Bitwa pod Kircholmem

Bitwa Pod Kircholmem trwała 20 minut, a siły szwedzkie, unikające walki na otwartym terenie, zostały uszczuplone o 70 proc. To historycznie najwspanialsze i najbardziej błyskotliwe zwycięstwo polskiej armii nie pociągnęło jednak za sobą żadnych przyszłościowych korzyści dla naszych rodaków.

Bitwa Pod Kircholmem – przebieg

Bitwa pod Kircholmem to niewielki wycinek z konfliktu pomiędzy Rzeczpospolitą Obojga Narodów a Szwecją o Inflanty, trwającego w latach 1600-1611. Nocą 26 września 1605 roku Karol IX Sudermański zarządził trzynastokilometrowy, bardzo forsujący marsz z Rygi (wcześniej usilnie próbowali dostać się do miasta) w kierunku polskiego obozu wojskowego pod Kircholmem.

Zwiadowcy Jana Karola Chodkiewicza na bieżąco donosili hetmanowi o aktualnym położeniu Szwedów, którym nie udało się zaskoczyć przeciwnika, pomimo lejącego deszczu. Dodatkowo początkowy układ sił przed bitwą pod Kircholmem nie wskazywał na to, że to armia hetmana odniesie tak błyskawiczne i imponujące zwycięstwo, jednocześnie tracąc tak niewielu żołnierzy.

Rano 27 września 1605 roku armie polska i szwedzka ustawiły się na wprost siebie. Bitwa pod Kircholmem miała się dopiero rozpocząć, ale żaden z dowódców nie chciał zainicjować ataku. Hetman Chodkiewicz upozorował odwrót o godzinie 13, a na rozkaz Karola IX Sudermańskiego podążyła za nim część oddziałów. Rozdzielonych Szwedów ostrzelano, część z nich rozpierzchła się, a polska husaria - uważana za czołową światową ciężką jazdę – dokończyła szwedzkiego pogromu w dosyć krótkim czasie, zmiatając przeciwnika.

Próba ratowania się i zyskania chwili na doprowadzenie szeregów piechoty do porządku podczas bitwy pod Kircholmem skończyła się dla Szwedów ich rozbiciem. Uciekający pojedynczy żołnierze kawalerii i pozostała piechota Karola IX Sudermańskiego nie stanowiły już żadnego problemu dla nacierających oddziałów hetmańskich.

Bitwa Pod Kircholmem - skutki

Polskie oddziały hetmana Chodkiewicza liczyły w trakcie bitwy pod Kircholmem 2400 żołnierzy jazdy i 1040 piechurów, wyposażonych jedynie w kilka dział. Siły szwedzkie to natomiast 2500 żołnierzy jazdy i 8500 piechoty. Straty po bitwie pod Kircholmem wynosiły jedynie 100 osób zabitych i 200 rannych po stronie polskiej oraz aż 8 tysięcy zabitych Szwedów, w tym 90 proc. piechoty.

Ogromny sukces polskiej armii podczas bitwy pod Kircholmem zdawał się niewykorzystany i tak miało już pozostać. Szwedzka armia była rozbita, militarnie zupełnie nie do użycia w walce przez co najmniej kilka miesięcy. Powinny zostać podjęte decyzje dotyczące zbrojnego ataku na Szwecję i zakończenia konfliktu, rozpoczęła się jednak walka wewnętrzna w szeregach szlacheckich.

1607 rok przyniósł natomiast wojnę domową w Polsce, Inflanty nie były już kwestią pierwszoplanową, kraj dość szybko tracił twierdzę za twierdzą. Hetman Chodkiewicz, bohater bitwy pod Kircholmem, nie dysponował wówczas wystarczającą liczbą żołnierzy, w związku z czym odbijanie raz odebranych Polsce ziem nie było prostą sprawą.

Kończący wojnę polsko-szwedzką rozejm z 1611 roku obowiązywał jedynie przez 9 lat. Sprawa Inflantów powróciła w 1620 roku, kiedy to niepamiętający już sukcesu z bitwy pod Kircholmem polscy żołnierze ponieśli klęskę w bitwie pod Cecorą. W 1621 roku bezpowrotnie stracona została Ryga (wskutek konfliktów na innych granicach kraju), a kolejne lata to okres intensywnej pracy Szwecji nad przyłączeniem Inflant, które już od 1660 roku oficjalnie przestały być częścią naszego kraju.