II wojna światowa(strona 8/1)

We wrześniu 1939 roku doszło do ostrzału artyleryjskiego niemieckiego miasteczka Fraustadt. W lutym 1943 roku w Berlinie eksplodowała bomba, zabijając 36 osób. Pół roku później grupa partyzantów wykonała zbrojny rajd po niemieckich miejscowościach w Prusach Wschodnich. Co łączyło wymienione akcje? Zostały przeprowadzone na terytorium III Rzeszy, wykonawcami byli Polacy, wszystkie trzy wywołały popłoch wśród Niemców - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej we Francji narodziła się koncepcja superciężkiego czołgu o masie ponad 100 ton. Projekt nie został zrealizowany przez atak Niemiec. Gdyby maszyna powstała, byłby to największy czołg w tym czasie na świecie.

Polscy matematycy, którzy przyczynili się do rozszyfrowania Enigmy, po wojnie żyli w zapomnieniu. - Marian Rejewski wrócił w 1946 roku do Polski. Władze PRL-u wiedziały, że w przeszłości zajmował się łamaniem szyfrów, ale nie miały pojęcia o jego związku z Enigmą. Pracował w różnych państwowych firmach w rodzinnej Bydgoszczy, między innymi w Związku Branżowym Spółdzielni Drzewnych i Wytwórczości Różnej. On, wybitny matematyk - mówi Marcin Ochman, kustosz w Dziale Historii Wojskowości Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

- We wrześniu 1939 roku wielu mieszkających w Polsce Niemców z radością i zachwytem witało wkraczające zwycięsko do polskich miast jednostki Wehrmachtu. Oto miał spełnić się sen o Tysiącletniej Rzeszy, rozciągającej swoje władztwo na całą Europę Wschodnią. Kilka lat później, wojska niemieckie przemieszczały się już w przeciwnym kierunku, ścigane przez Armię Czerwoną. Ci sami Niemcy, którzy wcześniej z radością fetowali zwycięską armię Trzeciej Rzeszy, teraz z przerażeniem obserwowali wycofujące się kolumny, które pozostawiały ich na pastwę sowieckiej nienawiści - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP. - Każde miasteczko i każda wieś jest osobnym obozem koncentracyjnym dla Niemców - wspominała jedna z Niemek.

W 1944 roku na terenie Wileńszczyzny działała grupa antykomunistycznych egzekutorów. Byli to żołnierze AK, którzy zawarli taktyczny układ z Niemcami. Do najbardziej spektakularnej akcji komanda "Cecylii" doszło 4 czerwca 1944 roku. Polacy do wykonania operacji dostali od Abwehry dwa samochody osobowe razem z niemieckimi, umundurowanymi kierowcami - pisze Piotr Zychowicz w artykule dla WP.

Holiszów to niewielka czeska miejscowość położona w pobliżu Pilzna. W 1945 roku znajdował się tam niemiecki obóz koncentracyjny, w którym pod strażą SS-manów przebywało około 1000 więźniarek - Polek, Francuzek, Belgijek, Holenderek, ale przede wszystkim Żydówek. Los tych ostatnich - mimo że wojna dobiegała końca - był przypieczętowany. Komendant obozu Gerhard Lichtenau zamierzał wykonać ostatni rozkaz z Berlina i eksterminować nieszczęsne kobiety. Wyzwolenie obozu w Holiszowie to jeden z najwspanialszych polskich epizodów II wojny światowej. Za tę akcję wszyscy żołnierze NSZ powinni dostać tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - pisze Piotr Zychowicz w artykule dla WP.

Bito się z fanatyzmem o każdą ulicę, każdy budynek i każde mieszkanie. Twierdza Wrocław (Festung Breslau) broniła się przez prawie trzy miesiące - najdłużej ze wszystkich miast III Rzeszy. - Niemcy stawiali niebywale zacięty opór. Duża część obrońców pochodziła bowiem z miasta. Walczyli nie za Führera i Rzeszę, ale za swoje domy i rodziny. Matki, żony i siostry, które chcieli uchronić przed gwałtami zdobywców - mówi brytyjski historyk Richard Hargreaves.

Rok 1945 dla wielu moich rozmówców był czasem chaosu, przesiedleń i walki o przetrwanie. Powrót do życia bywał bardzo bolesny, niektórzy nie chcą o tym mówić – mówi Magdalena Grzebałkowska. Na próżno szukać w jej nowej książce historii czarno-białych. Dowodem na to jest m.in. żydowski dom dziecka w Otwocku czy historia Polki, pani Łucji Bagińskiej, która cudem przeżyła katastrofę okrętu „Wilhelm Gustloff”, ale straciła półtorarocznego syna. List otrzymany po latach wywrócił jej życie do góry nogami.

W czerwcu 1943 roku do USA przybył emisariusz polskiego podziemia Jan Kozielewski "Witold" (Jan Karski) z misją uzyskania wsparcia dla Armii Krajowej oraz eksterminowanej ludności żydowskiej. Jego relacje wywołały prawdziwą burzę wśród opinii publicznej w Ameryce. Spotykał się z najważniejszymi osobami w państwie, z prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem na czele. O tragedii Żydów informował przywódców organizacji żydowskich. Jednak jego apele były głosem wołającego na pustyni. AK nie otrzymała oczekiwanego wsparcia ze strony aliantów, Polska została oddana Sowietom, a Żydzi zgładzeni - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

- Mogę obojętnie patrzeć na niemieckie trupy, ale nie mogę znieść widoku żyjącego Niemca - wspominała Ludmiła Pawliczenko, radziecka snajperka, która ma na swoim koncie 309 potwierdzonych trafień. - Całkowita liczba jej ofiar mogła sięgać nawet 500. W szeregach sowieckich walczyło około 2 tys. snajperek. Wojnę przeżyło zaledwie 500 z nich - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Wiosną 1943 roku, kiedy wojska III Rzeszy zajęły zachodnie tereny Związku Radzieckiego, Niemcy odkryli w lesie katyńskim masowe groby polskich oficerów. Wśród wydobytych zwłok było ciało kobiety. Zataili jednak ten fakt, obawiając się, że podważy ich tezę o wymordowaniu przez NKWD w Katyniu oficerów więzionych w obozie w Kozielsku.

Pierwszy raz śmigłowce zostały użyte podczas walk w Europie i na Dalekim Wschodzie pod koniec II wojny światowej. Najlepsze osiągi miały maszyny służące w Luftwaffe. Ich maksymalna prędkość wynosiła 182 km/h, a prędkość wznoszenia - 523 m/min. Fa 223 były pierwszymi dobrze uzbrojonymi śmigłowcami bojowymi - w karabin MG 15 kalibru 7,92 mm oraz dwie bomby o masie 250 kg. Masowej produkcji nie udało się uruchomić przez bombardowania aliantów, które zniszczyły niemieckie zakłady lotnicze.

W lipcu 1944 roku polski pilot patrolujący wybrzeże Anglii dostrzegł na niebie lecący w głąb lądu pocisk V-1. Mimo że nie posiadał już amunicji, bez wahania rzucił się za nim w pogoń. Aby przerwać jego lot mógł wykonać tylko jedno. Podleciał najbliżej jak było to możliwe i uderzeniem skrzydła strącił go na ziemię. Była to jedna z blisko dwustu "czarownic", które dzięki sprawności polskich pilotów nie dotarły do Londynu z niszczycielską misją - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

75 lat temu Sowieci dokonując zbrodni katyńskiej darowali życie 395 polskim jeńcom. Nie wiadomo, dlaczego to zrobili. Część z ocalonych życie zawdzięcza interwencji niemieckiej ambasady w Moskwie. Jednym z ocalonych był Zygmunt Berling, dowódca 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i 1 Armii WP walczących u boku Sowietów.

Cywilny ślub Oswalda Mosley'a i Diany odbył się w szczególnym miejscu - w Berlinie przy Herman Göringstrasse 20 w domu Magdy i Josepha Goebbelsów. Obecny na uroczystości kanclerz Adolf Hitler wręczył młodej parze w prezencie ślubnym swoją podpisaną przez siebie fotografię w srebrnej ramie. Był rok 1936, a prowadzona przez Mosley'a Brytyjska Unia Faszystowska liczyła 50 tys. członków. Po stronie Hitlera opowiedział się również syn brytyjskiego ministra John Amery, zagorzały nazista, który w młodości pracował jako homoseksualna prostytutka.

Przeżyła najazd służących Hitlerowi Kałmuków, rzeź UPA i dwukrotnie przejście Armii Czerwonej. Jednak największa krzywda spotkała ją ze strony Polaków, już po zakończeniu wojny. - Kiedy Kałmucy dotarli do Brzyskiej Woli, ojciec Krysi zamknął córkę wraz z jej koleżanką na strychu, a wejście pozabijał deskami. Trzy dni przesiedziały tam ukryte. A przez ten czas słyszały dochodzący ze wsi jeden wielki krzyk rozpaczy i pisk gwałconych dziewcząt - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

- Otoczono go agentami NKWD i oficerami nastawionymi prokomunistycznie. Jednym z nich był inny jeniec - gen. Vincenz Müller, późniejszy dowódca armii NRD. Komunista, który wywierał olbrzymi wpływ na Paulusa. Feldmarszałek nie wiedział jednak, że Müller był agentem NKWD. Paulusowi zorganizowano również spotkania z niemieckimi działaczami Kominternu, na czele z szefem Komunistycznej Partii Niemiec Wilhelmem Pieckiem. Wszyscy ci ludzie opowiadali mu o zbrodniach Hitlera, o tym, że "szalony kapral" ciągnie Niemcy w przepaść - mówi niemiecki historyk prof. Torsten Diedrich o Friedrichu Paulusie, dowódcy armii niemieckiej pod Stalingradem.

75 lat temu NKWD rozpoczęło likwidację obozów dla polskich oficerów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Na mocy decyzji władz ZSRS wymordowano też obywateli polskich uwięzionych na zajętych przez Sowietów terenach RP. W wyniku Zbrodni Katyńskiej śmierć poniosło ok. 22 tys. osób.

Według szacunkowych danych, z terenu całej okupowanej Polski, w latach 1940-1945 powołano do armii niemieckiej prawdopodobnie około 450-500 tys. mężczyzn wpisanych na Volkslistę. 90 tys. z nich znalazło się później w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. - Powrót do tej tematyki w prasie lub opracowaniach naukowych zawsze nosił posmak sensacji i naruszania niechcianej, a nawet świadomie wypieranej ze świadomości zbiorowej części tradycji historycznej. Nawet dzisiaj, mimo pojawienia się kilku publikacji naukowych i wielu wspomnień, temat ten jest słabo znany w Polsce poza regionami, gdzie masowo odbywał się pobór do wojska niemieckiego - pisze prof. Ryszard Kaczmarek w artykule dla WP.

Poszukiwany w Danii, hitlerowski przestępca, oficer SS Sören Kam zmarł w Niemczech w wieku 93 lat. Donoszą o tym wszystkie dzisiejsze duńskie media w wydaniach internetowych. Powołują się na nekrolog zmieszczony w jednej z prowincjonalnych gazet niemieckich. Wynika z niego, że Sören Kam zmarł 23 marca.