sb

To może być burza w szklance wody lub początek większej sprawy. Lustracja coraz mniej przyciąga uwagę opinii publicznej, ale wyjątek stanowią ważni funkcjonariusze życia kościelnego, szczególnie tak wyraziści jak arcybiskup metropolita gdański Sławoj Leszek Głódź.

To dzięki ich donosom decydowano kto jest "wrogiem ludu", kto już powinien siedzieć za kratami, a kto - stracić jakiekolwiek szanse na karierę. Oddech Tajnych Współpracowników obywatele mieli czuć na karku bezustannie. Ale czy rzeczywiście agenci byli wszechobecni? Filip Musiał z IPN podaje przykład Piotra Fronczewskiego, który zdecydowanie odrzucił próby szantażu podejmowane przez próbującego go zwerbować esbeka.

Ks. Jerzy Popiełuszko to nie tylko symbol walki z komunizmem, ale również ceny, którą płaci się za bezkompromisowe mówienie prawdy. I to w czasach, w których prawda była towarem deficytowym. 33 lata po jego męczeńskiej śmierci, słowa i świadectwo, które po sobie zostawił nadal przynoszą owoce. Nadal musimy również walczyć z kłamstwami - choćby o ”przypadkowości” jego śmierci z rąk SB-ków, którzy chcieli go tylko nastraszyć.

• Prokuratura Krajowa podjęła czynności sprawdzające dotyczące wybuchu gazu w budynku mieszkalnym 17 kwietnia 1995 r.
• Kilka dni wcześniej prof. Sławomir Cenckiewicz napisał na Facebooku, że w tę tragedię mogli być zaangażowani funkcjonariusze UOP
• Miało im zależeć tylko na zdobyciu rzekomo przechowywanych w jednym z mieszkań kopii dokumentów dotyczących TW "Bolka"

• Prof. Sławomir Cenckiewicz sugeruje, że w wybuch gazu w gdańskim bloku mieszkalnym 17 kwietnia 1995 r. mógł być zamieszany UOP
• Sama katastrofa miała być niezamierzonym wypadkiem – chodziło tylk o ewakuację mieszkańców
• Celem miało być dostanie się do mieszkania płk. Adama Hodysza, który mógł posiadać dokumenty dotyczące TW ''Bolka''
• Dr Piotr Gontarczyk: w sprawę mogli być zaangażowani byli funkcjonariusze SB, ale nie UOP jako taki

• 9 maja 1985 r. nieznany sprawca zamordował tłumaczkę Małgorzatę Targowską-Grabińską
• Istnieje przypuszczenie, że kobieta została zamordowana przez pomyłkę
• Za zabójstwem mogła stać SB
• Być może rzeczywistym celem była Małgorzata Grabińska, synowa prawnika Andrzeja Grabińskiego
• Grabiński był jednym z oskarżycieli posiłkowych w procesie zabójców ks. Jerzego Popiełuszki

- Domagam się oficjalnych przeprosin we właściwych mediach. Zwłaszcza w "Wiadomościach" TVP1, gdzie poszedł główny hejt na moją osobę. Moja mama oglądała ten program i aż straciła przytomność. Od dwóch tygodni jest w szpitalu. Ta sprawa dotknęła moich bliskich, dlatego jest dla mnie bardzo ważna - tłumaczy złożenie sądowego pozwu przeciw IPN w rozmowie z WP Andrzej Celiński.

• Relacje SB-Wałęsa z lat 70. miały negatywny wpływ na transformację - twierdzi prof. Andrzej Zybertowicz
• Bez solidnych badań nie można udzielić poprawnej naukowo odpowiedzi na pytanie o wpływ przeszłości Wałęsy na transformację, ponieważ w sprawie jest jeszcze zbyt wiele niewiadomych
• W latach 70. Lech Wałęsa był ofiarą SB, w latach 80. zapewne komunistów ogrywał - pisze prof. Zybertowicz w artykule dla WP
• W opinii socjologa już w 2008 roku dostępne były dokumenty, których analiza prowadziła do wniosku, że Wałęsa współpracował z SB

Jeśli nawet szef "Solidarności" rzeczywiście podpisał jakieś zobowiązania do współpracy z tajnymi służbami, to niewątpliwie skuteczną walką w strajkach sierpniowych i w latach stanu wojennego odpracował z nawiązką wszystkie swe popełnione błędy. Wałęsie jesteśmy winni wdzięczność, a nie kalumnie - pisze Janusz Rolicki dla WP.

Znalezisko w domu Kiszczaka jest początkiem końca epoki, w której o niektórych politycznych czy biznesowych decyzjach mogły decydować teczkowe zasoby byłych esbeków. To jednak zależy również od kolejnych ruchów po stronie służb. Za pierwszym przeszukaniem w domu nieżyjącego dysponenta peerelowskich służb powinny iść kolejne we wszystkich miejscach, gdzie Kiszczak mógł swoje archiwum trzymać - i to szybko, bo czas jest tutaj istotny. Otwiera się okno możliwości: czas to bagno ostatecznie oczyścić, a opinii publicznej ujawnić zawartą w papierach prawdę, choćby była to prawda nadzwyczaj nieprzyjemna - pisze Łukasz Warzecha dla Wirtualnej Polski.

• 22 lipca 1989 r. nad ranem adwokat i scenarzysta filmowy znalazł zwłoki swojej matki
• Ciało Anieli Piesiewicz zostało skrępowana w sposób, w jaki kilka lat wcześniej związano ks. Jerzego Popiełuszkę
• Morderstwo mogło być zemstą SB na Piesiewiczu za to, że był oskarżycielem w procesie zabójców ks. Popiełuszki

Wywiad PRL wykorzystał polskich przestępców do zrabowania w RFN od 120 do 200 kg złota. Gangsterzy otrzymali również zlecenie zabójstwa przebywającego wówczas w Niemczech Adama Michnika. Odmówili wykonania zadania, ponieważ nie chcieli mieszać się w politykę. Część ukradzionych kosztowności trafiła do najważniejszych ludzi w aparacie władzy i do funkcjonariuszy biorących udział w akcji. Mimo że afera wyszła na jaw już w latach 80., do dziś nikt z biorących w niej udział nie stanął przed sądem. Nie wiadomo też, co stało się z kilkudziesięcioma kilogramami zrabowanego złota. W nagrodę za "zasługi" dla SB, do 1989 r. przestępcy biorący udział w operacji mogli prowadzić nielegalną działalność bez obaw, że zainteresuje się nimi milicja lub prokuratura.

Technologie wojskowe wykradzione w USA, w czasie operacji z udziałem Mariana Zacharskiego, trafiały za pośrednictwem wywiadu PRL do Związku Radzieckiego. Polski przemysł zbrojeniowy nie był w stanie wykorzystać rozwiązań tak zaawansowanych technologicznie. Kto skorzystał na operacji Polaków w USA? Czy Zacharski przyczynił się do wydłużenia zimnej wojny? Zobacz drugą część filmu o polskim szpiegu w USA.

Przez kilka lat wywiad PRL wykradał w USA technologie wojskowe, których wartość Amerykanie szacowali na kilkaset milionów dolarów. Była wśród nich m.in. technologia niezbędna do zbudowania bombowców B-2. Mimo początkowych sukcesów, Marian Zacharski, od którego zaczęła się operacja, został zatrzymany przez FBI i skazany na dożywotne więzienie. Podczas wizyty w Polsce, Zacharski opowiedział nam, jak było - zobacz film.