Zwycięstwo chrześcijaństwa
Wszędzie tam, gdzie pojawiało się chrześcijaństwo, model świętowania wyglądał podobnie. Nowa wiara wypierała starszą, zmieniając powód do świętowania, ale zachowując datę wspólnego święta pogan i chrześcijan, a także adaptując niektóre z pogańskich zwyczajów. W nowej religii nabierały one zwykle nowej symboliki.
Fakt, że świętowanie 25 grudnia jest starsze od historycznej postaci Jezusa, nie zmienia w żaden sposób chrześcijańskiej wartości Bożego Narodzenia. W starożytności na najważniejsze święta religijne wybierano najkrótsze i najdłuższe dni w roku lub dni równonocy wiosennej i jesiennej. Zarówno dla pogan, jak i chrześcijan tajemnica miała niekiedy większe znaczenie niż precyzyjna wiedza historyczna. A w czasach, gdy wiedza astronomiczna była bardzo ograniczona, zjawiska związane z niezbędnym do życia Słońcem należały do sfery sacrum i były jej najważniejszym elementem. Świętowane współcześnie narodziny Jezusa wiążą się z zupełnie inną tajemnicą, która ma lub powinna mieć wymiar duchowy. Bez tej tajemnicy również obecne święta nie byłyby tak intrygujące.