getto

Łódzkie getto zostało założone w lutym 1940 roku, jako pierwsze na okupowanych ziemiach polskich. Niemcy zlikwidowali je jako ostatnie. Było drugim, po getcie warszawskim, najliczniejszym skupiskiem ludności żydowskiej w Polsce, a największym na ziemiach wcielonych do Trzeciej Rzeszy. Łącznie przez getto łódzkie przeszło blisko dwieście tysięcy Żydów.

Rozpoczęła się likwidacja getta żydowskiego w Kielcach. Podczas trwającej cztery dni akcji Niemcy wywieźli około 21 tysięcy Żydów do obozu w Treblince.

Rozpoczęło się wywożenie Żydów z Getta Warszawskiego. Na ulicach rozplakatowano ogłoszenie o wysiedlaniu Żydów na Wschód. W rzeczywistości transporty kierowano do obozów zagłady, głównie w Treblince.

Dziś mija 71 lat od wybuchu powstania w getcie warszawskim. Walki rozpoczęły się 19 kwietnia. Zakończyły w połowie maja 1943 roku. Było to pierwsze miejskie powstanie w okupowanej wówczas Europie. W zachowanym raporcie nt. likwidacji getta, autorstwa gen. SS Jurgena Stroopa, czytamy m.in.: "Stawiany przez bandytów opór mógł zostać złamany tylko przez (...) niezmordowaną, trwającą dzień i noc akcję bojową (...). Ludność aryjską poinformowano, że kto świadomie udzieli schronienia Żydowi będzie ukarany śmiercią".

W getcie warszawskim wybuchło powstanie pod dowództwem Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana. Była to próba powstrzymania ostatecznej likwidacji getta, rozpoczętej przez Niemców kilka miesięcy wcześniej. Z 70 tysięcy Żydów, którzy znajdowali się w getcie w chwili wybuchu powstania 14 tysięcy zginęło, pozostali zostali wywiezieni do obozów zagłady. Walki trwały do połowy maja 1943 roku.

W Krakowie Niemcy rozpoczęli likwidację getta utworzonego w 1941 roku. Hitlerowcy wywieźli Żydów do obozu pracy przymusowej w Płaszowie, który później został przekształcony w obóz koncentracyjny. Akcja likwidacji getta krakowskiego zakończyła się 14 marca.

Socjaldemokrata i antyfaszysta Willy Brandt przeszedł do historii jako inicjator pojednania z Europą Wschodnią. Kanclerz RFN klęczący pod Pomnikiem Bohaterów Getta stał się symbolem nowych Niemiec. Wzbudzał skrajne emocje - uwielbiano go i nienawidzono. Urodził się 18 grudnia 1913 r.