historia(strona 89/100)

W Paryżu otwarto konferencję pokojową z udziałem 27 państw uczestniczących w wojnie z Niemcami. Konferencji przewodniczył premier Francji Georges Clemenceau. Na czele delegacji reprezentującej Polskę stanęli Roman Dmowski i Ignacy Paderewski. Zakończyła się 21 stycznia 1920 roku.

W 1941 roku III Rzesza zmobilizowała swoich najlepszych zawodników na konkurs skoków narciarskich rozgrywany ze Szwajcarami. Pozwolono oddać skok również Janowi Kuli, 19-letniemu polskiemu żołnierzowi z obozu internowania, odzyskującemu sprawność po ciężkiej ranie nogi. Niemcy byli wściekli, gdy okazało się, że Polak nie tylko pokonał ich mistrza, ale też pobił rekord skoczni o trzy metry. Gdy Kula spotkał swojego oponenta Josefa Bradla na konkursie rozgrywanym 21 lat później, pobił go już nie tylko na skoczni. Różnica poglądów na temat wojny spowodowała, że Niemiec dostał po twarzy.

17 stycznia 1945 roku, do Warszawy weszły wojska radzieckie i oddziały 1. Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy. Dwa dni później, 19 stycznia, wojska polskie i sowieckie wzięły udział w defiladzie na gruzach stolicy. W lewobrzeżnej Warszawie zburzonych było 85 proc. budynków. Nie było mostów, infrastruktury technicznej, budynków użyteczności publicznej, a także wielu zabytków. Ruiny były naszpikowane minami. Miasto sprawiało wrażenie wyludnionego, jednak w zburzonych domach ukrywało się około tysiąca osób, nazwanych "warszawskimi robinsonami".

Wojska sprzymierzone rozpoczęły natarcie na wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Zakończyło się ono 18 maja zdobyciem wzgórza przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa.

Czerwoni Khmerzy w ciągu czterech lat rządów zabili ok. 21 proc. ludności swojego kraju. Ludzie ginęli nawet za samo posiadanie okularów. Wielu z nich zakatowano w okrutny sposób. Jednym ze sprawców ludobójstwa był Kaing Khek Iev, znany pod pseudonimem Duch - psychopatyczny matematyk, który urządził katownię w szkole średniej. W zachowanych dokumentach znajdują się precyzyjne zapisy nieludzkich eksperymentów, przeprowadzanych na więźniach: "17-letnia dziewczyna. Zatłuczona na śmierć, wrzucona do wody od 7.55 wieczorem, o 9.20 rano jej ciało zaczęło wypływać na powierzchnię, wypłynęła o 11 przed południem".

Mija 45 lat od tragicznej śmierci Jana Palacha. Student filozofii podpalił się benzyną przed gmachem Muzeum Narodowego w Pradze, protestując przeciwko okupacji ówczesnej Czechosłowacji przez wojska Układu Warszawskiego.

Iwan IV Groźny jako pierwszy władca rosyjski przyjął tytuł cara.

Sojuz-4 i Sojuz-5 dokonują pierwszego w kosmosie połączenia dwóch statków załogowych. Dwaj kosmonauci - Jewgienij Chrunow i Aleksiej Jelisiejew - przechodzą z jednego statku.

Gdyby w 1910 roku istniały serwisy plotkarskie, wiadomość o romansie noblistki Marii Skłodowskie-Curie z żonatym Paulem Langevinem, ojcem 4 dzieci, na długo przykułaby ich uwagę. Tak samo było ponad sto lat temu, kiedy prasa we Francji, USA, Szwecji i Wielkiej Brytanii długo karmiła się tym tematem, a członkowie Komitetu Noblowskiego zastanawiali się, jak zniechęcić Marię Skłodowską-Curie do przyjazdu do Sztokholmu w celu odebrania drugiego Nobla. Tłum krzyczał pod jej domem: "Precz z cudzoziemką!", a dziennikarze pojedynkowali się o jej dobre imię.

W NRD więźniowie odbywający kary pozbawienia wolności byli zmuszani do oddawania krwi, którą następnie za dewizy sprzedawano na Zachodzie - podała niemiecka telewizja publiczna ARD.

Wprowadzono jedną walutę - markę polską - na obszarze całej II RP. Obowiązywała do 1924 roku.

Została zamordowana Róża Luksemburg, polska i niemiecka działaczka robotnicza, pochodzenia żydowskiego, członek partii Proletariat, współzałożycielka partii Socjaldemokracja Królestwa Polskiego, uczestniczka rewolucji 1905 roku w Warszawie i Sankt Petersburgu. Współzałożycielka Komunistycznej Partii Niemiec w 1918 roku, autorka prac teoretycznych - „Kryzys socjaldemokracji”, „Wstęp do ekonomii politycznej”. Urodziła się 5 marca 1871 roku.

Należący do NSDAP Niemiec Franz Tham, osiedlił się w Krakowie w grudniu 1942 roku. Gdy w sierpniu 1943 roku wpadł w ręce niemieckiej policji, miał na koncie 32 zabójstwa. W to co zrobił z ofiarami, nie mogli uwierzyć nawet znający doskonale okrucieństwa wojny niemieccy policjanci. Tham ćwiartował ofiary i sprzedawał ich mięso. Dodawał je również do wędlin, które wysyłał do Rzeszy. Sam jadł smażone ludzkie wątroby, a smalcem z przetopionego ludzkiego tłuszczu smarował chleb. W zbrodni pomagała mu polska prostytutka Anna Motak. Inni Niemcy zamieszani w sprawę zdołali uciec. Nie wiadomo, czy kiedykolwiek zostali osądzeni.

Mit o lekkomyślnych polskich ułanach stworzył włoski korespondent Indro Montanelli. W dobrej wierze, chcąc pokazać polskie bohaterstwo. Ośmieszającą Polaków historię podchwyciła propaganda III Rzeszy, a po wojnie powielała ją również propaganda PRL. Wkład w utrwalanie tego mitu w świadomości Polaków miał m.in. Andrzej Wajda, który w 1959 r. nakręcił pamiętną scenę filmu "Lotna", przedstawiającą gwałtowną szarżę ułanów, załamującą się w zderzeniu z niemieckimi czołgami.

Uznawany za ojca radzieckiej kosmonautyki, konstruktor rakiet i urządzeń dla statków kosmicznych. Od połowy lat 50. XX wieku był głównym konstruktorem radzieckiego programu kosmicznego, odpowiedzialnym za jego największe sukcesy, w tym wystrzelenie satelity Sputnik i załogowego statku kosmicznego Wostok. Zginął podczas badań 14 stycznia 1966 roku.

Sejm Rzeczpospolitej powołał nowy rząd. Premierem został Jan Krzysztof Bielecki. Funkcję wicepremiera i ministra finansów objął Leszek Balcerowicz.

W Cumberland w USA rozbił się bombowiec B-52, przewożący na pokładzie dwie bomby atomowe. Bomby przetrwały katastrofę. Zginęły w niej 3 osoby, przeżyło 2 członków załogi.

Ogłoszono wyrok w procesie brzeskim przeciwko członkom opozycji parlamentarnej - "Centrolewowi". Proces trwał od 27 października 1931 roku. Uniewinniono jednego posła, pozostałych skazano na karę więzienia. Stanisław Dubois, Adam Ciołkosz, Adam Pragier i Józef Putek zostali skazani na 3 lata więzienia, Władysław Kiernik - 2,5 roku, Kazimierz Bagiński na 2 lata, Wincenty Witos - na 1,5 roku więzienia.

W nocy, 13 stycznia, w Wilnie od kul i pod gąsienicami czołgów stacjonujących tam wojsk radzieckich zginęło 14 osób, a kilkaset zostało rannych. Tej nocy tysiące osób zebrało się przy strategicznych obiektach - przy Sejmie, budynku Litewskiego Radia i Telewizji i Wieży Telewizyjnej - by nie dopuścić do ich zajęcia przez siły sowieckie. Wydarzenia te stanowiły decydujący zwrot w walce o niepodległość Litwy. Zapoczątkowały też rozpad ZSRR. Tego dnia Litwa obchodzi Dzień Bojowników o Wolność Litwy.

Synod w Troyes uprawomocnił powstanie zakonu Templariuszy, funkcjonującego od ok. 1118 roku. Działanie zakonu zawiesił papież Klemens V 3 kwietnia 1312 roku.