historia(strona 40/100)

Trzech skazanych na śmierć i wieloletnie wyroki więzienia - taka była cena uratowania młodej Polki przetrzymywanej przez żołnierzy Armii Czerwonej. W jej obronie wystąpił pluton Wojska Polskiego z Leszna wspierany przez milicjanta i kolejarzy - pisze Krzysztof Kaźmierczak w artykule dla Wirtualnej Polski.

Minister kultury Rosji Władimir Medinski zapowiedział kontynuowanie przedstawionej przez Rosyjskie Towarzystwo Wojskowo-Historyczne inicjatywy dotyczącej budowy w Krakowie pomnika jeńców bolszewickich z wojny lat 1919-21. Wcześniej pomysł budowy pomnika, o którym poinformowały tydzień temu rosyjskie media, szef polskiego MSZ Grzegorz Schetyna określił jako "oczywistą prowokację". Skrytykował go też prezydent Krakowa.

Niemiecki historyk Stephan Scholz twierdzi, że liczne zdjęcia wykorzystywane przez media do zilustrowania losu niemieckich wypędzonych z Europy Wschodniej po II wojnie światowej powstały w rzeczywistości wcześniej, czasem na zamówienie propagandy nazistowskiej.

Wacław Krzyżanowski był oskarżycielem w procesie Danuty Siedzikówny "Inki" - 17-letniej sanitariuszki skazanej na karę śmierci. Po pokazowym procesie dziewczyna została rozstrzelana. Pogrzeb funkcjonariusza odbył się w Koszalinie z wojskowymi honorami.

Urodził się Fryderyk Nietzsche, niemiecki filozof, pisarz i poeta. Jego rozważania filozoficzne skupiały się wokół krytyki chrześcijaństwa oraz współczesnej autorowi kultury. Obdarzał szacunkiem wartości obecne w antycznej kulturze greckiej wraz z postulatem powrotu do niej. Jego filozofia pełna jest wieloznaczności i podatna na rozmaitość odczytań - takie działanie Nietzschego było zamierzone, bo "fakty nie istnieją, tylko interpretacje". Swoje koncepcje filozoficzne zawarł między innymi w pracach: "Tako rzecze Zaratustra", "Poza dobrem i złem", "Wola mocy", "Zmierzch bożyszcz". Zmarł 25 sierpnia 1900 roku.

Zmarł Tadeusz Kościuszko, generał, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku i wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, naczelnik insurekcji 1794 roku. Został ranny w bitwie pod Maciejowicami i dostał się do niewoli, z której w 1796 roku oswobodził go car Paweł I. Ostatnie lata życia spędził we Francji i Szwajcarii. Autor broszury "Czy Polacy mogą wybić się na niepodległość". Urodził się 4 lutego 1746 roku.

Bitwa pod Lenino z udziałem 1. Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki oraz pułku czołgów 1. Brygady Pancernej imienia Bohaterów Westerplatte. Mimo bohaterstwa kościuszkowców, niemiecka obrona nie została przełamana. Bitwa zakończyła się 13 października.

Urodził się Stefan Żeromski, pisarz, publicysta, społecznik. Autor nowel, powieści, nowel historycznych, dramatów, prozy poetyckiej i publicystyki społecznej. Do jego najważniejszych utworów należą "Szyzyfowe prace", "Ludzie bezdomni", "Przedwiośnie", "Popioły" i "Wiatr od morza". W 1925 roku został założycielem i pierwszym prezesem polskiego oddziału PEN Clubu. Zmarł 20 listopada 1925 r.

Bitwa pod Hastings - decydujące starcie w inwazji Normanów na Anglię. Wojska Normanów, pod dowództwem Wilhelma Zdobywcy, zwyciężyły anglosaskich obrońców, dowodzonych przez króla Harolda II, który zginął w bitwie.

Referendum konstytucyjne we Francji, przyjęto projekt nowej ustawy zasadniczej, tak zwanej Czwartej Republiki.

Urodziła się Margaret Thatcher, brytyjska polityk, przywódca Partii Konserwatywnej, premier Wielkiej Brytanii w latach 1979-1990. Stanowczość w stosunku do strajkujących górników oraz do państw komunistycznych spowodowała nadanie jej przydomku "Żelaznej Damy". Liberalną politykę gospodarczą jej gabinetu ochrzczono mianem "thatcheryzmu". Jeden z czołowych eurosceptyków, zwolenniczka ograniczonej integracji europejskiej. Zmarła 8 kwietnia 2013 roku.

Król Francji Filip Piękny, zadłużony u templariuszy, uwięził rycerzy zakonu we Francji. Zarzucił im herezję, świętokradztwo, czary oraz skonfiskował ich majątek. Zakon został rozwiązany w 1312 roku przez papieża Klemensa V.

Krzysztof Kolumb dopłynął do wyspy San Salwador w archipelagu Bahama. Jest to oficjalna data odkrycia Ameryki.

W Wilnie wznowił działalność Uniwersytet imienia Stefana Batorego. Został powołany do życia 28 sierpnia 1919 roku, dekretem Józefa Piłsudskiego. Pierwszym rektorem mianowano profesora Michała Siedleckiego. Założony w 1579 roku przez króla Polski Stefana Batorego.

Zginął, w bitwie pod Savannah, Kazimierz Pułaski, jeden z najwybitniejszych dowódców konfederacji barskiej, generał amerykański, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Nazywany "ojcem amerykańskiej kawalerii". W 2009 roku amerykański kongres przyznał mu honorowe obywatelstwo USA. Od 1933 roku rocznica jego śmierci jest obchodzona w Stanach Zjednoczonych jako "Pulaski Day".

Zmarł Jan Žižka, czeski wódz, przywódca i strateg taborytów w czasie wojen husyckich. Uczestnik bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku - Jan Matejko uczynił go jedną z głównych postaci obrazu "Bitwa pod Grunwaldem". W czasie wojen husyckich przyłączył się do husytów i stanął na czele ich oddziałów. Opracował nowy sposób walki, od nazwy głównego ośrodka taborytów zwany taborem. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych dowódców w historii, nie przegrał żadnej bitwy. Czeski bohater narodowy. Urodził się ok. 1360 r.

Józef Stalin nie chciał pozwolić na kapitulację powstania warszawskiego na początku września, dlatego, aby przedłużyć walki, polskich żołnierzy z armii Berlinga wysłano z samobójczą misją. Z blisko 2,5 tys. żołnierzy, którzy brali udział w desancie, zginęła lub dostała się do niewoli zdecydowana większość. Na prawą stronę Wisły wróciło zaledwie 400 osób.

Kilkadziesiąt osób posiadających informacje ws. zamordowania tysiąca pacjentów szpitala psychiatrycznego w Owińskach (woj. wielkopolskie) zgłosiło się do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu po apelu w sprawie toczącego się śledztwa.

Walczył w I wojnie światowej, brał udział w pierwszym starciu wojny polsko-bolszewickiej, siał postrach za liniami wroga, uczestniczył w przyłączeniu Wileńszczyzny do Polski, a jako 50-latek stanął na czele oddziału kawalerii walczącego z Sowietami i Niemcami w 1939 r. Gdy po opanowaniu Polski Sowieci znaleźli go w szpitalu, natychmiast został wywieziony, trafił do więzienia w Mińsku. Nie wiemy jak zginął i gdzie został pochowany.