Żydzi pojawili się na ziemiach polskich tysiąc lat temu
Pierwsi Żydzi pojawili się na ziemiach polskich prawdopodobnie w X wieku, byli to kupcy, którzy handlowali głównie niewolnikami - mówi dr Hanna Węgrzynek z Muzeum Historii Żydów Polskich. - Niewolnicy zyskiwali największą wartość, gdy udało się w Verdun lub w Wenecji poddać ich bardzo skomplikowanemu zabiegowi kastracji. Była duża śmiertelność, ale jeśli przeżyli, w Kordobie byli sprzedawani z zyskiem 1350 proc. - wyjaśnia Kalina Gawlas, kuratorka galerii Pierwsze Spotkania w MHŻP. Pierwsi stali osadnicy żydowscy pojawili się w Polsce w okresie wypraw krzyżowych - uciekali przed prześladowaniami w innych krajach, szukali też lepszych warunków ekonomicznych.
W Muzeum Historii Żydów Polskich możemy zobaczyć wystawę opowiadającą o życiu pierwszych żydowskich osadników na ziemiach polskich. Galeria pokazuje m.in. relacje Żydów z Polakami, innymi mniejszościami i lokalnymi władzami, ich codzienne problemy oraz najczęściej wykonywane zawody.
Początkowo Żydzi stanowili niewielką grupę, która szybko się asymilowała. - Powstało coś na kształt języka żydowsko-słowiańskiego - wyjaśnia dr Węgrzynek. Nowi przybysze byli szczególnie potrzebni władcom państw słowiańskich.
- Polska była znacznie słabiej rozwinięta gospodarczo. Książęta witali kupców i fachowców, czyli przedstawicieli rzadko spotykanych rzemiosł, takich chociażby jak mincerze czy złotnicy - mówi dr Węgrzynek. Żydzi dysponowali również znacznymi zasobami ekonomicznymi, dlatego zajmowali się również udzielaniem kredytów. - O takim kredytorze - Lewku, który pożyczał pieniądze między innymi Kazimierzowi Wielkiemu, możemy znaleźć informacje na wystawie stałej - dodaje dr Hanna Węgrzynek.
reporter: Marcin Bartnicki, zdjęcia: Rafał Parczewski