władysław gomułka

• Czerwiec '56 nazywa się niekiedy ''ostatnim polskim powstaniem narodowym''
• Wydarzenia poznańskie stały się katalizatorem procesu destalinizacji Polski
• Czerwiec '56 otworzył w PRL epokę wiary w ''socjalizm z ludzką twarzą''

W 1959 r. ktoś próbował zabić przebywającego z wizytą w Polsce Nikitę Chruszczowa, a dwa lata później I sekretarza KC PZPR, Władysława Gomułkę. Okazało się, że za obydwoma zamachami stał bezrobotny samouk i piroman-amator - Stanisław Jaros.

- W propagandzie gierkowskiej chwalono się wszystkim. Na przykład tym, że litrowa butelka Coca-Coli ma już zakrętkę, a nie kapsel. Z czasem to wszystko zaczęło być coraz bardziej śmieszne – mówi dr hab. Marcin Zaremba z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Jednym z powodów, dla których w październiku 1956 roku władze ZSRR nie zdecydowały się na interwencję zbrojną w Polsce był sprzeciw komunistycznych Chin – powiedział w programie ''Tajemnice PRL'' prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.

- Kampania antysyjonistyczna to był temat zastępczy. Zamiast mówić o istocie buntu, o protestach intelektualistów, których przyczyną były przede wszystkim ograniczenia cenzuralne, polityka kulturalna i zdjęcie "Dziadów" ze sceny Teatru Narodowego, mówiono o temacie zastępczym, czyli o "zagrożeniu syjonistycznym" w Polsce - mówi prof. Jerzy Eisler, dyrektor oddziału IPN w Warszawie, w programie "Tajemnice PRL". Wyjaśnia w ten sposób antysemicką nagonkę zapoczątkowaną przez PZPR w marcu 1968 roku.

Władysław Gomułka przez wiele godzin przekonywał Rosjan, że Polska pozostanie w sojuszu z ZSRR, a proces zmian nie wymknie się spod kontroli partii komunistycznej. Jego argumenty okazały się na tyle przekonywujące, że Chruszczow wydał polecenie przerwania marszu wojsk na Warszawę. Zatrzymały się one w odległości około 150 km od stolicy, docierając do linii Włocławek-Łęczyca - pisze prof. Antoni Dudek w artykule dla WP.PL.

Polscy komuniści, na czele z Bolesławem Bierutem, powołali Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, pod przewodnictwem Edwarda Osóbki Morawskiego. Pierwszym wicepremierem został Władysław Gomułka. Stanowisko drugiego wicepremiera przyjął lider Polskiego Stronnictwa Ludowego Stanisław Mikołajczyk. Rząd został uznany przez ZSRR, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Francję i inne państwa, przeciwko jego powołaniu protestował rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

Początek VII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, na którym odbyła się rozprawa z tak zwanym odchyleniem prawicowo-nacjonalistycznym: ekipa Władysława Gomułki została uznana winną wydarzeń grudniowych, a jej członkowie usunięci z zajmowanych stanowisk partyjnych i państwowych.

Kiedy w niedzielę 20 grudnia 1970 r. miliony Polaków zobaczyły w telewizji Edwarda Gierka, wybranego właśnie na nowego I sekretarza KC PZPR, powszechne było poczucie ulgi. Po czternastu latach rządów dawno już zapomniano o entuzjazmie, jaki budził w przeszłości Władysław Gomułka. Jego upadek był równoznaczny nie tylko z przerwaniem przelewu krwi na Wybrzeżu, ale i nadzieją na poprawę położenia milionów Polaków, którzy z oburzeniem przyjęli podwyżkę cen żywności na kilkanaście dni przed Bożym Narodzeniem.

Urodził się Edward Gierek, polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PZPR. Po wydarzeniach w grudniu 1970 roku przejął władzę z rąk ekipy Władysława Gomułki. Gierek obiecywał intensywny rozwój kraju. Jego polityka otwarcia na Zachód i niemal nieograniczonego korzystania z kredytów gwarantowanych przez państwo doprowadziła do gigantycznego zadłużenia kraju bez spodziewanych efektów gospodarczych. Gierek został odsunięty z urzędu 28 sierpnia 1980 roku w wyniku strajków, które wybuchły na Wybrzeżu i ogarnęły cały kraj. Zmarł 29 lipca 2001 roku.

I sekretarz PZPR Władysław Gomułka w wystąpieniu telewizyjno-radiowym poinformował o podwyżce cen żywności. Spowodowało to wybuch protestów społecznych na Wybrzeżu. Był to początek tragicznych wydarzeń, które rozegrały się w Gdańsku, Gdyni, Elblągu, Szczecinie i Słupsku. Milicja i wojsko użyły broni wobec protestujących robotników. W starciach śmierć poniosły co najmniej 44 osoby, a ponad tysiąc zostało rannych. Aresztowano blisko 3 tysiące robotników.