historia(strona 66/100)

Włodzimierz Krzyżanowski nie jest znaną postacią w Polsce, ale w Stanach Zjednoczonych zalicza się go do bohaterów narodowych. Waleczny szlachcic spod Poznania zapisał się bowiem w historii USA tak wielkimi literami, jak Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski - pisze Michał Staniul w artykule dla WP.PL.

Czy wiecie Państwo jak demokratyczne władze obecnej Polski zareagują na śmierć gen. Wojciecha Jaruzelskiego? Czy będzie miał pogrzeb państwowy, jaki przysługuje byłemu prezydentowi Rzeczpospolitej i z wszystkimi honorami zostanie pochowany w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach? A może jednak będzie miał pogrzeb całkowicie prywatny, którego organizacją zajmą się jego liczni przecież zwolennicy? - pyta w prof. Antoni Dudek w artykule dla WP.PL.

Gen. Wojciech Jaruzelski niezmiennie bronił decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego. Twierdził, że uchronił on Polskę od chaosu gospodarczego, bratobójczej walki i sowieckiej interwencji zbrojnej, która byłaby konsekwencją procesu rozkładu państwa i destabilizacji regionu.

Zmarł Cyprian Kamil Norwid, poeta, pisarz, artysta plastyk, uważany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych. Autor poematów, nowel, dramatów: "Wanda", "Słodycz", "Za kulisami", "Pierścień wielkiej damy", "Kleopatra i Cezar", prozy: "Czarne kwiaty", "Białe kwiaty", "Milczenie". Do najważniejszych utworów poety należą wiersze "Bema pamięci żałobny rapsod", "Fortepian Chopina", "Vade-mecum". Za życia niedoceniany, odkryty w okresie Młodej Polski. Jego "Dzieła zebrane", wydane przez Juliusza Gomulickiego, ukazały się dopiero w 1968 roku. Urodził się 24 września 1821 roku.

Sejm uchwalił ustawę o powszechnym obowiązku służby wojskowej.

ZSRR i Stany Zjednoczone podpisały układ SALT I ograniczający arsenały jądrowe obu państw. Był to pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych. Podpisanie dokumentu poprzedziły dwustronne rokowania prowadzone w latach 1969-1972.

Bitwa pod Ostrołęką, jedna z największych bitew powstania listopadowego. Polskie wojska dowodzone przez generała Jana Skrzyneckiego poniosły klęskę, walcząc z armią rosyjską dowodzoną przez feldmarszłka Iwana Dybicza.

Zmarł książę Mieszko I, książę Polan z dynastii Piastów, sprawujący władzę od około 960 roku, uważany za twórcę państwowości polskiej. Poprzez przyjęcie chrztu w 966 roku oraz ślub z księżniczką czeską Dobrawą włączył państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej.

Wykonano egzekucję na skazanym na śmierć rotmistrzu Witoldzie Pileckim. Był żołnierzem podziemia, organizatorem ruchu oporu w obozie Auschwitz-Birkenau, współautorem "raportu oświęcimskiego", uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Aresztowany w 1947 roku przez Urząd Bezpieczeństwa i oskarżony o pełnienie funkcji "szefa wywiadu Andersa na Polskę.

Michaił Gorbaczow został wybrany przez zgromadzenie Deputowanych Ludowych na przewodniczącego Rady Najwyższej ZSRR.

Zmarł Mikołaj Kopernik, kanonik kapituły warmińskiej, astronom, matematyk, lekarz. Był twórcą heliocentrycznej teorii budowy świata, która uważana jest za najważniejszą rewolucję naukową w dziejach ludzkości od czasów starożytnych. Jest często nazywana "przewrotem kopernikańskim". Autor pracy "O obrotach sfer niebieskich" wydanej w 1543 roku w Norymberdze. Urodził się 19 lutego 1473 r.

Przesłanie przez amerykańskiego wynalazcę Samuela Morse’a pierwszej wiadomości za pomocą telegrafu z siedziby Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych na Kapitolu do Baltimore.

Sam o sobie mówił, że służył przede wszystkim Polsce. PRL-owskie sądy dla szpiegów nie miały jednak litości. Płk Ryszard Kukliński, który od lat 70. przekazywał Amerykanom tajne dokumenty bloku wschodniego, dokładnie 30 lat temu został zaocznie skazany na karę śmierci.

Była to ostatnia masowa wywózka Polaków na Wschód w czasie drugiej wojny światowej. 73 lata temu, w nocy z 21 na 22 maja 1941 roku rozpoczęła się czwarta deportacja polskich obywateli do Związku Radzieckiego.

Kiedy 4 sierpnia 1914 roku wybuchła wojna, Niemcy chcieli zaskoczyć Brytyjczyków i Francuzów swoją tajną bronią - nietypowymi, pierwszymi na świecie bombowcami strategicznymi. Zeppeliny były prawdziwymi podniebnymi olbrzymami - miały długość od 150 do ponad 200 m (bojowy LZ-104 z 1917 roku mierzył aż 226,5 m). I chociaż poruszały się z prędkością do 125 km/h, to mogły wykonywać loty trwające nawet 24 godziny. Wypełniony gazem statek powietrzny ważył około 8 ton i mógł zabrać ponad tonę bomb. Ponadto był uzbrojony w cztery karabiny maszynowe.

Urodził się Richard Wagner, niemiecki kompozytor, poeta i teoretyk sztuki okresu romantyzmu. Twórca muzyki operowej osnutej na starogermańskich legendach i podaniach ludowych, między innymi: "Pierścień Nibelungów", "Złoto Renu", "Parsifal", "Tristan i Izolda". Obok oper w dorobku kompozytora znajdują się dzieła na chór i orkiestrę, pieśni, utwory fortepianowe oraz pisma teoretyczne. Jego twórczość wywarła znaczny wpływ na muzykę przełomu XIX i XX wieku. Zmarł 13 lutego 1983 r.

W Chinach doszło do jednego z najtragiczniejszych trzęsień ziemi, w wyniku którego zginęło około 200 tysięcy osób.

Elekcja Jana III Sobieskiego na króla Polski. Objął tron po zmarłym Michale Korybucie Wiśniowieckim. W 1683 roku rozgromił Turków pod Wiedniem. Zreformował wojska Rzeczpospolitej, zasłynął jako mecenas kultury, zgromadził dużą bibliotekę, zbudował pałac w Wilanowie.

Urodził się Andriej Sacharow, fizyk i obrońca praw człowieka, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1975 roku. Sacharow był na początku lat 60. współtwórcą radzieckiej bomby wodorowej i zarazem przeciwnikiem korzystania z tej broni. Za wystąpienia przeciwko polityce radzieckiej pozbawiony godności i tytułów naukowych, zesłany w 1980 roku do Gorki, powrócił do Moskwy w 1986 roku po śmierci Breżniewa. W 1988 roku Parlament Europejski ustanowił Nagrodę Sacharowa jako wyróżnienie dla osób zasłużonych w walce na rzecz praw człowieka i wolności. Zmarł 14 grudnia 1989 roku.