Piotr Skarga

Piotr Skarga to urodzony w XVI wieku teolog, kaznodzieja i pisarz, członek zakonu jezuitów, pracownik naukowy Uniwersytetu Wileńskiego. Reprezentował katolicki nurt kontrreformacyjny, współcześnie jest znany jako autor m.in. "Żywotów świętych" oraz "Kazań sejmowych".

Piotr Skarga – pochodzenie

Piotr Skarga pochodził z rodziny Świątków Powęskich, jego rodzicami byli Michał i Anna należących do szlachty zagrodowej. Piotr Skarga miał pięcioro rodzeństwa, był najmłodszym dzieckiem; król Zygmunt III Waza przyznał rodzinie kaznodziei herb rodowy Skargów-Powęskich.

Piotr Skarga – życiorys

Piotr Skarga urodził się 2 lutego 1536 roku w Grójcu, zdobył stopień bakałarza, kończąc studia na Akademii Krakowskiej (1552–1555). Święcenia kapłańskie Skarga otrzymał w 1564 roku i zajął się działalnością kaznodziejską we Lwowie. Do jezuitów Piotr Skarga dołączył w 1569 roku, podczas pobytu w Rzymie, a następnie wrócił do Polski, gdzie podjął się zakładania kolegiów jezuickich m.in. w Poznaniu, a także na Białorusi i Litwie. Prowadził działalność na rzecz ubogich, założył najstarszą polską organizację charytatywną Arcybractwo Miłosierdzia pod wezwaniem Bogurodzicy Najświętszej Maryi Panny Bolesnej.

W latach 1579–1584 pełnił funkcję rektora Akademii Wileńskiej, a w 1588 został nadwornym kaznodzieją Zygmunta Wazy. Działał na rzecz zawiązania unii brzeskiej, która doszła do skutku w 1596 roku.

Skarga zmarł w Krakowie 27 września1612 roku, chociaż istnieje teoria, która sugeruje, że został pochowany żywcem, przebywając w stanie letargu bądź śmierci klinicznej.

Piotr Skarga – twórczość

Piotr Skarga prezentowany jest m.in. przez Mickiewicza, Norwida i Matejkę jako natchniony kaznodzieja narodu polskiego. W swojej twórczości odnosił się do wartości narodowych i chrześcijańskich, nawiązywał do wydarzeń historycznych i wykorzystywał styl oratorski. Pisma i kazania Piotra Skargi powstawały z katolickiego punktu widzenia, prezentowały stanowisko sprzeciwiające się herezji, a także poglądom kalwinów i arian.

Do najsłynniejszych dzieł Piotra Skargi należą "Kazania sejmowe" powstałe w 1597 roku. Jest to zbiór ośmiu kazań, w których kaznodzieja zarysowuje sytuację ówczesnej Polski, krytykuje zachowanie szlachty i nawołuje do wprowadzenia zmian w państwie i umocnienia pozycji króla. Charakterystyczny styl Skargi był później naśladowany przez polskich duchownych wygłaszających kazania.

Piotr Skarga – poglądy

Część poglądów Piotra Skargi była uważana w jego czasach za kontrowersyjne. Jezuita sprzeciwiał się konfederacji warszawskiej, a także Habsburgom, był konserwatywny religijnie i nie krył niechęci do innowierców. Skarga wytykał też szlachcie jej wady, przez co nie cieszył się popularnością wśród reprezentantów tej grupy społecznej.

Piotr Skarga współcześnie

Piotr Skarga jest znaną postacią, w 2012 roku powstał film dokumentalny o jego życiu pt. "Skarga". Ten sam rok został objęty patronatem Piotra Skargi, gdyż obchodzona była wtedy 400. rocznica jego śmierci. W 2013 roku rozpoczęły się działa, mające na celu beatyfikację Piotra Skargi.