historia(strona 60/100)

Albert Einstein opublikował w "Annalen der Physik" artykuł "Zur Elektrodynamik bewegter Körper", będący podstawą szczególnej teorii względności.

Katastrofa tunguska - eksplozja nad rzeką Podkamienna Tunguska w środkowej Syberii, która zniszczyła około dwa tysiące kilometrów kwadratowych tajgi i była widziana z odległości 800 kilometrów, słyszana w promieniu czterech i pół tysiąca kilometrów, a silny wstrząs zarejestrowały sejsmografy na całej Ziemi. Pierwsza ekspedycja naukowa przybyła na miejsce zdarzenia dopiero po 19 latach, w 1927 roku.

Urodził się Czesław Miłosz, jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich poetów, eseista, tłumacz, współpracował z paryską "Kulturą". Laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1980 roku. Autor poematów - "Traktat moralny", "Traktat poetycki", zbiorów wierszy - "Gdzie wschodzi Słońce i kędy zapada", esejów - "Zniewolony umysł", "Rodzinna Europa", powieści: "Zdobycie władzy", "Rok myśliwego", "Dolina Issy". Zmarł 14 sierpnia 2004 roku.

Generał Stefan Rowecki "Grot", komendant Armii Krajowej, został aresztowany przez Gestapo w Warszawie. Zginął prawdopodobnie 4 sierpnia 1994 roku w obozie w Sachsenhausen. Urodził się 25 grudnia 1895 roku.

W nocy z 29 na 30 czerwca w Niemczech dokonano serii morderstw politycznych, wydarzenie nazywane jest "Nocą długich noży". Akcja ta zmierzała do wyeliminowania przeciwników Adolfa Hitlera z NSDAP. Zamordowano blisko sto osób, wśród nich dowódców SA - Oddziałów Szturmowych, Ernsta Roehma i Georga Strassera.

Urodził się Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, satyryk, rysownik, autor między innymi dramatów "Tango", "Ambasador", "Indyk". W 1963 roku wyemigrował z kraju, mieszkał w Paryżu, USA, Niemczech i Meksyku. W 1996 powrócił do Polski, w 2008 ponownie opuścił kraj, osiadając we Francji. Zmarł 15 sierpnia 2013 r.

W Nowym Jorku zmarł Ignacy Paderewski, uważany za jednego z największych pianistów świata, także kompozytor, polityk, premier i minister spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 roku, sygnatariusz traktatu wersalskiego. Był przewodniczącym Rady Narodowej, działającej przy rządzie na emigracji.

W Sarajewie serbski student Gawriło Princip zastrzelił następcę tronu austro-węgierskiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę. Wydarzenie to stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej.

Polscy komuniści, na czele z Bolesławem Bierutem, powołali Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, pod przewodnictwem Edwarda Osóbki Morawskiego. Pierwszym wicepremierem został Władysław Gomułka. Stanowisko drugiego wicepremiera przyjął lider Polskiego Stronnictwa Ludowego Stanisław Mikołajczyk. Rząd został uznany przez ZSRR, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Francję i inne państwa, przeciwko jego powołaniu protestował rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

Powstanie Chmielnickiego: początek trzydniowej bitwy pod Beresteczkiem, w której pospolite ruszenie wraz z wojskami zaciężnymi, dowodzone przez króla Jana Kazimierza, całkowicie rozbiło armię kozacko-tatarską. Była to jedna z największych bitew lądowych XVII-wiecznej Europy.

- Anglicy nie kryli zdziwienia skutecznością naszych pilotów. Liczba zgłaszanych przez nich zestrzeleń była tak duża, że pułkownik Stanley Vincent, dowódca bazy Northolt, z której startowali Polacy, nie krył swojego sceptycyzmu i polecił oficerowi kwalifikującemu meldowane strącenia poddawać zgłoszenia szczegółowej analizie - mówi o udziale polskich pilotów w Bitwie o Anglię historyk lotnictwa Jerzy Cynk w rozmowie z Piotrem Gulbickim, korespondentem WP.PL z Londynu.

Rosja, Prusy i Austria zawarły w Reichenbach (Dzierżoniów) układ o likwidacji Księstwa Warszawskiego.

Jugosłowiańska armia federalna rozpoczęła działania wojenne przeciwko Chorwacji i Słowenii. Był to początek wojny domowej w byłej Jugosławii, zakończonej proklamowaniem niepodległych państw, które tworzyły Jugosławię.

Z Kosmodromu Bajkonur został wystrzelony statek kosmiczny "Sojuz 30" z pierwszym polskim kosmonautą majorem Mirosławem Hermaszewskim. Towarzyszył mu Rosjanin pułkownik Piotr Klimuk.

W Związku Radzieckim w Obnińsku uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię jądrową.

Przemysł II, książę wielkopolski został królem Polski. Koronę włożył mu arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Koronacja podkreśliła zasadę jednolitości państwa. Przemysł II, żyjący w latach 1257 - 1296, został zamordowany z inspiracji margrabiów branderburskich.

W mediach można spotkać się ze stwierdzeniem, że wiele miast wschodnioniemieckich zostało założonych przez Słowian, a dopiero potem zasiedlonych przez Niemców. Wymienia się na przykład Lubekę - "stolicę" późnośredniowiecznej Hanzy kupieckiej, a nawet Berlin, centrum życia politycznego i kulturalnego naszego zachodniego sąsiada. Czy jednak jest prawdą, że Niemcy "przyszli na gotowe" i nie musieli od podstaw budować potęgi tych miast? - pisze Artur Szrejter w artykule dla WP.PL.

Tylko dwóch spośród 140 strażników odpowiedzialnych za ludobójstwo w podobozie KL Stutthof w Bocieniu stanęło przed sądem. W obozie w makabryczny sposób zamordowano kilka tysięcy kobiet. Łagodnie potraktowano również najwyższe dowództwo Stutthofu. Drugi komendant obozu Paul Werner Hoppe został skazany na 9 lat więzienia, uwolniono go 1,5 roku przed końcem odbywania kary. - Oprawca, który miał na rękach krew dziesiątek tysięcy ludzi, bo w Stutthofie zginęło ponad 65 tys. więźniów, praktycznie żył na wolności - mówi historyk Sebastian Bartkowski w programie "Historia bez końca".

W I wojnie światowej zginęła jedna piąta spośród dwóch milionów walczących w niej Polaków. Mimo tych ofiar, pamięć o konflikcie zanika. - Mieszkańcy Lwowa, Pragi, Rygi czy Warszawy, niezależnie od wyznania i narodowości, celebrowali początek wojny, szli na nabożeństwa, witali żołnierzy kwiatami. Wszyscy określali się jako lojalni wobec domu panującego - mówi Włodzimierz Borodziej. Maciej Górny zwraca uwagę, że Polacy byli lojalni wobec cesarza, ale coraz bardziej wrodzy wobec swoich sąsiadów.

Początek wojny koreańskiej, zakończonej podpisaniem rozejmu między Koreą Południową i Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną, 27 lipca 1953 roku. Między państwami wyznaczono strefę zdemilitaryzowaną wzdłuż 38. równoleżnika. Formalnie dwa państwa koreańskie nadal pozostają w stanie wojny.