solidarność(strona 2/3)

Silne związki zawodowe są fundamentem każdej prężnej gospodarki. A ich brak to bardzo zła wiadomość dla większości z Was, czytających ten tekst. Nawet jeżeli wydaje Wam się inaczej. Od wyborów Prawo i Sprawiedliwość ma w ręku wszystkie karty, by polskie związki zawodowe fundamentalnie wzmocnić. Ale tego (prawie) nie robi. Choć powinno - pisze Rafał Woś dla WP.

34 lata temu - w stanie wojennym - milicja spacyfikowała strajk w kopalni Wujek.16 grudnia doszło do masakry, od kul funkcjonariuszy zginęło 9 górników, a 21 zostało rannych.

W Stoczni Gdańskiej, dawniej im. Lenina, po przeszło dwutygodniowych strajkach, podpisano porozumienie między przedstawicielami międzyzakładowego komitetu strajkowego pod przewodnictwem Lecha Wałęsy i komisją rządową z Mieczysławem Jagielskim na czele. Władze zgodziły się na realizację 21 postulatów, w tym utworzenia niezależnych samorządnych związków zawodowych. Utworzono NSZZ Solidarność, który został zarejestrowany 24 października.

W Szczecinie komisja rządowa z Kazimierzem Barcikowskim na czele i przedstawiciele międzyzakładowych komitetów strajkowych podpisali porozumienia, na mocy których władze PRL zobowiązały się do realizacji 21 postulatów, w tym utworzenia niezależnych samorządnych związków zawodowych.

Sejm powołał Tadeusza Mazowieckiego na premiera. Był on pierwszym niekomunistycznym szefem rządu w powojennej Polsce. Jego gabinet przeprowadził gruntowne zmiany ustrojowe. Wprowadził swobody obywatelskie, zmienił godło i nazwę państwa, a także dokonał zmian w konstytucji. Realizował też "plan Balcerowicza", który uruchomił reformy gospodarcze, w tym urynkowienie gospodarki i procesy prywatyzacyjne. Przywrócił także samorządność w Polsce i znaczenie społeczności lokalnej. Odegrał przełomową rolę w ewolucyjnym procesie przenoszenia władzy z dawnego obozu PZPR do Solidarności.

Ci młodzi chłopcy, którzy w połowie lat 80. tak ostro występowali przeciwko komunie, wiedzieli, że w "Wujku" strzelano do robotników, znali przypadki niezwykle okrutnych działań SB - w Wałbrzychu podłączano jądra działaczy opozycji do prądu, w 1984 r. zamordowany został ksiądz Jerzy Popiełuszko. Nie mogli dłużej godzić się na tak brutalną tyranię. Liczyli się z najgorszym scenariuszem, nie wykluczali, że za to, co robią może ich spotkać śmierć. Nie zastanawiali się, czy wpadną tylko kiedy się to stanie - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską dziennikarz Igor Janke o działaczach Solidarności Walczącej, najgłębiej zakonspirowanej podziemnej organizacji w komunistycznej Polsce. Właśnie ukazała się jego książka "Twierdza. Solidarność walcząca - podziemna armia".

Ukazał się pierwszy numer zlikwidowanego w stanie wojennym tygodnika "Solidarność". Redaktorem naczelnym pisma został ponownie Tadeusz Mazowiecki.

Polskie przemiany po 1989 r. to cud; zawdzięczamy go wybitnym przywódcom, jak Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Bronisław Geremek, Jacek Kuroń i Leszek Balcerowicz oraz "S", która popierała zmiany dokonujące się często kosztem jej członków - mówi PAP prof. Aleksander Smolar.

Stefan Bratkowski, wybitny dziennikarz, publicysta i jeden z uczestników Okrągłego Stołu, wspomina w rozmowie z PAP, jak w latach 80. ub. wieku Polska za sprawą Solidarności trafiła na czołówki światowych mediów, i kiedy uświadomiono sobie znaczenie Okrągłego Stołu nie tylko dla Polski.

Warszawski sąd zarejestrował Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych "Solidarność".

"Wystarczyło tylko trącić dwóch ludzi z Solidarności, a od razu dosłownie powstał cały kraj, czyli Solidarność potrafiła szybko zmobilizować swoje siły. Oczywiście, na razie jest jakaś nadzieja, że armia, organa bezpieczeństwa i milicja wystąpią zwartym frontem, ale im dalej tym będzie gorzej. Myślę, że przelewu krwi nie da się uniknąć, on będzie". Tymi słowy, na początku kwietnia 1981 r., komentował na posiedzeniu sowieckiego Politbiura wydarzenia do jakich doszło kilkanaście dni wcześniej w Bydgoszczy minister obrony marszałek Dimitrij Ustinow - pisze w artykule dla WP.PL prof. Antoni Dudek.

Milicja pobiła Jana Rulewskiego i innych działaczy "Solidarności" w Bydgoszczy. Zapoczątkowało to "kryzys bydgoski", który doprowadził do masowych wystąpień. W tym przełomowym dla "Solidarności" momencie, związkowcy zdecydowali się na porozumienie z władzami, które powstrzymały okupacyjny strajk generalny w całej Polsce.

Ustalenia zawarte przez przedstawicieli PZPR i "Solidarność" przy Okrągłym Stole to efekt długich negocjacji toczonych w podwarszawskiej Magdalence. Wokół rozmów powstało wiele mitów mówiących m.in. o zmowie elit i zdradzie przywódców "Solidarności". Ich powstawaniu sprzyjały zdjęcia z alkoholowej biesiady, opublikowane w 1991 r. przez gen. Czesława Kiszczaka. Bez rzetelnej wiedzy o tym, co naprawdę stało się w Magdalence, trudno zrozumieć istotę polskiej transformacji ustrojowej.

Opozycjoniści z czasów PRL są podzieleni w ocenach dotyczących ustanowienia Nagrody Solidarności. Jedni uważają, że to świetna inicjatywa, inni zwracają uwagę na znaczną wysokość nagrody - milion euro. Zamiast niej postulują wsparcie żyjących w biedzie działaczy dawnej opozycji.