Husaria na zamku w Pułtusku na Dniu Tradycji Rzeczypospolitej
Miłośnicy husarii 19 lipca będą mogli zobaczyć na zamku w Pułtusku turnieje oraz grupy rekonstruujące tę formację i inne wojska polskie z XVII wieku. Dzień Tradycji Rzeczypospolitej ma przypomnieć o Bitwie pod Wiedniem i chorągwi husarskiej ufundowanej przez związanego z Pułtuskiem biskupa płockiego Stanisława Dąmbskiego.
Bitwa pod Wiedniem stoczona 12 września 1683 roku uznawana jest za jedną z dwudziestu najważniejszych w dziejach świata. Trzysta trzydzieści lat temu na pomoc stolicy Austrii oblężonej przez wojska imperium otomańskiego pod dowództwem wezyra Kara Mustafy, pospieszyły wojska koalicji antytureckiej dowodzone przez króla polskiego Jana III Sobieskiego. Bitwa zakończyła się świetnym zwycięstwem wojsk polskich i ich sojuszników doprowadzając do oswobodzenia Wiednia i zakończenia inwazji wojsk tureckich na Europę.
Zawiadamiając papieża Innocentego XI o zwycięstwie król Jan III Sobieski napisał słynne słowa: "Venimus, vidimus et Deus vicit" ("Przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył"). W odsieczy wiedeńskiej wzięło udział 27 tysięcy żołnierzy korony polskiej, w tym 25 chorągwi husarskich. To właśnie husaria zadecydowała o losie bitwy okrywając się bojową chwałą i sławą najlepszej wówczas formacji konnej. Jedną z owych 25 chorągwi husarskich wystawił na własny koszt biskup płocki Stanisław Dąmbski. Latem 1683 roku, żegnana uroczyście, wyruszyła ona z terenu ówczesnej Diecezji Płockiej na miejsce zgrupowania wojsk królewskich do Krakowa.
Chorągiew Biskupa Płockiego walnie przyczyniła się do Wiktorii Wiedeńskiej i była jedną z pierwszych, która zdobyła szarżą namiot Wezyra Kara Mustafy. Biskup Dąmbski jeszcze przez wiele lat patronował zasłużonej w boju chorągwi, a sam - mający wielkie uznanie Jana III Sobieskiego - już wcześniej przyczynił się do sformowania koalicji antytureckiej. Jego następca na stolicy biskupiej w Płocku, Andrzej Chryzostom Załuski, przyszły kanclerz wielki koronny, a w tym czasie biskup kijowski, 23 grudnia 1683 roku witał uroczyście w katedrze wawelskiej wracającego spod Wiednia zwycięskiego króla polskiego.
Biskup został pochowany w kolegiacie pułtuskiej gdzie do dziś można obejrzeć jego wmurowany nagrobek. Na pamiątkę tych historycznych wydarzeń 19 lipca 2014 roku w Pułtusku zorganizowano Dzień Tradycji Rzeczypospolitej. Po mszy świętej odprawionej o godz. 13.00 w Bazylice i przejściu na Zamek, sformowany zostanie orszak wojskowy z udziałem pielęgnujących tradycję husarzy-rekonstruktorów m.in. z Podlaskiej Chorągwi Husarskiej, którzy w ten sposób przypomną wymarsz Chorągwi Biskupa Płockiego Stanisława Dąmbskiego do Krakowa. Od godz. 15.00 do późnego wieczora trwać będą turnieje, pokazy i prezentacje kunsztu wojsk polskich XVII wieku oraz gry i zabawy historyczne zakończone pokazem sztucznych ogni żegnających wyruszające na bitwę rycerstwo.
19-23 lipca na Zamku w Pułtusku będzie otwarta dla zwiedzających wystawa zatytułowana "Szlakiem odsieczy wiedeńskiej", udostępniona dzięki uprzejmości i partnerstwie Dyrekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie.