świat(strona 20/23)

Właściwie to nigdy nie odpowiedzieliśmy sobie na podstawowe pytanie: po co jesteśmy w Unii Europejskiej? Traktowaliśmy ją jako ostoję dobrobytu i stabilizacji, więc po prostu chcieliśmy się znaleźć w tym ekskluzywnym klubie. Nigdy nie mieliśmy jednak planu, w jaki sposób Unia ma realizować polskie interesy. Tak jak realizuje interesy Niemiec, Francji czy Holandii - pisze Mariusz Staniszewski, zastępca redaktora naczelnego "Wprost", w felietonie dla Wirtualnej Polski.

UE naprawdę się zepsuła i przestała zaspokajać potrzeby i aspiracje jej obywateli. Idzie w kierunku zdezorganizowanej dezintegracji, która zostawi Europę w sytuacji gorszej niż gdyby UE nigdy w ogóle nie powstała. Ale nie możemy się poddawać. Tak, UE jest ułomną konstrukcją. Po Brexicie, my wszyscy wierzący w wartości i zasady, które UE miała podtrzymywać, musimy się zjednoczyć, aby ją uratować poprzez całkowitą rekonstrukcję - pisze George Soros. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Kiedy Rio de Janeiro powierzono organizację olimpiady na rok 2016, wirusa Zika jeszcze nie było w Brazylii. Teraz, kiedy już zainwestowano miliardy dolarów w organizację igrzysk, stan Rio de Janeiro znajduje się na drugim miejscu pod względem liczby podejrzeń zakażeniem wirusem Zika. Czy powinniśmy więc opóźnić albo przenieść letnie igrzyska olimpijskie roku 2016? - pisze Peter Singer. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Rosja jest o tyle silniejsza, o ile Unia słabsza. Dziś jej znaczenie wzrosło skokowo, a nasze bezpieczeństwo skokowo zmalało. Nie dość, że mamy populistów u władzy, to populiści zagraniczni rozmontowują system bezpieczeństwa międzynarodowego wokół nas. W wyścigu między Rosją i UE na to, kto szybciej upadnie, Unia zdystansowała dziś Rosję i zbliża się do mety - pisze Sławomir Sierakowski dla WP.

Europa może dostać jeszcze jedną szansę. Brytyjczycy w ostatniej chwili zdają się zmieniać zdanie. Bardziej pod wpływem politycznego mordu niż argumentów przedstawianych w kampanii, ale wyrok może być odroczony. Pytanie tylko, czy eurokraci cokolwiek z tego wszystkiego zrozumieli? Czy w piątek przystąpią od nowa do realizowania swoich fantazji o superpaństwie i narodzie europejskim zrodzonym z seksualnej dywersyfikacji? Sądząc po przedreferendalnej kampanii czarnowidztwa i manipulowanych symulacji ekonomicznych, to jak dotąd niewiele zrozumieli. Ani przyczyn brytyjskiej secesji, ani tego, co może Europę uratować przed autentyczną katastrofą - pisze Tomasz Wróblewski, redaktor naczelny "Wprost", dla Wirtualnej Polski.

Jeśli Wielka Brytania z Unii wyjdzie, PiS-owską koncepcję szlag trafi, tyle że nie zyskają na tym polscy euroentuzjaści, ale Rosja, bo zamiast Międzymorza w naszym regionie zapanuje geopolityczna próżnia. W tej sprawie jedziemy z PiS-em na jednym wózku - nawet jeśli w sprawie Brexitu rząd ma rację z zupełnie niewłaściwych powodów - pisze Michał Sutowski na portalu Krytyki Politycznej.

Skłonność do autorytaryzmu zdaje się upowszechniać na całym świecie. Władimir Putin pomyślnie wykorzystał tradycje nacjonalistyczne, żeby zwiększyć swoje panowanie nad Rosją i najwyraźniej cieszy się wielką popularnością. Przewodzący coraz większej liczbie kluczowych komitetów wykonawczych, Xi Jinping uważany jest w Chinach za najsilniejszego lidera od czasów Mao Zedonga. Turecki prezydent Recep Tayyip Erdogan wymienił niedawno swojego premiera na takiego, który łatwiej poddaje się jego zapędom do koncentrowania władzy wykonawczej. Z kolei część komentatorów obawia się, że jeżeli Donald Trump zwycięży w wyborach prezydenckich w USA, może okazać się "amerykańskim Mussolinim" - pisze Joseph Nye. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Jeśli Rosja zaatakuje Bałtów, to nie zrobią tego "zielone ludziki", tylko nastąpi blitzkrieg z udziałem brygad pancernych. Opanują trzy kraje bałtyckie w 24 godziny, niewykluczone, że zajmą również Gotlandię i w ten sposób osiągną trwały access denial, czyli zablokują wstęp wojskom sojuszniczym w regionie bałtyckim. Szwedzi nic nie zrobią - Rosja zagrozi użyciem taktycznej broni nuklearnej i to zamknie sprawę. Na ćwiczeniach pod kryptonimem Zapad próbują tego od 2009 roku. Ewentualnie zrzucą na pokaz ze dwie bomby na środek Bałtyku, ale to wystarczy - mówi Marcel van Herpen, dyrektor holenderskiego think tanku Cicero Foundation, w wywiadzie udzielonym Krytyce Politycznej.

Czy jesteśmy świadkami ponownego nadejścia faszyzmu? Wielu ludzi zaczyna tak myśleć. Do faszystów porównywano już Donalda Trumpa, Władimira Putina i cały szereg różnych demagogów i prawicowych wichrzycieli w Europie. Ostatnia fala autorytarnego szału dotarła nawet do Filipin, gdzie prezydent-elekt Rodrigo "the Punisher" Duterte, obiecał wyrzucać podejrzanych przestępców do Zatoki Manilskiej - pisze Ian Buruma. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach w ramach współpracy z Project Syndicate.

Przez pięć miesięcy, gdy pętla nakładana przez EBC zaciskała się na naszych szyjach, odpieraliśmy żądania Niemiec i Międzynarodowego Funduszu Walutowego o kolejne cięcia budżetowe. W końcu kompletne zaprzestanie udzielania płynności greckim bankom w czerwcu 2015 roku wymusiło ich zamknięcie. Co gorsze, pozór niezależności EBC służy jako listek figowy dla intencji, które są nie tylko motywowane politycznie, ale są całkowicie sprzeczne z zasadami liberalnej demokracji - pisze Yanis Varoufakis, były minister finansów Grecji. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach w ramach współpracy z Project Syndicate.

Opowiadanie, że Wiadomości TVP są stronnicze, już powoli przestało mnie bawić. Ile można analizować jeden program i pokazywać, że zaciemnia fakty, pomija ważne informacji. No cóż. Pewnie można i trzeba to robić w nieskończoność, bo to nieskończony skandal - pisze Agnieszka Wiśniewska na portalu Krytyki Politycznej.

Jeszcze nie zdążyliśmy zapomnieć o horrorze wywołanym epidemią wirusa Ebola w zachodniej Afryce, a nowym globalnym zagrożeniem dla zdrowia stał się wirus Zika, zajmując badaczy i lekarzy w Ameryce Południowej, Ameryce Środkowej i na Karaibach. Tymczasem jeszcze większe spustoszenie sieje inna choroba wirusowa: żółta febra - pisze Melvin Sanicas. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w WP Opiniach, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Przez Unię Europejską przetacza się fala eurosceptycyzmu. Trend jest wyraźny we wszystkich państwach z wyjątkiem Polski. Polacy niezmiennie od lat są liderem w pozytywnych ocenach UE, na drugim miejscu w zestawieniu znajdują się Węgrzy. Falę antyunijnych nastrojów widać szczególnie wyraźnie we Francji, gdzie UE ma prawie dwukrotnie więcej przeciwników niż zwolenników. To ogromne zagrożenie dla Unii, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że francuski antyunijny radykalny Front Narodowy wyrasta na najpoważniejszą siłę polityczną Francji. I jest finansowany przez Rosję - pisze Marcin Bartnicki.

Korea Północna zaczyna wyglądać mniej jak ekscentryczny wyjątek od reguły, ale wręcz jak prekursor szerszego trendu w stronę nacjonalizmu, autarkii i autorytaryzmu. Globalne trendy, mierzone przez Freedom House i inne organizacje pozarządowe, pokazują falę wzrostu despotycznych reżimów nie widzianą od czasów pierwszej połowy XX wieku. Powrót do łask nacjonalizmu widać właściwie wszędzie, od tradycyjnie konfliktogennych regionów, po najmocniej ugruntowane demokracje - pisze Christopher Hill, były ambasador USA w Polsce. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Dzisiaj żyje 75 milionów młodych, których edukację przerwały konflikty i kryzysy. Bez edukacji, wysiedlonym dzieciom grozi niebezpieczeństwo, że staną się najmłodszymi pracownikami w fabryce, nieletnimi narzeczonymi, nastoletnimi żołnierzami. Dzieci pozbawione alternatyw, podatne są na ekstremizm i radykalizację. Każdego roku prawie pół miliona dziewcząt pada ofiarą handlu ludźmi i znika bez śladu - pisze Gordon Brown, były premier Wielkiej Brytanii. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Prawa ograniczające lub zakazujące finansowania organizacji pozarządowych ze źródeł zewnętrznych stanowią najpopularniejsze instrumenty wykorzystywane do monitorowania lub blokowania działań tych grup. Takie prawa obowiązują lub są rozpatrywane w prawie 50 krajach na całym świecie. Na przykład w Rosji, w czerwcu ubiegłego roku 12 zagranicznych organizacji pozarządowych trafiło na czarną listę z groźbą całkowitego zakazu jakiejkolwiek działalności w kraju - pisze Barbara Unmüssig, prezes Fundacji Henryka Bölla. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Ludzie nie są dobrzy w wykrywaniu kłamstw - często radzą sobie z tym niewiele lepiej niż gdyby zamiast tego rzucili monetą. Ale są znacznie gorsi w wykrywaniu kłamstw kiedy są pod wzmożoną presją emocji. Nie ma żadnych dowodów na to, że stosujący tortury są w tym lepsi; wręcz przeciwnie, istnieje wiele dowodów, że oni lub ich przełożeni często nie wierzą w zeznania ludzi poddawanych torturom - pisze profesor Shane O'Mara, zajmujący się eksperymentalnymi badaniami mózgu. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Putin liczy na to, że rosyjska gospodarka nie zbankrutuje, zanim dojdzie do rozpadu Ukrainy. Uważa również, że UE cierpi na te same bolączki, które trapiły były Związek Radziecki, postrzegając ją jako utopijny, wielonarodowy projekt, który zapadnie się pod ciężarem swoich wewnętrznych sprzeczności. Tu też Kreml robi co może, by pomóc temu procesowi, poprzez wspieranie skrajnie prawicowych partii w całej Unii - pisze Mark Leonard, dyrektor Europejskiej Rady Polityki Zagranicznej. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

Po raz pierwszy od 70 lat kandydat na prezydenta USA podważa uznany konsensus. Sojusze nie tylko wzmacniają siłę Ameryki, lecz także zabezpieczają geopolityczną równowagę. Na przykład poprzez spowalnianie groźnego rozpowszechniania broni nuklearnej. Pomimo że prezydenci USA i sekretarze obrony czasami narzekali na niskie budżety obronne swoich sojuszników, to zawsze rozumieli, że sojusze najlepiej postrzegać w roli zobowiązań stabilizujących - jak przyjaźnie, a nie jak transakcje na rynku nieruchomości - pisze Joseph Nye. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.

John Keynes proponował stworzenie międzynarodowej unii rozrachunkowej (ICU), pod którą podlegałyby wszystkie największe gospodarki świata. Pozostając przy swoich własnych walutach i bankach centralnych, członkowie unii zgodziliby się denominować wszystkie opłaty za pomocą wspólnej jednostki obrachunkowej, którą Keynes nazwał "bancorem". Nagle świat zyskałby - bez potrzeby wpłacania składek - globalny fundusz majątkowy. To pozwoliłoby na sfinansowanie na skalę światową przejścia do zdekarbonizowanego systemu energetycznego w sposób, który ustabilizowałby globalną gospodarkę poprzez inwestycje w badania na rzecz "zielonej energii" i ekologicznych technologii - pisze Yanis Varoufakis, były minister finansów Grecji. Artykuł w języku polskim ukazuje się wyłącznie w Opiniach WP, w ramach współpracy z Project Syndicate.