warszawa(strona 4/6)

- To była późna miłość, a takie są podobno najtrwalsze. I nie była to miłość od pierwszego wejrzenia, bo te zazwyczaj nie trwają długo. Jestem z pokolenia, które poznało Davida Bowiego w końcówce PRL - gdzieś w tle w jakimś radiu mogłem usłyszeć „Let’s Dance”, czasami mignął mi przed oczami fragment klipu „China Girl” w czarno-białej telewizji. I chyba najczęściej widziałem go wtedy, jak śpiewał w duecie z Tiną Turner. Grzecznie, szarmancko. Oboje uśmiechnięci. Nie można go było wtedy pokochać, bo najwspanialszy Bowie był albo wcześniej, albo później - pisze Krzysztof Jurowski w osobistym wspomnieniu zmarłego w niedzielę Davida Bowiego.

• W 1985 r. budowle ochronne na wypadek wojny mogły pomieścić 5,1 proc. ludności
• Kilkudziesięciu Polaków miało żyć w schronach jeszcze w czasie pokoju - proponował szef obrony cywilnej
• Ocaleni mieli odtworzyć naród po wojnie atomowej

Z każdym można rozmawiać i zasiąść przy stole, ale nie z tym, kto od początku otwarcie mówi, że nie chce nas widzieć przy stole, tylko na szubienicy. A to milionom Polaków i Polek znów powiedział w środę marsz niepodległości. I naprawdę nie ma znaczenia, że przy okazji nie rozbił żadnej witryny i wyjątkowo nie spalił wozu transmisyjnego żadnej telewizji - pisze Jakub Majmurek dla Wirtualnej Polski.

Praga to też stolica, choć przed wojną wybierając się na lewą stronę Wisły mówiliśmy „jadę do miasta”. Zawsze doskonale się czułem w tej dzielnicy - mówi WP Paweł Elsztein. Dziennikarz, fotograf, rodowity prażanin od 93 lat mieszka na ulicy Małej, znanej z „Pianisty” Polańskiego czy „Korczaka” Wajdy. Jest autorem niezwykłych wspomnień „Moja Praga, moja Warszawa”. Opowiada m.in. o ostatnim spotkaniu z Żydami z Pragi po tym, gdy w Niemczech wyzwolili go amerykańscy żołnierze. Poleca też przepis, jak w dobrym humorze przekroczyć dziewięćdziesiątkę.

Stałam na krawędzi wykopanego rowu i wraz z kilkunastoma innymi osobami czekałam na strzały. Jakimś cudem nie padły. Ktoś podszedł do dowódcy, coś mu szepnął i zostaliśmy uratowani. Tych kilkudziesięciu sekund nigdy jednak nie zapomnę. Można powiedzieć, że przeżyłam własną śmierć - mówi Westyna Gójska, która jako 19-latka wzięła udział w powstaniu warszawskim.

1 sierpnia 1944 r. na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora" w Warszawie wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

Do zagrody wjechał niemiecki samochód pancerny, a zanim wpadli uzbrojeni po zęby esesmani. Wtedy żołnierze węgierscy wyszli z kwater i oddzielili kordonem polskich jeńców. Niektórzy profilaktycznie zabrali ze sobą karabiny. Niemcy bardzo gardłowali i żądali wydania im jeńców. Węgrzy odmawiali i twierdzili, że jeńcy - polscy partyzanci, należą do nich. Obie strony zaczęły się wzajemnie przekrzykiwać, o mało nie skacząc sobie do gardeł. Ale kiedy Węgrzy mocniej chwycili za broń i wycelowali w esesmanów lufy karabinów, Niemcy w końcu zrozumieli, iż nic tutaj nie wskórają. Rzucili jeszcze parę obelg w stronę swoich sprzymierzeńców znad Balatonu, zabrali się i odjechali - pisze o węgierskim "sojuszu" w czasie Powstania Warszawskiego Szymon Nowak w artykule dla WP.

W powstaniu warszawskim ucierpiały także zbiory sztuki. Od początku podejmowano jednak próby ratowania dóbr kultury z kolekcji publicznych i prywatnych. Podczas tych działań powstała niezwykła seria zdjęć dokumentujących m.in. zniszczenia stołecznej Starówki.

Po wybuchu wojny pieniądze z państwowych kas zostały rozdysponowane między urzędników, którzy mieli je ukryć. Jeden z takich skarbów został zakopany na terenie, na który później wkroczyła Armia Czerwona. - Po kilku godzinach marszu ekipa, która miała odkopać skarb została zatrzymana przez sowiecki patrol. Podając się za uciekinierów wojennych, trafili do obozu dla takich jak oni "bieżeńców". Według słów jednego z radzieckich żołnierzy wyższej rangi, mieli dwie możliwości: albo zostać wyrzuconym na teren okupacji niemieckiej, albo trafić w głąb Związku Sowieckiego - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

Nie o to chodziło kto, co zrobił, ale kogo trzeba wykończyć - mówi w rozmowie z WP mjr Waldemar Nowakowski, ps. Gacek, były żołnierz AK, powstaniec warszawski. Stalinowscy oprawcy bili bez opamiętania. - Te tortury urągały człowieczeństwu - mówi w rozmowie z WP Witalis Skorupka ps. Orzeł, były żołnierz Kedywu.

Bombardowana przez Luftwaffe, ostrzeliwana przez artylerię, atakowana przez pancerne dywizje Wehrmachtu stolica Polski broniła się cztery tygodnie. Symbolem bohaterskiej walki stał się prezydent Stefan Starzyński. 28 września mija 75 lat od kapitulacji Warszawy.

Bombardowana przez Luftwaffe, ostrzeliwana przez artylerię, atakowana przez pancerne dywizje Wehrmachtu stolica Polski broniła się cztery tygodnie. Symbolem bohaterskiej walki stał się prezydent Stefan Starzyński. 28 września mija 75 lat od kapitulacji Warszawy.