armia czerwona(strona 2/3)

• 21 sierpnia 1944 r. 600 żołnierzy Armii Czerwonej zaatakowało 70-osobowy oddział AK
• Miesiąc wcześniej Sowieci i Polacy z AK wspólnie zdobyli Wilno
• Mimo niemal dziewięciokrotnej przewagi czerwonoarmistów, żołnierze AK nie wycofali się
• Obroną wsi Surkonty dowodził mjr Maciej Kalankiewicz "Kotwicz", który miesiąc wcześniej stracił rękę w walce z Niemcami
• Gdy Armia Czerwona atakowała AK w Surkontach, powstańcy warszawscy czekali na pomoc Sowietów

Inwazja sowiecka uruchomiła masowy bunt na ziemiach wschodnich. Białorusini, Ukraińcy, Żydzi i polscy komuniści witali bolszewików kwiatami. Zdezorientowane Wojsko Polskie było atakowane przez obywateli własnego kraju. W skrajnych przypadkach dochodziło nawet walk i palenia wsi, w których ostrzeliwano Polaków. Szybko okazało się, że mniejszości narodowe wschodniej RP popełniły dramatyczny błąd. Ukraińców, Białorusinów i Żydów wywieziono na wschód w tych samych bydlęcych wagonach, co znienawidzonych Polaków.

W ciągu dwóch dni od rozpoczęcia Operacji Uran, milion żołnierzy Armii Czerwonej przerwał niemieckie linie i okrążył wojska Hitlera oblegające Stalingrad. Niemcy stracili główne linie zaopatrzenia, szybko zaczęło im brakować jedzenia, paliwa i amunicji.

- Wszyscy chcieliśmy trafić na front - wspomina Ludwig Bauer, który jako 18-latek wstąpił do niemieckiej armii. Dostał się do wojsk pancernych. Na początku 1941 roku wraz z tysiącami innych czołgistów wysłano go na wschód, gdzie III Rzesza przygotowała potężną ofensywę. Za wyjątkową odwagę w największych pancernych bitwach uhonorowano go Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego - jednym z najwyższych odznaczeń III Rzeszy.

W latach 1943-1968 przez Wojsko Polskie przewinęło się około 21 tys. oficerów radzieckich, w tym 153 generałów. Najbardziej znany z nich - Konstanty Rokossowski był ministrem, posłem, wicepremierem i marszałkiem Polski. Odchodząc, zdążyli niestety wydać rozkazy, które przyczyniły się do śmierci 57 osób podczas tzw. wydarzeń poznańskich. Decyzję o użyciu wojska przeciw demonstrantom podjęło Biuro Polityczne KC PZPR, przychylając się do propozycji ministra Rokossowskiego. Wykonawcą zadania był najważniejszy z oddelegowanych do Polski radzieckich generałów - dowódca wojsk lądowych Stanisław Gilarowicz Popławski.

- We wrześniu 1939 roku wielu mieszkających w Polsce Niemców z radością i zachwytem witało wkraczające zwycięsko do polskich miast jednostki Wehrmachtu. Oto miał spełnić się sen o Tysiącletniej Rzeszy, rozciągającej swoje władztwo na całą Europę Wschodnią. Kilka lat później, wojska niemieckie przemieszczały się już w przeciwnym kierunku, ścigane przez Armię Czerwoną. Ci sami Niemcy, którzy wcześniej z radością fetowali zwycięską armię Trzeciej Rzeszy, teraz z przerażeniem obserwowali wycofujące się kolumny, które pozostawiały ich na pastwę sowieckiej nienawiści - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP. - Każde miasteczko i każda wieś jest osobnym obozem koncentracyjnym dla Niemców - wspominała jedna z Niemek.

Bito się z fanatyzmem o każdą ulicę, każdy budynek i każde mieszkanie. Twierdza Wrocław (Festung Breslau) broniła się przez prawie trzy miesiące - najdłużej ze wszystkich miast III Rzeszy. - Niemcy stawiali niebywale zacięty opór. Duża część obrońców pochodziła bowiem z miasta. Walczyli nie za Führera i Rzeszę, ale za swoje domy i rodziny. Matki, żony i siostry, które chcieli uchronić przed gwałtami zdobywców - mówi brytyjski historyk Richard Hargreaves.

Rok 1945 dla wielu moich rozmówców był czasem chaosu, przesiedleń i walki o przetrwanie. Powrót do życia bywał bardzo bolesny, niektórzy nie chcą o tym mówić – mówi Magdalena Grzebałkowska. Na próżno szukać w jej nowej książce historii czarno-białych. Dowodem na to jest m.in. żydowski dom dziecka w Otwocku czy historia Polki, pani Łucji Bagińskiej, która cudem przeżyła katastrofę okrętu „Wilhelm Gustloff”, ale straciła półtorarocznego syna. List otrzymany po latach wywrócił jej życie do góry nogami.

Przeżyła najazd służących Hitlerowi Kałmuków, rzeź UPA i dwukrotnie przejście Armii Czerwonej. Jednak największa krzywda spotkała ją ze strony Polaków, już po zakończeniu wojny. - Kiedy Kałmucy dotarli do Brzyskiej Woli, ojciec Krysi zamknął córkę wraz z jej koleżanką na strychu, a wejście pozabijał deskami. Trzy dni przesiedziały tam ukryte. A przez ten czas słyszały dochodzący ze wsi jeden wielki krzyk rozpaczy i pisk gwałconych dziewcząt - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

Strona rosyjska zgodziła się na ekshumację szczątków żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych pod pomnikiem w centrum Nowego Sącza oraz w ośmiu innych miejscach na terenie Małopolski - poinformował Adam Siwek z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Przecież to jest nieprawda. Nazwa frontu nie ma nic wspólnego z jego składem narodowościowym - mówi w rozmowie z WP prof. Wojciech Materski, historyk i politolog zasiadający Polsko-Rosyjskiej Grupie do Spraw Trudnych. Odnosi się w ten sposób do słów Grzegorza Schetyny, który stwierdził, że obóz koncentracyjny Auschwitz został wyzwolony przez żołnierzy ukraińskich. Profesor zaznacza, że błąd ten został celowo wykorzystany przez Moskwę. - Minister dostarczył pretekst, więc w nas walą - wyjaśnia.

Mimo dysproporcji sił, Finlandia skutecznie broniła się przed agresją Sowietów. Armia Czerwona poniosła w czasie konfliktu wielokrotnie większe straty w ludziach niż wojsko fińskie, Finowie zniszczyli również ogromną ilość sowieckich czołgów i samolotów. - Najsłynniejszym fińskim strzelcem wyborowym był kapral Simo Häyhä. Przypisuje mu się 505 wrogów zabitych z karabinu snajperskiego oraz około 200 zastrzelonych walce na krótki dystans, z pistoletu lub pistoletu maszynowego. W ostatnich dniach wojny został ciężko ranny w twarz. Na pytanie zadane mu w przeprowadzonym po wojnie wywiadzie: "co pan czuł, strzelając do Rosjan?", odpowiedział krótko: "odrzut karabinu" - pisze dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla WP.

Wojska Armii Czerwonej wkroczyły do Budapesztu. Początek drugiej fazy powstania węgierskiego - regularnych walk z oddziałami sowieckimi. Trwały do połowy listopada 1956 roku. Do końca roku dochodziło do mniejszych starć oraz strajków w zakładach pracy na terenie całego kraju.

Armia Czerwona zatrzymała ofensywę niemiecką pod Moskwą.

Najwłaściwszym sposobem upamiętnienia pochowanych na Cmentarzu Rakowickim żołnierzy Armii Czerwonej, zmarłych w obozie w Dąbiu, byłoby wzniesienie krzyża prawosławnego - uważa Polskie Towarzystwo Historyczne.

Armia Czerwona po przełamaniu obrony oddziałów polskich zajęła Grodno.

Oddziały Armii Czerwonej po dwudniowych walkach zajęły Wilno. Starty po stronie polskiej są nieznane, natomiast po stronie rosyjskiej według oficjalnego raportu, zginęło 13 żołnierzy rosyjskich, a 24 zostało rannych.

17 września 1939 roku, zgodnie z tajnym protokołem Paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona przekroczyła granice naszego kraju, a Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji z Polską, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Na okupowanych ziemiach polskich Sowieci objęli represjami, według różnych szacunków, od półtora do dwóch milionów Polaków.

17 września 1939 roku, zgodnie z tajnym protokołem Paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona przekroczyła granice naszego kraju, a Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji z Polską, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Na okupowanych ziemiach polskich Sowieci objęli represjami, według różnych szacunków, od półtora do dwóch milionów Polaków.