Bitwa pod Cedynią

Bitwa pod Cedynią rozegrała się między wojskami Mieszka I a wojskami margrabiego Hodona w 972 roku. Informacje o bitwie pod Cedynią zachowały się Kronice Thietmara. W celu jej upamiętnienia wzniesiono w 1972 roku pomnik.

Bitwa pod Cedynią – przyczyny

Cedynia stanowiła miejsce ówcześnie bardzo strategiczne: była osadą obronną, która po opanowaniu przez Mieszka I stała się warownią graniczną. Blisko niej przebiegał trakt handlowy, który łączył Pomorze ze środkową Europą i z obszarami nadłabskimi.

W tym czasie w Europie władzę przejął Otton I, który dążył do opanowania wschodniego pogranicza. Mieszko utrzymywał z nim dobre stosunki, dzięki czemu mógł kontrolować margrabiów. Jak podaje kronika, Mieszko płacił trybut cesarzowi za takie przywileje.

Istnieją dwie teorie co do tego, jaka była przyczyna ataku margrabiego Hodona na warownię. Pierwsza mówi, że Hodon próbował w ten sposób powstrzymać Mieszka przed zajęciem Pomorza Zachodniego bądź wyprzeć go z terenów, które chcieli zająć Niemcy. Druga natomiast głosi, że Hodon tymże atakiem miał powstrzymać Mieszka I przed rozbudowaniem wpływów na środkowym Połabiu. Każda z tych teorii głosi, że bitwa odbywała się w innej części: pierwsza teoria – w grodzie Cedynia nad dolną Odrą, druga teoria – na zachód od Odry.

Wedle kroniki, najazd wojsk Hodona na Mieszka I został wykonany samowolnie, bez porozumienia z cesarzem.

Bitwa pod Cedynią – przebieg

Szacuje się, że w bitwie pod Cedynią uczestniczyło 3000 pieszych wojsk i 1000 konnych wojsk po stronie Hodona. Niektóre hipotezy głoszą, że była to zasadzka przygotowana przez Mieszka I, dzięki której z powodzeniem przerzedził siły przeciwnika.

Hipotezy te mówią, że Mieszko wybrał na zasadzkę bardzo dogodne miejsce. Była to droga do warowni cedyńskiej, otoczona bagnami oraz wzgórzami. Sam Mieszko podzielił swoje wojsko na 3 grupy, przy czym część ukrył na wzgórzach, którą dowodził jego brat Czcibor, a część wyprowadził naprzeciw siłom margrabiego. Ta grupa żołnierzy Mieszka I zablokowała drogę Hodonowi, zaatakowała, ale zaczęła się cofać.

Margrabia napierał na warownię coraz bardziej, ale była to jedynie część taktyki Mieszka. Kiedy Hodon poczuł zwycięstwo, rzucił się na osadę i wpadł w pułapkę łuczników Mieszka, którzy ukrywali się na wzgórzach i w prowadzącym do tejże osady przesmyku. Wojska Hodona poniosły bardzo dotkliwe straty, a Mieszko odniósł miażdżące zwycięstwo.

Bitwa pod Cedynią – skutki

Cesarz Otton I nie był zadowolony z ataku. Wedle kroniki był bardzo poruszony klęską i zakazał Mieszkowi i Hodonowi jakichkolwiek starć do czasu, aż sam zbada sprawę.

W zależności od tego, jakie były faktyczne przyczyny ataku Hodona na Mieszka I, bitwa pod Cedynią pokrzyżowała plany zajęcia Pomorza przez Niemców, ale też utwierdziła cesarza i innych władców przekonaniu, że Mieszko I to bardzo sprawny dowódca i strateg. Otton poczuł zagrożenie ze strony polskiego władcy, toteż zwołał w Kwedlinburgu zjazd, na mocy którego zawarto umowę: Pomorze zostało w rękach Mieszka, ale w zamian za to Mieszko musiał oddać cesarzowi swojego syna, Bolesława, na zakładnika.