syberia

Dzisiaj Światowy Dzień Uchodźcy, ale niektórzy już wczoraj postanowili zrobić z tego tematu grubo ciosaną pałkę do okładania głów ”ksenofobicznych Polaków”. Pół biedy, jeśli spór wokół zagadnień imigracyjnych ogranicza się do argumentów etycznych. Akurat na tym polu można całkiem zasadnie przekonywać do swoich racji. Jeśli jednak sięga się po analogie historyczne, łatwo obnażyć ignorancję i pokazać jak mało się z przeszłości - a w konsekwencji z teraźniejszości - rozumie. Pod tym względem palma pierwszeństwa przypadła Pawłowi Wrońskiemu z ”Gazety Wyborczej”.

Pierwsza część polskich wychodźców 12 marca 1942 roku dotarła do północno-wschodniego Iranu. W ciągu następnych sześciu miesięcy dołączyły do nich - głównie morzem - trzy kolejne grupy. Łącznie Persowie przyjęli blisko 120 tysięcy Polaków. Jedną trzecią stanowili cywile. Gdy Sybiracy nabrali sił, rząd RP na uchodźstwie zaczął szukać im innego schronienia. W 1945 roku na perskiej ziemi pozostawało już tylko - lub aż - 3,5 tysiąca polskich obywateli. Żołnierze walczyli w Europie, a cywile odnaleźli azyl w Libanie, Palestynie, Afryce Wschodniej, RPA, a nawet w Meksyku i Nowej Zelandii (tamtejszy premier zaprosił ponad 700 polskich dzieci z opiekunami) - pisze Michał Staniul w artykule dla WP.

W nocy z 12 na 13 kwietnia rozpoczęła się druga masowa deportacja ludności polskiej w głąb Związku Sowieckiego. Jej ofiarami były rodziny rozstrzeliwanych w tym czasie jeńców i więźniów. Większość spośród wywożonych, bo aż 80 proc., stanowiły kobiety i dzieci. Według danych NKWD, w czasie przeprowadzonej wtedy wywózki zesłano około 61 tys. osób, głównie do Kazachstanu. Inne szacunki mówią, że liczba ta była znacznie większa i mogła wynieść nawet 320 tysięcy osób. Po dotarciu na miejsce zsyłki, zesłańców czekała niewolnicza praca, nędza, choroby i głód.