Konstytucja kwietniowa

Konstytucja kwietniowa to ustawa zasadnicza z dnia 23 kwietnia 1935 roku, podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego. Był to bardzo kontrowersyjny akt prawny, którego uchwalenie stało się celem obozu sanacyjnego po przewrocie majowym. Konstytucja kwietniowa składała się z 14 rozdziałów, a każdy z nich określał uprawnienia organów państwowych oraz reguły postępowania w rożnych sferach działalności państwa.

Co wprowadziła Konstytucja kwietniowa?

Konstytucja kwietniowa wprowadziła w Polsce ustrój prezydencki o autorytarnym charakterze. Oznaczało to, że to prezydent posiada zwierzchnią władzę w państwie, również nad pozostałymi organami władzy. Co ważne ustawa zapewniała również szeroko pojętą wolność obywatelską, tj. równość wobec prawa, wolność zrzeszania się, wolność wyznania, sumienia i słowa. Jednakże, w porównaniu do Konstytucji marcowej, to nie naród posiadał najwyższą władzę, a państwo.

Konstytucja kwietniowa – postanowienia

Konstytucja kwietniowa przewidywała istotne zmiany w zakresie praw i obowiązków poszczególnych organów władzy w Polsce. Były to następujące postanowienia:

• Prezydent

Przede wszystkim prezydent Polski otrzymywał władzę zwierzchnią nad organami państwowymi, czyli nad sejmem, senatem, rządem. Konstytucja zapewniała mu szereg praw, np. prawo zwoływania sejmu i senatu, prawo mianowania ministrów i premiera, prawo łaski, prawo wydawania dekretów w czasie wojny.

Prócz tego prezydent pełnił funkcje reprezentacyjne, posiadał zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, ale też nie groziło mu pociągnięcie do odpowiedzialności za wydane akty urzędowe i czyny niezwiązane ze sprawowaniem władzy.

Prezydenta wybierało Zgromadzenie Elektorów na 7-letnią kadencję.

• Władza wykonawcza i ustawodawcza

Władzę ustawodawczą w państwie pełnił sejm, który zajmował się budżetem i nakładaniem podatków. Sejm pełnił funkcję zwierzchnią nad rządem, np. mógł wystąpić o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej ministrów. Wraz z sejmem władzę sprawował senat, ta izba również miała udział w uchwalaniu wotum nieufności dla rządu bądź ministra.

Władzę wykonawczą natomiast pełnił mianowany przez prezydenta rząd, który był o niego zależny.

• Wymiar sprawiedliwości

Władzę sądowniczą sprawowały niezawisłe sądy, których członków mianował oczywiście prezydent.