III Rzesza przygotowała potężną ofensywę. Za wyjątkową odwagę w największych pancernych bitwach uhonorowano go Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego - jednym z najwyższych odznaczeń III Rzeszy.

- Kwestia Szczecina była sporna i to ostatecznie Stalin przesądził, że zarówno Szczecin pozostanie w granicach Polski, jak i to właśnie Nysa Łużycka będzie granicą polsko-niemiecką - mówi w programie "Tajemnice PRL" prof. Paweł Machcewicz, dyrektor powstającego w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej.

Tysiące czołgów, samolotów, dział artyleryjskich i żołnierzy. T-34 w desperackim ataku szarżujące na pozycje Tygrysów, pojedynki z odległości kilkunastu metrów, żołnierze rzucający się na pancerze Ferdinandów z wiązkami granatów. Krzyk płonących żywcem czołgistów słyszany w słuchawkach ich kompanów, niebo czarne od dymu i ziemia, która drży od eksplozji. Bitwa na Łuku Kurskim nie ma sobie równych. Tak pod względem znaczenia strategicznego, jak również skali. W lipcu mijają 72 lata od największego starcia pancernego w dziejach - pisze Marcin Makowski w artykule dla WP.

- Chodzi o ratowanie Niemiec. I o nic więcej - powiedział ze śmiertelną powagą pułkownik Claus von Stauffenberg do dr. Carla Goerdelera, który po zabiciu Adolfa Hitlera miał zostać kanclerzem III Rzeszy. To zdanie dokładnie oddaje motywy, którymi kierował się Stauffenberg dokonując dwa miesiące później zamachu na Führera. 21 maja 1944 roku młody pułkownik nie chciał słuchać o przekonaniach Goerdelera. Ratowanie Niemiec oznaczało dla niego m.in. utrzymanie Poznania i Gdańska w granicach Rzeszy. Dziś jest bohaterem Niemiec, a jego imię nosi ulica w centrum Berlina.

W latach 1943-1968 przez Wojsko Polskie przewinęło się około 21 tys. oficerów radzieckich, w tym 153 generałów. Najbardziej znany z nich - Konstanty Rokossowski był ministrem, posłem, wicepremierem i marszałkiem Polski. Odchodząc, zdążyli niestety wydać rozkazy, które przyczyniły się do śmierci 57 osób podczas tzw. wydarzeń poznańskich. Decyzję o użyciu wojska przeciw demonstrantom podjęło Biuro Polityczne KC PZPR, przychylając się do propozycji ministra Rokossowskiego. Wykonawcą zadania był najważniejszy z oddelegowanych do Polski radzieckich generałów - dowódca wojsk lądowych Stanisław Gilarowicz Popławski.

Płetwonurkowie przeszukujący dno cieśniny Skagerrak, leżącej między Danią a Norwegią i Szwecją, znaleźli niemiecki frachtowiec Rio de Janeiro. Statek, na pokładzie którego było 300 hitlerowców, został zatopiony 8 kwietnia 1940 roku przez polski okręt podwodny ORP Orzeł.

Miał być niewidzialny dla ówczesnych radarów, z prędkością 1000 km/h przenosić 1000 kilogramów bomb na odległość 1000 km. Horten Ho 229 - pierwsze na świecie latające skrzydło z napędem odrzutowym. Twarz niemieckiej Wunderwaffe. Choć po wojnie świat o nim zapomniał, prawie 50 lat później w niebo wzbiła się bliźniaczo wyglądającą konstrukcja. Słynny bombowiec stealth B-2 Spirit. Czy możliwe, aby podstawą do jego budowy była nazistowska konstrukcja braci Horten? A może było z nim jak ze wszystkimi "cudownymi broniami" - świetnie prezentował się tylko w hangarze i głowach zdesperowanych dowódców? - pisze Marcin Makowski w artykule dla WP.

368 osób, w tym Maciej Rataj i Janusz Kusociński, zginęło w największej egzekucji dokonanej przez Niemców w dniach 20-21 czerwca 1940 roku w Palmirach k. Warszawy. Od grudnia 1939 do lipca 1941 roku przeprowadzili oni tam 21 egzekucji, w których zginęło prawie 2,2 tys. osób.

Mimo ogromnej sensacji, jaką w 1944 roku wywołała w USA książka Jana Karskiego, po wojnie szybko o nim zapomniano. - W czasie wojny w Ameryce wychodził miesięcznik "Soviet Russia Today". Ukazywał się w ogromnym nakładzie, ok. 200 tys. egzemplarzy. Zaczęto o Karskim pisać, że to jest agent niemiecki, który kręci się po Ameryce, opowiada jakieś historie po to, żeby zantagonizować wielki naród amerykański z wielkim narodem sowieckim, który niesie ciężar wojny i czeka aż alianci otworzą drugi front, ale na razie to sowieccy żołnierze giną w milionach. Amerykanie mogli bardzo łatwo wyeliminować kwestię książki Karskiego, żeby nie antagonizować sobie "wujka Joe" - Stalina. Karski się... zdezaktualizował - mówi w rozmowie z WP Waldemar Piasecki, autor książki "Jan Karski. Jedno życie".