wojna obronna

III Rzesza, ZSRR i Słowacja we wrześniu 1939 r. rzuciły do ataku na Polskę 3,4 mln żołnierzy. II RP mogła wystawić milionową armię. Czy mieliśmy szansę obronić kraj przy takiej przewadze? Jak potoczyłaby się wojna, gdyby Francja i Wielka Brytania wykorzystały cały swój potencjał militarny od pierwszych dni konfliktu? Odpowiadamy na te pytania w programie Historica.

Kiedy po południu w niedzielę 3 września 1939 r. nad Skierniewicami pojawiły się niemieckie bombowce, nawet w najczarniejszych scenariuszach nikt nie przypuszczał, że obiektem ataków z powietrza może stać się kościół, szpital czy szkoła. Z pewnością wierni zgromadzeni w kościele Św. Jakuba na popołudniowym nabożeństwie nie spodziewali się, że za moment na ich głowy posypią się cegły i odłamki murów po wybuchu bomby. I chociaż - jeśli wierzyć niemieckim dokumentom - celem bombardowania miały być węzeł kolejowy i linia torów Skierniewice-Koluszki, bomby zostały zrzucone w głównej mierze na spokojne miasto i jego cywilnych mieszkańców - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

Wiadomość o napaści Polski na III Rzeszę trafiła do gazet na całym świecie. W taki właśnie sposób konflikt z Polską próbowała przedstawić propaganda III Rzeszy. - To klasyczny przykład podstępu obliczonego na zyskanie międzynarodowego poparcia. Pomógł on też Hitlerowi uwiarygodnić atak w oczach żołnierzy - mówi gen. Wesley Clark, były naczelny dowódca Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie.

Gdyby Niemcy ruszyli do ataku 26 sierpnia 1939 roku, jak wcześniej planowali, kampania zakończyłaby się dla Polski blamażem. Niemieccy sztabowcy byli świadomi, że demaskuje to w znacznym stopniu najważniejsze kierunki planowanego działania. Byli absolutnie pewni, że polski wywiad płytki wykorzysta bezwzględnie ten podarunek "austriackiego kaprala". Tymczasem nie nastąpiła żadna korekta polskiego ustawienia.

Instrukcja szefa MSZ Józefa Becka dla ambasadora RP w Moskwie, raport konsula RP w Czerniowcach Tadeusza Buynowskiego i paszport dyplomatyczny pracownika MSZ - to niektóre z mało znanych dokumentów dotyczących agresji ZSRR na Polskę opublikowanych na stronie MSZ.

17 września 1939 roku, zgodnie z tajnym protokołem Paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona przekroczyła granice naszego kraju, a Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji z Polską, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Na okupowanych ziemiach polskich Sowieci objęli represjami, według różnych szacunków, od półtora do dwóch milionów Polaków.

17 września 1939 roku, zgodnie z tajnym protokołem Paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona przekroczyła granice naszego kraju, a Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji z Polską, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Na okupowanych ziemiach polskich Sowieci objęli represjami, według różnych szacunków, od półtora do dwóch milionów Polaków.

9 września 1939 r. rozpoczęła się największa bitwa w czasie wojny obronnej Polski w 1939 roku. Była jednocześnie jedyną, przeprowadzoną na tak wielką skalę operacją zaczepną przeciwko III Rzeszy, aż do 1941 roku. Bitwę stoczyły polskie armie "Poznań" i "Pomorze" z 8 i 10 armią niemiecką. Mimo początkowych sukcesów, bitwa zakończyła się klęską naszych wojsk, jednak Niemcy zostali zmuszeni do zmiany planów operacyjnych, przez co opóźnił się moment zdobycia przez nich Warszawy.

Rozpoczęła się naziemna obrona Warszawy kierowana przez generałów - Waleriana Czumę, Juliusza Rómmla, Tadeusza Kutrzebę oraz komisarza cywilnego prezydenta Stefena Starzyńskiego. Obrona stolicy trwała 20 dni i wzięli w niej udział oprócz żołnierzy liczni ochotnicy cywilni. 28 września na terenie fabryki Skoda na Rakowcu została podpisana umowa kapitulacyjna, ze strony polskiej przez generała Kutrzebę, ze strony niemieckiej - generała Johannesa Blaskowitza.

W nocy z 6 na 7 września Rząd Polski i Naczelny Wódz wraz ze sztabem opuścił Warszawę. Niemcy wkroczyli do Krakowa i do Nowego Sącza.

Cenzura w PRL nie chciała pokazywać, jak niewielki teren zajęły wojska niemieckie przed 17 września. Mogłoby się okazać, że o upadku Rzeczypospolitej Polskiej nie zadecydował niemiecki Wehrmacht, a Armia Czerwona. W żadnej chyba książce nie ma przedstawionego stanu Wojska Polskiego w przededniu sowieckiej agresji. Wojna z III Rzeszą miała być wojną koalicyjną: z pomocą mieli przyjść nam sojusznicy: Brytyjczycy i Francuzi. I tu pojawia się kolejny mit: o tym, że zostaliśmy przez nich zdradzeni. Tymczasem prawda jest dużo bardziej złożona. Francuzi mieli ruszyć "wielką ofensywą" 15 dnia mobilizacji - pisze dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla WP.PL.