armia krajowa(strona 4/4)

Zmarł Kazimierz Leski, słynny oficer wywiadu i kontrwywiadu KG Armii Krajowej. Od 1942 roku był organizatorem przerzutu kurierów z okupowanej Polski na Zachód. Kilkanaście razy w mundurze niemieckiego generała udawał się z okupowanej Polski do Francji. Po wojnie spędził 10 lat w stalinowskich więzieniach. Urodził się w 1912 r.

Patrol Armii Krajowej odnalazł nad Bugiem niewypał niemieckiej rakiety V-2, którą przekazano później w częściach do Londynu.

Akcja pod Celestynowem. Oddział "Kedywu" Komendy Głównej AK pod dowództwem Tadeusza Zawadzkiego "Zośki" odbił 49 więźniów przewożonych z Lublina do Oświęcimia.

Obok słynnych oddziałów Zośka i Parasol na przełomie lutego i marca 1944 roku powstał trzeci batalion podległy Kierownictwu Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej - Miotła. Zadaniem nowej formacji, oprócz prowadzenia działalności dywersyjnej i sabotażowej przeciwko Niemcom, było likwidowanie polskich zdrajców i konfidentów. Nazwa batalionu wzięła się właśnie z "wymiatania" z Warszawy hitlerowskich agentów.

"Ojciec miał rozpłataną głowę i odcięte ręce, żona była zmasakrowana zaś dwaj synowie (7-9 lat) mieli odrąbane palce, a 6-miesięczna córeczka była uduszona sznurkiem" - piszą Władysław i Ewa Siemaszkowie o masakrze 14 Polaków zgromadzonych na kolacji wigilijnej 24 grudnia 1943 roku. Pozostałych Polaków udało się uratować dzięki świetnej organizacji samoobrony. Uratowani z Rzezi Wołyńskiej podjęli walkę i ocalili 10 tys. ludzi. Ochotnicy dostali broń m.in. od Niemców, a amunicję zdobyli za łapówkę w niemieckim magazynie.

1 września 1943 r. 70 partyzantów pod dowództwem cichociemnego ppor. Waldemara Szwieca "Robota", opanowało miasto Końskie, w którym stacjonowało 1,8 tys. Niemców. W brawurowej akcji nie zginął żaden z polskich żołnierzy. Po tym ataku Niemcy nadali miejscowości miano "Banditenstadt" - "bandyckiego miasta". - Dysproporcja sił była miażdżąca, jednak w żaden sposób nie deprymowała cichociemnego - pisze w artykule dla WP.PL Wojciech Königsberg.

NKWD aresztowało w Pruszkowie 15 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, na czele z komendantem głównym Armii Krajowej generałem Leopoldem Okulickim "Niedźwiadkiem", przewodniczącym Rady Jedności Narodowej Kazimierzem Pużakiem, Delegatem Rządu RP na Kraj Janem Stanisławem Jankowskim, członkami Krajowej Rady Ministrów - Adamem Bieniem, Stanisławem Jasiukowiczem i Antonim Pajdakiem, przewodniczącym Zjednoczenia Demokratycznego Eugeniuszem Czarnowskim. Wszyscy zostali wywiezieni do Moskwy i tam, wraz z aresztowanym wcześniej przewodniczącym Stronnictwa Narodowego Aleksandrem Zwierzyńskim, sądzeni w tak zwanym "procesie szesnastu" (w dniach 18-21 czerwca 1945 r.). Z ZSRR nie wrócili generałowie: Okulicki, Jankowski i Jasiukowicz.

30 marca 1943 roku w warszawskiej kawiarni "Europejska" u zbiegu ulic Wilczej i Marszałkowskiej zastrzeleni zostali dwaj funkcjonariusze krakowskiego gestapo. Ich zabójcami okazali się żołnierze kontrwywiadu Komendy Głównej Armii Krajowej. W Warszawie gestapowcy mieli się spotkać z cichociemnym ppor. Janem Poznańskim "Pływakiem", który miał im umożliwić rozpracowanie dowództwa AK.

Łódzki sąd okręgowy unieważnił wyrok sądu z 1958 r. wydany na represjonowanego żołnierza AK Edwarda Bucę - informuje rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Małgorzata Wojciechowicz. Buca 13 lat przebywał w sowieckich łagrach. Bo ucieczce do Szwecji, opowiedział swoją historię mediom. W odpowiedzi, władze PRL wysłały za nim funkcjonariuszy bezpieki.

Rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową, konspiracyjną organizację wojskową, działającą w okupowanej Polsce. Dowódcą AK został generał Stefan Rowecki "Grot".

Sfałszowana przez AK odezwa zbiegłego na Wyspy Brytyjskie Rudolfa Hessa była na tyle skuteczna, że w Rzeszy zaczęły powstawać grupki popierające uciekiniera. Czasopisma wydawane w języku niemieckim przez polskie podziemie powodowały, że część Niemców uwierzyła w istnienie antyhitlerowskiej opozycji. Jedno z pism - satyryczny "Der Klabautermann", cieszył się tak dużym powodzeniem wśród żołnierzy Wehrmachtu, że płacili za niego po kilkadziesiąt marek. Podobne akcje powodowały chaos, bójki między Niemcami, a nawet wstrzymanie pracy fabryk.

Była to najsłynniejsza akcja polskiego podziemia, przeprowadzona w centrum miasta w biały dzień. 70 lat temu, 1 lutego 1944 roku, żołnierze oddziału Armii Krajowej "Pegaz" przeprowadzili zamach na generała SS i policji na dystrykt warszawski Franza Kutscherę. Starannie przygotowana operacja trwała minutę i czterdzieści sekund. "Kat Warszawy" zginął zastrzelony przed siedzibą komendantury SS w Alejach Ujazdowskich. W akcji wzięło 9 żołnierzy i 3 łączniczki. Zginęło 4. Polaków, a 2. zostało rannych. Spośród 12 osób uczestniczących w zamachu, obecnie żyje tylko jedna, łączniczka Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama".

Żołnierze Armii Krajowej w przebraniu SS dostali się do więzienia i uratowali schwytanych partyzantów, poddawanych torturom. Bez strat pokonali straż więzienia, zastrzelili komendanta i uwolnili więźniów. Całą akcję przeprowadzono w mieście, w którym znajdował się duży niemiecki garnizon. Operacja stała się wzorem dla szkolenia alianckich jednostek specjalnych.

W rocznicę tragicznej śmierci kapitana Jana Borysewicza pseudonim Krysia we wsi Kowalki na Litwie zostanie dziś odsłonięty pomnik dowódcy Zgrupowania "Północ" Okręgu Nowogrodzkiego AK - pisze "Nasz Dziennik".

W nocy z 26 na 27 grudnia odbył się ostatni lot z cichociemnymi dla Armii Krajowej.

Urodził się Stefan Rowecki "Grot", legionista, generał dywizji, od 1918 roku w Wojsku Polskim, w czasie okupacji niemieckiej - komendant główny Armii Krajowej, wydany Niemcom przez agentów Gestapo, ulokowanych w wywiadzie AK. W czerwcu 1943 roku został zdekonspirowany i aresztowany, a następnie przewieziony do Berlina, gdzie odrzucił niemiecką propozycję współdziałania. Od lipca 1943 roku przebywał w obozie Sachsenhausen jako więzień honorowy. Zginął z rozkazu Heinricha Himmlera, 1 lub 2 sierpnia 1944 roku.

Było ich zaledwie 316, jednak ich dzieje stanowią złotą kartę w historii Polski. Spadochroniarze Armii Krajowej, bo o nich właśnie mowa, tworzyli jedną z najbardziej elitarnych grup żołnierzy II wojny światowej. Początkowo określani byli mianem "ptaszków", "zrzutków" albo "skoczków", jednak ostatecznie przyjęła się dla nich nazwa "cichociemni", która niezwykle trafnie definiowała sposób działania, do jakiego zostali przygotowani: "w ciszy oraz po ciemku". Niestety, część z nich została skazana w Polsce Ludowej na kary śmierci lub więzienia.