kultura(strona 5/5)

W powstaniu warszawskim ucierpiały także zbiory sztuki. Od początku podejmowano jednak próby ratowania dóbr kultury z kolekcji publicznych i prywatnych. Podczas tych działań powstała niezwykła seria zdjęć dokumentujących m.in. zniszczenia stołecznej Starówki.

- Oczywiście, boję się Rosji. Boję się psiarni, władzy rosyjskiej się boję. Bo ona jest nieobliczalna i może wszystko. Warto zobaczyć Rosję, ale dobrze jest też obejrzeć sobie kraje postsowieckie i Chiny. Bo co my tak naprawdę wiemy o komunizmie w porównaniu z Chińczykami? Moich pierwszych 30 lat życia to był komunizm. Ludzki eksperyment na kosmiczną skalę. Co tutaj się naprawdę wydarzyło? Prześladuje mnie to i fascynuje - mówi Andrzej Stasiuk Wirtualnej Polsce. W drugiej części rozmowy pisarz opowiada m.in. o swoich podróżach na Wschód, nudnym Zachodzie, różnicach między komunizmem a kapitalizmem i potencjale bojowym szczupłych hipsterów z Placu Zbawiciela oraz wyjaśnia, w czym polscy biskupi przypominają mu aparatczyków z KC PZPR.

- Oczywiście, ta Polska prowincjonalna jest potworna. Głupia, ciemna, zacofana. Polak składa się z nienawiści i pogardy. Gardzi wiochą, gardzi innym, gardzi sobą i stąd takie pokłady dumy w nim. Ale ta Polska B i C potrafi być piękna, mądra i wstrząsająco prawdziwa w porównaniu z Polską A. Nie mam innej Polski – mówi Andrzej Stasiuk w rozmowie z WP. Wybitny pisarz opowiada o tym, że Polacy nawet na Marsie urządziliby sobie jakieś powstanie i tworzyli partie polityczne, że jest dumny z Polski, nawet, gdy wiedzie nas ku zgubie niczym kobieta fatalna oraz tłumaczy dlaczego nazwał jedną ze swoich owiec „Smoleńsk”.

Znam wielu ludzi, którzy są ofiarami wynikającymi z okoliczności, ale znam również przestępców, których życie ułożyło się tak, że stali się zbrodniarzami. Nie mają żadnych cech szczególnych. Takich cech nie mają także seryjni mordercy. To jest coś, co mnie najbardziej w nich przeraża - oni po prostu żyją wśród nas - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską Jorn Lier Horst, były szef wydziału śledczego, który stał się jednym z najbardziej poczytnych skandynawskich pisarzy kryminalnych. W Polsce ukazała się właśnie jego książka "Psy gończe". Horst dodaje, że "Polacy, których zna, to przestępcy". - Większość z nich siedzi w więzieniu i to ja spowodowałem, że się tam znaleźli - komentuje.

Nigdy nie pomyślałem o tym, że kraj, który udziela gwarancji, może je łamać. Dzisiaj, w XXI wieku. Mieliśmy do czynienia z czymś podobnym, kiedy wszystkie gwarancje, pakty były łamane przez Hitlera. Wszystkie porozumienia były łamane również przez Stalina. Ale przez myśl mi nie przyszło, że to może się powtórzyć - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską Jerzy Hoffman. Reżyser w 2007 roku z rozmachem zrealizował na Ukrainie film dokumentalny "Ukraina. Narodziny narodu". Nie spodziewał się jednak takiego rozwoju wydarzeń, jaki ma miejsce teraz.