armia krajowa(strona 3/4)

Konfidenci gestapo, szmalcownicy, donosiciele i oprawcy w czasie niemieckiej okupacji nie mogli spać spokojnie. Polowali na nich egzekutorzy z Armii Krajowej. Wykonali ponad 3,5 tys. wyroków śmierci.

Funkcjonariusze niemieckiej policji byli przekonani, że to primaaprilisowy żart, gdy dowiedzieli się o przebiegu wypadków w spółdzielni rolniczej w Siedlcach. Dwie grupy, w tym partyzanci z AK, niezależnie od siebie zaatakowały tę samą kasę. Przez przypadek, w samym środku niezwykłych wydarzeń, znalazł się esesman - szef niemieckiej policji.

Siedemdziesiąt lat temu, 13 sierpnia 1944 r. w więzieniu na warszawskim Pawiaku zamordowano Antoniego Kocjana, oficera wywiadu Armii Krajowej, który kierował akcją rozpoznania tajnej niemieckiej broni "V". Dzięki akcji polskiego podziemia, bombardowania Londynu niemieckimi rakietami opóźniły się o pół roku. W tym czasie Alianci przygotowali inwazję w Normandii - pisze dr Adam Cyra.

W wyniku zdrady wysokiego rangą oficera Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej (ZWZ-AK) Niemcy weszli w posiadanie projektu polskiego powstania. Z ich przygotowań na polski zryw wynika, że najbardziej obawiali się wsparcia powstańców przez desant z powietrza. Mimo że przejęcie dokumentów niewiele im dało, i tak zawczasu wiedzieli, że w Warszawie zbliża się wybuch insurekcji - czytamy w "Historii Do Rzeczy".

- Myśmy byli tak nabuzowani, że nie dało się tego powstrzymać. Jakby dowódcy nie dali rozkazu, to pewno chłopaki z Armii Krajowej, starsi niż ja, zaczęliby i tak - mówi w rozmowie z WP.PL Aleksander Zubek, który jako 15-latek zgłosił się na ochotnika do udziału w powstaniu warszawskim. Jego przyjaciel, również 15-latek, nie przeżył. - Chowałem go w takim ogródku, w pudle tekturowym, bo trumien przecież nie było. To było dla mnie najgorsze przeżycie powstania - wspomina bohater walk w Warszawie.

1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie - największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

- Ojciec zawsze powtarzał, że cała wojna kosztowała go mniej zdrowia niż późniejsze szykany ze strony "władzy ludowej" czy organów ścigania PRL - mówi syn ppor. Henryka Sienkiewicza. Los targał jego ojcem po całej okupowanej Polsce, od lasów na Wileńszczyźnie, przez Warszawę, po obóz pracy pod Wrocławiem. Jego niezwykłą historię opisuje dla WP.PL Aneta Wawrzyńczak.

Nocą z 9 na 10 września 1943 roku kilka kilometrów od Grodziska Mazowieckiego zrzuconych zostało trzech spadochroniarzy: por. Bolesław Polończyk "Kryształ", ppor. Fryderyk Serafiński "Drabina" oraz Elżbieta Zawacka "Zo". 316 cichociemnych - spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy trafili do okupowanej Polski w latach 1941-1944, stanowiło elitę wśród żołnierzy II wojny światowej. Elżbieta Zawacka, jedyna kobieta w tym gronie, w niczym nie ustępowała swym kolegom, a pod wieloma względami była od nich lepsza.

- Kiedy przyszedł moment ataku, mamy opaski, po jednym lub dwa granaty, a co piąty ma karabin. Nie ma, ani ciężkiej broni maszynowej, ani saperów, ani broni stromotorowej. To był pierwszy głęboki zawód, że coś jest nie tak, jak oczekiwaliśmy - mówi w rozmowie z WP.PL podpułkownik Edmund Baranowski, wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, uczestnik powstania. Twierdzi również, że decyzja o wybuchu powstania została oparta na fałszywych przesłankach. - I tu jest najciekawsza historia, która do dzisiaj nie jest i nigdy nie będzie rozstrzygnięta: z kim na przedpolach Pragi rozmawiał "Monter" i kto mu przekazał tak sugestywnie wypowiedź, że na obrzeżach Pragi już są rosyjskie czołgi - wyjaśnia.

We wsi Bogusze NKWD podstępnie rozbroiło i aresztowało zaproszonych na rozmowy dowódców AK okręgu wileńskiego.

71 lat temu ukraińscy nacjonaliści dokonali mordów na polskiej ludności. Działania te zostały zaplanowane i przeprowadzone przez Ukraińską Powstańczą Armię - UPA. Kulminacja zbrodni nastąpiła 11 lipca 1943 roku, kiedy oddziały UPA jednocześnie zaatakowały około 100 polskich miejscowości w trzech powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Dzień zapisał się w historii jako "krwawa niedziela". Wielu mordów dokonano w czasie mszy św., gdy Polacy gromadzili się w kościołach - ułatwiało to zabicie jednocześnie większej liczby ludzi.

71 lat temu ukraińscy nacjonaliści dokonali mordów na polskiej ludności. Działania te zostały zaplanowane i przeprowadzone przez Ukraińską Powstańczą Armię - UPA. Kulminacja zbrodni nastąpiła 11 lipca 1943 roku, kiedy oddziały UPA jednocześnie zaatakowały około 100 polskich miejscowości w trzech powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Dzień zapisał się w historii jako "krwawa niedziela". Wielu mordów dokonano w czasie mszy św., gdy Polacy gromadzili się w kościołach - ułatwiało to zabicie jednocześnie większej liczby ludzi.

Pamiętam rzeczy straszne, potworne, patrzę na nie w pamięci i boli mnie wszystko: oczy, dłonie, serce - wspomina Stanisław Likiernik, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego w wywiadzie-rzece "Made in Poland". - To było zbyt kosztowne jeśli chodzi o ludzi, miasto, zabytki - mówi o powstaniu. Bohater walk w Warszawie krytycznie ocenia decyzję o rozpoczęciu powstania w stolicy 1 sierpnia 1944 r. - Jakie wartości wychowawcze ma totalna klęska? Jakie ma pozytywne działanie przez wiele wieków? Chyba to, że już nigdy kretyni nie będą wiedli dzieciaków na barykady! - twierdzi Stanisław Likiernik.

Generał Stefan Rowecki "Grot", komendant Armii Krajowej, został aresztowany przez Gestapo w Warszawie. Zginął prawdopodobnie 4 sierpnia 1994 roku w obozie w Sachsenhausen. Urodził się 25 grudnia 1895 roku.

Gdy tylko ziemie polskie opuściły wojska hitlerowskie, nowa, komunistyczna władza przejęła budynki i zaplecze wykorzystywane przez okupantów - między innymi więzienia i areszty. Powołany aparat bezpieczeństwa przy pomocy radzieckiego NKWD i Smiersza zaczął masowe aresztowania ludzi związanych z Polskim Państwem Podziemnym. W krótkim czasie cele wypełniły się więźniami. Zdarzały się nawet przypadki, gdy te same pomieszczenia aresztanci znali jeszcze z czasów poprzedniego okupanta. Najbardziej spektakularnymi akcjami podziemia antykomunistycznego w Polsce było uwalnianie uwięzionych konspiratorów.

W Moskwie rozpoczął się proces szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, podstępnie zwabionych przez NKWD na rzekome rozmowy o przyszłości Polski, a następnie aresztowanych i przewiezionych do ZSRR.

Urodził się Antoni Chruściel "Monter", generał brygady Wojska Polskiego, komendant Okręgu Warszawa ZWZ. Brał udział w wojnie obronnej Polski 1939 roku. W powstaniu warszawskim faktyczny dowódca całości sił powstańczych. Od 20 września 1944 dowodził Warszawskim Korpusem AK. Za udział w powstaniu awansowany rozkazem generała Kazimierza Sosnkowskiego do stopnia generała brygady. Po kapitulacji powstania w niemieckiej niewoli, gdzie doczekał końca wojny. Pozostał na emigracji w Londynie. Władze PRL pozbawiły go polskiego obywatelstwa, co uniemożliwiło mu powrót do kraju. Decyzję tę uchylono 11 lat po jego śmierci, w 1971 roku. Ostatnie lata życia spędził w Stanach Zjednoczonych. Zmarł w Waszyngtonie, 30 listopada 1960 roku. W 2004 roku jego prochy spoczęły na warszawskich Powązkach w kwaterze żołnierzy Polski Walczącej.

Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej jest uznawana przez historyków za największą bitwę partyzancką na ziemiach polskich podczas II wojny światowej. Walki toczyły się 70 lat temu, od 9 do 25 czerwca 1944 roku, w Lasach Janowskich i w Puszczy Solskiej. Brali w nich udział partyzanci Armii Krajowej, Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich. Teren bitwy był na tym etapie wojny bezpośrednim zapleczem wojsk niemieckich, dającym możliwość szybkiego przerzucania wojska i zaopatrzenia dla frontu wschodniego.

Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej jest uznawana przez historyków za największą bitwę partyzancką na ziemiach polskich podczas II wojny światowej. Walki toczyły się 70 lat temu, od 9 do 25 czerwca 1944 roku, w Lasach Janowskich i w Puszczy Solskiej. Brali w nich udział partyzanci Armii Krajowej, Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich. Teren bitwy był na tym etapie wojny bezpośrednim zapleczem wojsk niemieckich, dającym możliwość szybkiego przerzucania wojska i zaopatrzenia dla frontu wschodniego.

Urodził się Tadeusz Komorowski "Bór", generał, od 17 lipca 1943 roku dowódca Armii Krajowej. Wydał rozkaz, uzgodniony z Delegatem Rządu na Kraj Stanisławem Jankowskim, rozpoczęcia Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 roku. Podpisał akt kapitulacji powstania 2 października 1944 roku. Zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii, 24 sierpnia 1966 roku.