okrągły stół

- Jak można mówić, że rozmowa i kompromis to zdrada? Lepiej, żeby Polacy rzucili się sobie do gardeł? - znany polsko-brytyjski fotograf Chris Niedenthal wspomina porozumienia Okrągłego Stołu.

W środku nocy przyjechali wojskowi. Zawieźli mnie do Jaruzelskiego. A tam szaro od dymu i zielono od mundurów. Mieli do mnie tylko jedno pytanie - czy uda się porozumieć z Solidarnością? Odpowiedziałem, że nie. Kilka dni później wybuchł stan wojenny – mówi Stanisław Ciosek, były uczestnik Okrągłego Stołu, w rozmowie z Grzegorzem Łaguną.

Okrągły Stół, szczególnie w kolejną, 30. już rocznicę rozpoczęcia obrad, przypomina nam, że w przestrzeni politycznej i medialnej - pomimo niewątpliwego sukcesu - pozostawił po sobie również wiele nierozstrzygniętych spraw. Czy z upadającą władzą trzeba było iść na kompromis? Jakie były alternatywy? Te pytania nie przestają być aktualne.

- Kiszczak popełnił w życiu zbyt wiele świństw, by go nazwać go człowiekiem honoru. Ale bywał nim na szczeblu prywatnym. Kiedy sam zadałem mu to pytanie, odpowiedział: ''Moja odpowiedź nie ma najmniejszego znaczenia. Niech to osądzą czytelnicy'' – mówi w rozmowie z WP Jerzy Diatłowicki, autor książki ''Człowiek honoru?'', wydanego niedawno obszernego wywiadu-rzeki z generałem.

Być może gdyby Wałęsa miał inny charakter, gdyby można nim było sterować, dałby sobie pomóc. Ale to jest człowiek, któremu nic nie można powiedzieć. A teraz, do tego wszystkiego jest zaszczuty - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską była działaczka opozycji w okresie PRL, posłanka PO Henryka Krzywonos-Strycharska. Jej zdaniem "jeśli w teczkach jest coś na Jarosława Kaczyńskiego czy kogoś z PiS-u, to zostanie delikatnie usunięte".

Ci młodzi chłopcy, którzy w połowie lat 80. tak ostro występowali przeciwko komunie, wiedzieli, że w "Wujku" strzelano do robotników, znali przypadki niezwykle okrutnych działań SB - w Wałbrzychu podłączano jądra działaczy opozycji do prądu, w 1984 r. zamordowany został ksiądz Jerzy Popiełuszko. Nie mogli dłużej godzić się na tak brutalną tyranię. Liczyli się z najgorszym scenariuszem, nie wykluczali, że za to, co robią może ich spotkać śmierć. Nie zastanawiali się, czy wpadną tylko kiedy się to stanie - mówi w rozmowie z Wirtualną Polską dziennikarz Igor Janke o działaczach Solidarności Walczącej, najgłębiej zakonspirowanej podziemnej organizacji w komunistycznej Polsce. Właśnie ukazała się jego książka "Twierdza. Solidarność walcząca - podziemna armia".

W Warszawie zakończyły się, trwające od 6 lutego, obrady "Okrągłego Stołu". Podczas negocjacji przedstawicieli rządu i opozycyjnych organizacji społecznych uzgodniono legalizację NSZZ "Solidarność", wprowadzenie pluralizmu politycznego, wolności słowa, niezawisłości sądów, dostęp opozycji do środków masowego przekazu oraz termin częściowo wolnych wyborów do Sejmu, w których opozycji zagwarantowano 35 procent mandatów, oraz wolnych wyborów do Senatu.

Aleksander Kwaśniewski, ku zaskoczeniu i bez wiedzy najważniejszych osób w PZPR, zaproponował zorganizowanie wolnych wyborów do Senatu. Opozycja natychmiast podchwyciła pomysł. Dzięki temu 4 czerwca wybory do Senatu były całkowicie demokratyczne i pokazały, jak niskim poparciem PZPR cieszy się w społeczeństwie. - Zapewne Jaruzelski inaczej wyobrażał sobie kres swoich rządów, ale samemu Kwaśniewskiemu udał się marcowy gambit z Magdalenki, bowiem w końcu 1995 r. to właśnie on wprowadził się do pałacu prezydenckiego - pisze w artykule dla WP.PL prof. Antoni Dudek.

OPZZ wymknął się spod kontroli PZPR i stał się trzecim dużym graczem przy Okrągłym Stole. Ku zaskoczeniu Wojciecha Jaruzelskiego, szef związku Alfred Miodowicz domagał się reform bardziej radykalnych niż "Solidarność". Miodowicz szukał nawet wsparcia w Moskwie. Po latach żałował podpisania umów Okrągłego Stołu.

6 lutego 1989 roku, przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zasiedli do rozmów przy "Okrągłym Stole", które miały doprowadzić do porozumienia i wspólnego rozwiązywania konfliktów społecznych. Obrady te zapoczątkowały przemiany polityczne w naszym kraju, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu, tzw. wybory czerwcowe. Już w trakcie obrad "Okrągły Stół" był ostro atakowany przez część opozycji. Biorących w nich udział działaczy "Solidarności" nazywano zdrajcami i kolaborantami. Krytykowany był niedemokratyczny sposób wyłonienia reprezentacji "Solidarności".

6 lutego 1989 roku, przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zasiedli do rozmów przy "Okrągłym Stole", które miały doprowadzić do porozumienia i wspólnego rozwiązywania konfliktów społecznych. Obrady te zapoczątkowały przemiany polityczne w naszym kraju, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu, tzw. wybory czerwcowe. Już w trakcie obrad "Okrągły Stół" był ostro atakowany przez część opozycji. Biorących w nich udział działaczy "Solidarności" nazywano zdrajcami i kolaborantami. Krytykowany był niedemokratyczny sposób wyłonienia reprezentacji "Solidarności".

Ustalenia zawarte przez przedstawicieli PZPR i "Solidarność" przy Okrągłym Stole to efekt długich negocjacji toczonych w podwarszawskiej Magdalence. Wokół rozmów powstało wiele mitów mówiących m.in. o zmowie elit i zdradzie przywódców "Solidarności". Ich powstawaniu sprzyjały zdjęcia z alkoholowej biesiady, opublikowane w 1991 r. przez gen. Czesława Kiszczaka. Bez rzetelnej wiedzy o tym, co naprawdę stało się w Magdalence, trudno zrozumieć istotę polskiej transformacji ustrojowej.