rocznica urodzin(strona 8/10)

Urodził się Leonardo da Vinci, włoski malarz, filozof, matematyk, poeta, rzeźbiarz, architekt i konstruktor. Był jednym z największych artystów epoki renesansu. Namalował między innymi "Ostatnią wieczerzę", "Damę z łasiczką" i "Mona Lisę". Zmarł 2 maja 1519 roku.

Urodził się Kim Ir Sen, komunistyczny przywódca Korei Północnej, od 1953 roku - premier, od 1972 roku - prezydent. Całkowicie odizolował kraj od zagranicy i stosując terror policyjny wobec społeczeństwa, zdobył władzę dyktatorską. Z czasem wprowadził kult własnej osoby jako Wielkiego Przywódcy. Zmarł 8 lipca 1994 roku.

Urodził się Timur, w Europie zwany Tamerlanem, władca mongolski, jeden z największych wodzów w historii świata - przeprowadził ponad 20 zaborczych wypraw, podbił: Persję, Irak, Zakaukazie, Indie, rozgromił Złotą Ordę. Był znany z bezwzględności i okrucieństwa. Zmarł w trakcie wyprawy przeciwko Chinom, 18 lutego 1405 roku.

Urodził się Bronisław Malinowski, etnolog, antropolog społeczny, socjolog, teoretyk kultury. Badacz społeczności dzikich, profesor Uniwersytetu Londyńskiego, Uniwersytetu Yale, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Jeden z założycieli i pierwszy dyrektor Instytutu Polskiego w Nowym Jorku. Twórca funkcjonalizmu w badaniach nad kulturą. Badania na Nowej Gwinei i Wyspach Triobranda przyniosły mu światowy rozgłos. Autor prac: „Argonauci zachodniego Pacyfiku”, „Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich”, „Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji”. Zmarł 16 maja 1942 roku.

Urodził się Otto Eduard Leopold von Bismarck, premier Prus, pierwszy kanclerz zjednoczonego cesarstwa niemieckiego, ze względu na politykę opartą na potędze militarnej zwany „Żelaznym Kanclerzem”. Przyczynił się do zjednoczenia Niemiec. W polityce wewnętrznej był zwolennikiem ewolucyjnego konserwatyzmu. Zmarł 30 lipca 1898 roku.

Urodził się Hugo Kołłątaj - ksiądz, filozof, pisarz, jeden z głównych ideologów polskiego Oświecenia. Był działaczem Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych i Komisji Edukacji Narodowej, współautorem Konstytucji 3 Maja 1791 roku, autorem licznych prac publicystycznych: "Prawo polityczne narodu polskiego", "O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja", "Naukowe podstawy polityki". Zmarł 28 lutego 1812 roku.

Urodził się Stefan Banach, matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i członek Polskiej Akademii Umiejętności, jeden z czołowych przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej, twórca tak zwanej przestrzeni Banacha, prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego, autor ponad 60 prac naukowych, w tym monografii „Théorie des opérations linéaires” - pierwszej książki na świecie poświęconej ogólnej teorii przestrzeni liniowo-metrycznej.

Urodził się Ławrientij Beria, radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD, który był w znacznym stopniu odpowiedzialny za "wielkie czystki" okresu stalinowskiego; jeden z głównych wykonawców zbrodni stalinowskich; bezpośrednio odpowiedzialny na mord polskich oficerów.

Urodził się Rene Descartes, Kartezjusz, francuski filozof i matematyk, przedstawiciel racjonalizmu oraz prekursor geometrii analitycznej. Jest autorem słynnego zdania "Myślę więc jestem". Zmarł 11 lutego 1650 roku.

Urodził się Stanisław Maczek, generał, uczestnik wojny polsko-radzieckiej 1920 roku i kampanii wrześniowej 1939, dowódca polskiej 1 Dywizji Pancernej, walczącej na Zachodzie. Kawaler Orderu Orła Białego. Wsławił się podczas operacji w Normandii, gdy dowodził swoją dywizją w zwycięskiej bitwie pod Falaise. Autor "Wspomnień wojennych". Zmarł 11 grudnia 1994 roku.

Urodził się Mikołaj Gogol, rosyjski pisarz i poeta; autor m.in. komedii "Ożenek", "Rewizor", "Szynel", oraz powieści "Martwe dusze", w której przedstawił odpychający wizerunek rosyjskiego społeczeństwa i rosyjskiego ustroju - "świata upośledzonych moralnie, bezdusznych ludzkich manekinów, Rosję ludzi martwych"; powieść ta przysporzyła mu w kraju wielu wrogów. Zmarł 4 marca 1852 r.

Urodził się Ignacy Łukasiewicz, aptekarz, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej. Zmarł 7 stycznia 1882 r.

Urodził się Jan Sebastian Bach, niemiecki muzyk epoki baroku, jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach muzyki. Skomponował "Mszę h-moll", 2 pasje - według św. Mateusza i św. Jana, ponad 200 kantat kościelnych i świeckich oraz utwory orkiestrowe i organowe. Był mistrzem muzyki polifonicznej. Po śmierci zapomniany, ponownie "odkryty" przez Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego, który w 1829 roku w Berlinie zaprezentował wykonanie "Pasji według Św. Wojciecha". Zmarł 28 lipca 1750 roku.

Urodził się August Emil Fieldorf "Nil", generał, legionista, komendant Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, zastępca ostatniego komendanta AK generała Leopolda Okulickiego. 7 marca 1945 r. został aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu pracy na Uralu. Uratował się przed cięższą karą podając fałszywe nazwisko. Po powrocie do kraju, w 1948 r. ujawnił się w odpowiedzi na ogłoszoną amnestię. 10 listopada 1950 r. został aresztowany. był torturowany, odmówił jednak współpracy. Sędzia Maria Gurowska, na podstawie wymuszonych torturami zeznań świadków, skazała go na śmierć. Wyrok wykonano 24 lutego 1953 r.

Urodziła się Elżbieta Zawacka, generał brygady, kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, jedyna kobieta wśród "cichociemnych". Podczas wojny 100 razy przekraczała granice III Rzeszy, przewożąc tajne dokumenty oraz informacje. Po wojnie współtworzyła Światowy Związek Żołnierzy AK, zainicjowała powstanie Fundacji Archiwum Pomorskie Armii Krajowej. Profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Druga Polka w historii Wojska Polskiego, awansowana w 2006 roku na stopień generała brygady. Odznaczona Orderem Orła Białego. Zmarła 10 stycznia 2009 roku.

Urodził się Jan Zamoyski, kanclerz koronny, hetman wielki koronny od 1581 roku, sekretarz Zygmunta Augusta, doradca Stefana Batorego, założyciel Zamościa i fundator Akademii Zamoyskiej w 1594 roku, jeden z największych talentów politycznych Polski przedrozbiorowej. Zmarł 3 czerwca 1605 roku.

Urodził się Albert Einstein, genialny fizyk, autor teorii względności, laureat Nagrody Nobla w 1921 roku, nagrodzony za wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego i prace teoretyczne w dziedzinie fizyki. W 1933 roku opuścił Niemcy i osiadł w Stanach Zjednoczonych. Autor prac - "Istota teorii względności", "Ewolucja fizyki". Zmarł 18 kwietnia 1955 roku.

Urodził się Józef Zajączek, generał, poseł na Sejm Czteroletni, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i kampanii napoleońskich. Po klęsce Napoleona mianowany przez cara Aleksandra I namiestnikiem Królestwa Polskiego, który to urząd sprawował do 1826 roku. Autor wspomnień "Pamiętniki albo historia rewolucji polskiej, czyli powstanie roku 1794". Zmarł 28 lipca 1826 roku.

Urodził się Bronisław Geremek, historyk mediewista, polityk, w latach 60. wykładowca na Sorbonie, członek Academia Europea, początkowo związany z ROAD (Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna), następnie z Unią Demokratyczną, Unią Wolności i z Partią Demokratyczną - demokraci.pl, poseł Parlamentu Europejskiego, minister spraw zagranicznych w latach 1997-2000, autor licznych prac naukowych, w tym - "Litość i szubienica: dzieje nędzy i miłosierdzia", "Szansa i zagrożenie. Polityka i dyplomacja w rodzinnej Europie". Zmarł 13 lipca 2008 r.

Urodził się Ryszard Kapuściński, reportażysta, dziennikarz, publicysta, poeta i fotograf, zwany "cesarzem reportażu", autor książek: "Wojna futbolowa", "Cesarz", "Imperium", "Heban", "Podróże z Herodotem", "Lapidarium", „Szachinszach”, „Ten inny”. Był korespondentem zagranicznym PAP w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji, gdzie dokumentował między innymi upadek cesarstwa w Etiopii oraz Iranie. Zmarł 23 stycznia 2007 roku.