polityka(strona 2/94)

Jest coś niepokojącego w łatwości, z jaką Jarosław Kaczyński z narracji politycznej przechodzi do języka religijnego. I na odwrót. W ustach prezesa PiS i wicepremiera opowieść o Polsce po transformacji coraz częściej zamienia się w quasi-kazanie z wątkami starcia dobra ze złem. Przemówienie w przeddzień 8. rocznicy śmierci jego matki było dobrym przykładem.

Wymazanie Donalda Trumpa z "Kevina samego w Nowym Jorku" jest znacznie łatwiejsze, niż wymazanie problemów strukturalnych dotykających miliony Amerykanów, które wyniosły go do władzy. Prezydent Trump być może znika ze sceny politycznej w niesławie, ale nie znikają jego wyborcy. Jeśli demokraci to zlekceważą, mogą jeszcze za nim zatęsknić.

Co łączyło ludzi, którzy 6 stycznia wtargnęli na Kapitol? Jak wygląda obraz współczesnej, radykalnej prawicy w Ameryce? Które z tych grup - od QAnon po Proud Boys są najniebezpieczniejsze i w co wierzą? Jaką rolę w ich powstawaniu odegrał prezydent Donald Trump, i w jakich sytuacjach mogły się inspirować polskim Marszem Niepodległości. Na te pytania odpowiada prof. Rafał Pankowski ze Stowarzyszenia Nigdy Więcej.

Choć sondaże zdają się wracać do "normy", a Zjednoczona Prawica po serii spadków poparcia związanych z kryzysem aborcyjnym odzyskuje częściową sterowność, rok 2020 obnażył strukturalne słabości całego obozu konserwatywno-prawicowego. Od licytacji na radykalizm po bezalternatywność przywództwa Jarosława Kaczyńskiego. Co dalej?

Zaczęło się od plotek, potem było trzęsienie ziemi, a skończyło się jak zwykle. Poseł Lech Kołakowski, który w poniedziałek ogłosił odejście z PiS-u, ochłonął i już do partii wrócił. Razem z nim 14 rozłamowców z byłym ministrem rolnictwa. Miało być nowe koło poselskie, a wyszła - jak żartują politycy Zjednoczonej Prawicy - "najkrótsza insurekcja w historii".

Internauci niekiedy żartują, że Pan Bóg musi mieć sporą sympatię do lidera PiS, bo podarował mu wyjątkowo nieudolną opozycję. Coś w tym jest, bo dzięki - delikatnie mówiąc - głupocie działań niektórych bliskich opozycji lewicowych środowisk, Prawo i Sprawiedliwość nieco odbudowało utracone poparcie społeczne.

Byłoby rozsądne, ze względu na sytuację pandemiczną, aby organizatorzy przełożyli tegoroczny Marsz Niepodległości. Ale jak można być wiarygodnym w zakazach zgromadzeń z perspektywy miasta, którego prezydent sam niedawno uczestniczył w "spontanicznym" Strajku Kobiet? Jakoś wtedy Rafałowi Trzaskowskiemu "trudna sytuacja epidemiczna" nie przeszkadzała.

Jak zmienią się relacje polsko-amerykańskie, jeśli nowym prezydentem USA zostanie Joe Biden? Czy będzie "karać Polskę" za bliską współpracę z Donaldem Trumpem? Czy możemy się spodziewać wycofania części wojsk, a może kandydat Demokratów będzie chciał wzmocnić NATO? Marcin Makowski rozmawia w Wirtualnej Polsce z szefem Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych Sławomirem Dębskim.

Utożsamienie obrony kościołów z polskością. Deklaracja, że zaostrzenie prawa aborcyjnego to jedyne wyjście z możliwych. Stwierdzenie, że nie można cofnąć się o krok. Uznanie, że po drugiej stronie sporu stoją kwestionujący podstawy naszej cywilizacji nihiliści. Wreszcie, apel o pospolite ruszenie członków i sympatyków PiS. Jarosław Kaczyński podczas wtorkowego "orędzia" postawił wszystko na jedną kartę.

Jeśli ktoś miał jeszcze wątpliwości, po piątkowej konferencji premiera Morawieckiego powinien je porzucić. Jako państwo wkraczamy de facto w miękką wersję lockdownu z wiosny. Nowe obostrzenia mają oddalić nas od "czarnego scenariusza", o którym mówił minister zdrowia. To historyczny test z wydolności państwa, solidarności społecznej i odpowiedzialności klasy politycznej.

Z tygodnia na tydzień w wielu polskich szpitalach i przychodniach nasila się skala werbalnej agresji, koronasceptyków, ludzi krzyczących na korytarzach, że nie będą "nosić kagańców" i dawać się "czipować". Nie pomagamy sobie jako społeczeństwo, jeśli w służbie zdrowia w czasach pandemii widzimy wroga.

Z pozoru wszystko wygląda jak po staremu. Osoby ochrzczone to prawie 90 proc. Polaków, a Kościół katolicki - bezapelacyjnie - stanowi największą wspólnotę wyznaniową w kraju. Gdyby jednak spojrzeć na bardziej szczegółowe statystyki, wyłania się z nich obraz kolosa na glinianych nogach. Jeśli hierarchowie nie chcą zamienić Polski w drugą, zlaicyzowaną Irlandię, mają być może ostatnią szansę.

Po wyniszczającym konflikcie wewnętrznym i rodzącej się w bólach rekonstrukcji rządu, Zjednoczona Prawica - teoretycznie - ma chwilę oddechu. Jak wykorzysta ten czas? Na horyzoncie przynajmniej kilka potencjalnych zagrożeń. - Nie dam sobie ręki uciąć, że rząd w tym składzie przetrwa dłużej niż pół roku - mówi WP jeden z polityków Prawa i Sprawiedliwości.

Wysłana przez Ministerstwo Magii do Hogwartu, aby zaprowadzić porządek i pilnować dobrego prowadzenia się uczniów, Dolores Umbridge była bezwzględna i nielubiana. Ale - przynajmniej do czasu wtrącenia jej do Azkabanu - skuteczna. Przemysław Czarnek w roli ministra edukacji i nauki w jednym się różni. Nic nie wskazuje na to, aby był skuteczny.

Nowy rząd, choć okrojony o sześć ministerstw, w rzeczywistości nie rozwiązuje kluczowych problemów Zjednoczonej Prawicy. Wicepremier Kaczyński w roli "nadzorcy" Zbigniewa Ziobry to broń obosieczna, działająca również na niekorzyść Mateusza Morawieckiego. Jeśli dodamy do rekonstrukcyjnej układanki umocnioną pozycję Solidarnej Polski oraz silniejszy resort Jarosława Gowina - bilans ze strony PiS-u staje się niejednoznaczny.

Można się oburzać, że list 50 ambasadorów i dyplomatów dotyczący mniejszości LGBT w Polsce to wychodzenie poza ich kompetencje. Można zwracać uwagę, że państwa niektórych sygnatariuszy same nie świecą przykładem. Warto jednak postawić sobie kilka pytań; dlaczego ten list powstał? Ile na nim, jako państwo, tracimy? Czy można było tej sytuacji uniknąć?

Kurs kolizyjny między koalicjantami a Prawem i Sprawiedliwością wyznaczony, coraz mniej przestrzeni na odwrót, a na horyzoncie dyskutowana w KPRM dymisja ministra sprawiedliwości - Zbigniewa Ziobry. Choć nic nie jest jeszcze postanowione bezpowrotnie, pytanie, czy Solidarna Polska ma polityczny "plan B"?

Są bitwy, które warto toczyć w imię wyższych wartości, nawet, jeśli staje się na z góry przegranej pozycji. Są również takie, które wypowiada się z własnej woli, bez przygotowania i przemyślenia, aby później żalić się, że ktoś uderzył nas po głowie. Tak zachowuje się część polskiej prawicy, która stanęła murem za "strefami wolnymi od ideologii LGBT". Zysków żadnych, straty duże.

Pierwszego września w szkolnych ławkach zasiadły miliony uczniów z całej Polski. I choć zachowanie reżimu sanitarnego w warunkach ciasnych klas nie jest łatwe, system się nie załamał. Podobnego wyzwania od października nie podejmie większość polskich uczelni. Zamiast tego, wybrano pełen absurdów system hybrydowy albo przeniesienie nauczania w całości do sieci. Ucierpią na tym zwłaszcza studenci I roku.

Poselski projekt ustawy, zwalniającej urzędników państwowych z odpowiedzialności za łamanie prawa, jeżeli w "interesie społecznym" walczyli z pandemią, to prosta droga do bezkarności polityków oraz dublowanie już istniejącego prawa. Rząd we własnym interesie zmienia przepisy, które będą działać wstecz.