warszawa(strona 5/6)

Termin "ludobójstwo", którego autorem jest polski prawnik Rafał Lemkin, historycy odnoszą na ogół do zagłady Ormian w Turcji w 1915 r., Holokaustu Żydów oraz zagłady Polaków, dokonanej przez UPA na Kresach Wschodnich. Jak pisze dla Wirtualnej Polski ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, mało kto zdaje sobie sprawę, że terminem tym trzeba objąć także wydarzenia, które 70 lat temu, w pierwszych dniach sierpnia 1944 r. miały miejsce w sercu Polski, w zachodniej dzielnicy Warszawy, robotniczej Woli.

Czasami głowię się, jak to wszystko mogło się wydarzyć. Człowiek stał się maszynką do zabijania. Ale tak jest na wojnie, zanikają wszelkie ludzkie odruchy. Liczy się tylko walka, wykonywanie rozkazów, chęć zemsty. Nie myśli się o niczym innym. Nie życzę żadnemu pokoleniu, by musiało borykać się z dylematami, z którymi my mierzyliśmy się siedemdziesiąt lat temu - mówi w wywiadzie dla Wirtualnej Polski gen. Zbigniew Ścibor-Rylski, "Motyl", lotnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, prezes Związku Powstańców Warszawskich.

1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie - największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

Szczątki kilku osób, prawdopodobnie zamordowanych przez komunistów, odnaleźli eksperci z IPN na warszawskim cmentarzu przy Wałbrzyskiej. Instytut Pamięci Narodowej 30 czerwca rozpoczął tam poszukiwania ofiar komunistycznego terroru, grzebanych w bezimiennych mogiłach w latach 1945-48.

Pierwszy na ziemiach polskich pociąg pasażerski wyjechał z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, otwierając warszawsko-wiedeńską komunikację kolejową.

W Warszawie, po upadku powstania listopadowego, z rozkazu cara Mikołaja I, rozpoczęto budowę cytadeli, której celem była kontrola nad miastem, będącym ośrodkiem polskiego ruchu niepodległościowego. Cytadela pełniła także rolę więzienia - X Pawilon oraz miejsca straceń działaczy narodowych i rewolucjonistów. Budowę zakończono w maju 1834 roku.

Nieformalne przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy - Zygmunt III Waza opuścił wraz z rodziną Wawel.

6 godzin oryginalnych kronik z Powstania Warszawskiego, 1440 godzin koloryzacji, 112.000 wybranych klatek, 648.000 minut rekonstrukcji, 22.971.520 megabajtów danych - to tylko niektóre liczby pozwalające uświadomić sobie, choćby częściowo, ogromny nakład pracy i środków włożonych w realizację projektu „Powstanie Warszawskie”. Pierwszy na świecie dramat wojenny non-fiction wejdzie na ekrany kin 9 maja 2014 roku. Zobacz oficjalny zwiastun tego niezwykłego filmu.

Przedstawiciele sejmu, senatu, prezydenta, rządu, władz stolicy złożyli wieńce przed Pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego upamiętniając żydowskich powstańców z 1943 roku. Wolontariusze rozdawali papierowe żółte kwiaty - symbol pamięci o powstaniu w getcie.

Dziś mija 71 lat od wybuchu powstania w getcie warszawskim. Walki rozpoczęły się 19 kwietnia. Zakończyły w połowie maja 1943 roku. Było to pierwsze miejskie powstanie w okupowanej wówczas Europie. W zachowanym raporcie nt. likwidacji getta, autorstwa gen. SS Jurgena Stroopa, czytamy m.in.: "Stawiany przez bandytów opór mógł zostać złamany tylko przez (...) niezmordowaną, trwającą dzień i noc akcję bojową (...). Ludność aryjską poinformowano, że kto świadomie udzieli schronienia Żydowi będzie ukarany śmiercią".

W Warszawie rozpoczął obrady sejm rozbiorowy, zwołany na żądanie zaborców w celu zalegalizowania podziału ziem polskich - 30 września 1773 roku ratyfikował traktaty rozbiorowe.

Na Rynku Starego Miasta w Warszawie spalono na stosie Kazimierza Łyszczyńskiego, autora traktatu "O nieistnieniu Boga", patrona polskich wolnomyślicieli.

Rozpoczęła się przeprowadzka dworu Zygmunta III Wazy z Krakowa do Warszawy, która trwała 15 lat.

Samolot Polskich Linii Lotniczych IŁ-62 "Mikołaj Kopernik", lecący z Nowego Jorku do Warszawy, rozbił się o godzinie 11:15 w pobliżu Okęcia pod Warszawą. W katastrofie zginęło 87 osób, w tym 77 pasażerów i 10 członków załogi. Wśród ofiar była piosenkarka Anna Jantar.

W Warszawie otwarto Ogród Zoologiczny. Początkowo na obszarze 12 hektarów mieszkało jedynie około 500 zwierząt, z czego około 75 proc. stanowiły ptaki, a resztę - ssaki. Obecnie warszawskie ZOO ma powierzchnię 32 hektarów. Żyje tam ponad 3,5 tysiąca zwierząt, przedstawicieli ponad 550 gatunków. Od ponad 20 lat warszawski Ogród Zoologiczny wraz z Parkiem Praskim jest wpisany do rejestru zabytków.

3 stycznia 1945 roku, Krajowa Rada Narodowa, będąca reprezentacją komunistycznych władz na ziemiach II RP okupowanych przez Niemcy, ogłasza decyzję o odbudowie Warszawy (Armia Czerwona wkroczyła do miasta 17 stycznia). 14 lutego powołano Biuro Odbudowy Stolicy, które miało koordynować rekonstrukcję zniszczonego w 85 proc. miasta (raport sporządzony w 2004 roku na zlecenie prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego wycenia straty na 45,3 mld dolarów). Jedyna na świecie tak duża odbudowa miasta miała zjednoczyć społeczeństwo wokół nowej władzy. Ceną było wywłaszczenie dotychczasowych właścicieli nieruchomości (dekretem Bieruta z 26 października 1945 roku) oraz przeobrażenie przedwojennego charakteru stolicy. Odbudowane Stare Miasto zostało wpisane w 1980 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Podczas podchodzenia do lądowania rozbił się samolot Vickers Viscount 804 należący do Polskich Linii Lotniczych LOT. Katastrofa miała miejsce w okolicach lotniska Okęcie. Samolot wracał z Brukseli. W katastrofie zginęły 33 osoby. Oficjalnie podane przyczyny wypadku to błędy załogi oraz nieodpowiedni system przygotowania załogi do lotu i kierowania działalnością lotniczą.

Przed Belwederem w 32. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego demonstrowały osoby skupione wokół Konfederacji Polski Niepodległej - Obóz Patriotyczny. Demonstranci domagali się od prezydenta Bronisława Komorowskiego rozliczenia osób odpowiedzialnych za stan wojenny. - Mamy przygotowaną petycję do prezydenta. Apeluję do jego honoru. W końcu musimy doczekać się sprawiedliwości w Polsce - mówił jeden ze zgromadzonych.

28 września jest datą podwójnie symboliczną - tego dnia w 1939 roku skapitulowała Warszawa, a w Moskwie Ribbentrop z Mołotowem podpisali kolejny traktat sowiecko-niemiecki "o granicy i przyjaźni", który de facto był IV rozbiorem Polski.