historia(strona 69/100)

W instytucjach bezpośrednio odpowiedzialnych za ludobójstwo, znajdował się ogromny odsetek młodych osób z dyplomami wyższych uczelni. W żadnym razie nie odpowiadali wizerunkowi tępych, prymitywnych nazistowskich zabijaków. Niemieckie elity intelektualne odegrały znaczącą rolę w utorowaniu nazistom drogi do władzy - mówi niemiecki historyk prof. Ulrich Herbert z Uniwersytetu we Fryburgu w rozmowie z Izabellą Jachimską, korespondentką WP.PL z Berlina. Historyk zwraca też uwagę, że po wojnie w Niemczech żyło kilkaset tysięcy sprawców zbrodni, którzy nie chcieli rozliczać się z przeszłością. - Badania historyków napotykały na mur milczenia i wrogości - mówi prof. Herbert.

Podczas Powstania Kościuszkowskiego stracono publicznie w Warszawie targowiczan, będących symbolem zdrady narodowej, między innymi: hetmana Piotra Ożarowskiego, marszałka Rady Nieustającej Józefa Ankwicza i biskupa inflanckiego Józefa Kossakowskiego.

Wojska polskie i radzieckie wyzwoliły obóz koncentracyjny w Sztutthofie koło Gdańska, funkcjonował od 2 września 1939 roku i był pierwszym i najdłużej istniejącym obozem tego typu na terenach wchodzących obecnie w granice Polski.

W Lesie Kabackim pod Warszawą rozbił się pasażerski samolot Polskich Linii Lotniczych LOT Ił-62 "Tadeusz Kościuszko", lecący do Nowego Jorku, z 183 osobami na pokładzie. Wszyscy zginęli.

8 maja przypada Międzynarodowy Dzień Zwycięstwa. Święto upamiętnia koniec drugiej wojny światowej. W Polsce jest obchodzone jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności.

Szczątki dwóch kobiet, ok. 10-letniego dziecka i noworodka odkryto w czasie poszukiwania ofiar zbrodni UB, prowadzonych na terenie Aresztu Śledczego w Białymstoku - poinformował prok. Zbigniew Kulikowski z białostockiego oddziału IPN.

W 1920 r., po dwóch powstaniach, zdawano sobie sprawę, że to nie koniec walki o Górny Śląsk. Choć o losie regionu zdecydować miał plebiscyt, to tak Polacy, jak i Niemcy szykowali się do boju. W końcu czym jest karta do głosowania wobec karabinu i realnej siły? Obecność mieszanej policji i oddziałów alianckich nie była gwarantem spokoju, wciąż dochodziło do starć Niemców z Polakami. Polscy powstańcy zadbali, aby w przypadku wybuchu walk, precyzyjnie zaplanować i przeprowadzić ataki, które utrudnią przesłanie wsparcia dla Niemców.

W Reims we Francji hitlerowskie Niemcy podpisały akt kapitulacji wobec aliantów zachodnich. Dzień później na żądanie Rosjan ceremonię powtórzono w obecności dowódcy sił radzieckich marszałka Georgija Żukowa.

Urodził się Stanisław Witkiewicz, malarz, krytyk literacki, twórca i popularyzator stylu zakopiańskiego w budownictwie. Zaprojektował między innymi willę "Pod Jedlami" w Zakopanem i Kaplicę Najświętszego Serca Jezusa w Jaszczurówce. Zmarł 5 września 1915 roku.

Urodził się Stanisław Sosabowski, generał, uczestnik kampanii wrześniowej, współorganizator polskiej pierwszej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w Szkocji. Dowodził nią w bitwie pod Arnhem. Po demobilizacji pozostał na emigracji i osiedlił się w Londynie. Autor pracy „Wychowanie żołnierza-obywatela” i wspomnień "Najkrótszą drogą". Zmarł w Wielkiej Brytanii, 25 września 1967 roku.

Zginął Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski, jeden z przywódców opozycji przeciwko Bolesławowi II Śmiałemu. Według przekazu Wincentego Kadłubka, został zamordowany na stopniach ołtarza na Skałce w Krakowie. Kanonizowany w 1253 roku. Urodził się ok. 1030 r.

W bunkrze przy ulicy Miłej w Warszawie zginął śmiercią samobójczą Mordechaj Anielewicz. Wraz z nim odebrali sobie życie pozostali przywódcy powstania w warszawskim getcie. Od 2 grudnia 1942 roku Anielewicz był komendantem Żydowskiej Organizacji Bojowej. 19 kwietnia 1943 roku stanął na czele powstania. Urodził się w 1919 r.

Urząd Bezpieczeństwa aresztował Witolda Pileckiego, rotmistrza kawalerii Wojska Polskiego, żołnierza podziemia, organizatora ruchu oporu w Auschwitz-Birkenau. Był współautorem raportu oświęcimskiego. Został skazany przez władze komunistyczne Polski Ludowej na karę śmierci, wyrok wykonano 25 maja 1948 roku. W 2006 roku został Kawalerem Orderu Orła Białego.

Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił w Połańcu uniwersał mający zachęcić chłopów do wstępowania do armii powstańczej. Zapowiadał między innymi zniesienie poddaństwa osobistego i zmniejszenie pańszczyzny na czas powstania.

Urodził się Władysław Reymont, właściwe nazwisko Stanisław Władysław Rejment, pisarz, publicysta, przedstawiciel nurtu realistycznego w prozie Młodej Polski. Autor powieści "Komediantka", "Ziemia obiecana" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Dwie powieści Reymonta - "Chłopi" i "Ziemia obiecana" zostały sfilmowane. Zmarł 5 grudnia 1925 roku.

Wyprawa kijowska - wojska polskie i ukraińskie wkroczyły do Kijowa, ale już 10 czerwca musiały opuścić miasto, ścigane przez armię konną Siemiona Budionnego.

Zdobycie przez wojska wietnamskie francuskiej twierdzy Dien Bien Phu. Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach, doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części.

Katastrofa niemieckiego sterowca "Hindenburg" na lotnisku Lakenhurst w New Jersey. Z 97 osób zginęło 35. Wypadek ten zakończył okres stosowania sterowców w komunikacji lotniczej.

Pod kanałem La Manche został otwarty tunel łączący Wielką Brytanię z Francją. W uroczystości uczestniczyła królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II i prezydent Francji Francois Mitterand.

Urodził się Zygmunt Freud, austriacki neurolog, twórca psychoanalizy, był pierwszym, który wskazał, że nieświadome i irracjonalne procesy mogą odgrywać istotną rolę w motywowaniu zachowania człowieka, a doświadczenia wczesnego dzieciństwa mogą mieć decydujący wpływ na właściwości psychiczne dorosłego człowieka, autor prac: "Wstęp do psychoanalizy", "Człowiek, religia, kultura", "Kultura jako źródło cierpień".